Hikmet Baydar [email protected]

İç piyasadan gelen sinyaller

Ukrayna-Rusya savaşının uzaması, Çin’den ürün sevkiyat sıkıntıları, Rusya’nın Polonya ve Bulgaristan’a doğal gazı kesmesi ve Ruble ile satış yapmak istemesi gibi hususlar global büyüme konusunda karamsarlığın artmasına neden olmuştur. Uluslararası kuruluşlar büyüme hedeflerini ciddi şekilde düşürmeye başlamıştır. Böylece yakın gelecekte hem faiz artırımları, hem de yüksek fiyatlar nedeniyle talepte bir daralma olacağı beklentisi artmaktadır. Bu konu bizi daha çok hammadde ve ara malı ithalatı ile ürün ihracat açısından ilgilendirmektedir.

Gelelim iç piyasaya. Öncelikle 2012 yılından bu yana en kötü değerlere gelen tüketici güven endeksinden başlayalım. Geleceğe yönelik beklentileri ciddi bozulan tüketici mevcut durumda da moral açısından oldukça kötü durumda. Bu nedenle de tüketici güven endeksi nisan ayında 67.3 seviyesine gerilemiştir. Bu veri yakın gelecekte tüketicinin harcama eğiliminin ciddi şekilde düşeceğini göstermektedir.

Üretim bacağına baktığımızda ise şu verilerle karşılaşıyoruz; Otomotiv Sanayicileri Derneği verilerine göre, Ocak-Mart döneminde otomotiv sanayisinin toplam kapasite kullanım oranı yüzde 63 oldu. Araç grubu bazında ise; hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 62, kamyon grubunda yüzde 91, otobüs-midibüs grubunda yüzde 12 ve traktörde de yüzde 63 seviyesinde kapasite kullanımı gerçekleşti. Aylık bazda verilere bakıldığında, otomotiv sanayisinin Mart ayı üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,7 azalarak 106 bin 575 adet olurken, aynı dönemde otomobil üretimi yüzde 23,9 azalarak 57 bin 41 adede geriledi. Ocak-Mart döneminde toplam üretim, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12,4 azalarak 302 bin 730 adet, otomobil üretimi ise yüzde 21,5 azalarak 166 bin 363 adet oldu. Mart sonunda Türkiye, yıllık %25,3 azalış ile Avrupa otomobil satışları sıralamasında 6. ülke olarak yer aldı.

Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği’nin (TÜRKBESD) verilerine göre ise 2022 yılının ilk çeyreğinde 6 ana ürün grubunda iç satış ve ihracat olmak üzere toplam satışlar yüzde 2, ihracat ise yüzde 6 oranında arttı. Ancak, aynı dönemde iç satışlar ise bir önceki yıla göre yüzde 9 oranında geriledi. 2022 ilk çeyrekte beyaz eşyada üretim %3 azaldı.

Görüleceği üzere tüketicinin moralleri önemli oranda bozuk iken, beyaz eşya ve taşıtlarda da veriler pek iyi şeyler söylemiyor.

Bunların yanında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi % 1,5 ve ithalat miktar endeksleri ise %1 civarında düşüş göstermiştir.

Bütçe hedeflerini doğru koymak global ekonomiyi iyi okumaktan geçmektedir. Aksi halde ciddi yükümlülükler altında yatırım süreci içerisinde durgunluğa yakalanmak da mümkün olabilmektedir. Ya da fırsatları iyi görüp risk alarak boşalan yerleri doldurarak ciddi büyümek de mümkün. Burada kriter, sizlerin ne kadar organize ve profesyonel çalıştığınızla ilgilidir.

Fiyat artışlarının durgunluk dönemlerinde olduğu takdirde adının stagflasyon olduğunu unutmayalım.

Saygılarımla,

3. Göz Danışmanlık