Yüksek emekli maaşı almanın kuralları

Emekli maaşının yüksek olması, hem emeklilikte geçinecek bir gelir hem de ölümden sonra geride kalanlara bağlanacağı için büyük önem taşıyor. Bu nedenle tüm çalışanların kafasını meşgul eden, emekli aylığı tutarını etkileyen birçok faktör bulunuyor. İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Sadettin Orhan, emekli aylığının tutarını etkileyen faktörleri 5 ana başlık altında özetledi.

Dikkatli borçlanın aylığınız yükselsin

Pek çok çalışanın geriye dönük hizmet borçlanması yapma imkanı var. Erkekler için askerlik, bayanlar için doğum ya da bir süreliğine yurt dışında bulunanlar için yurt dışı borçlanma imkanı gibi. Orhan “Eğer 2000 yılından önceki bir süreyi borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirin. Bütçeniz elveriyorsa tavandan borçlanmanız avantajınıza. Özellikle 1990-2000 arasında askerlik, doğum ya da yurt dışı borçlanma gibi hakkı olanların borçlanma yapmaları, aylıklarında ciddi artış sağlıyor” dedi.
Uzun yıllar yurt dışında kalıp da hem 2000 yılı öncesi hem de 2000 sonrası dönemler için borçlanma hakkı olanların, dilekçelerinde dönem seçimi yaparken 2000 öncesini seçmelerinin yararlı olacağını belirten Orhan, böylece yüzde 70'e kadar daha yüksek aylık alınabileceğini belirtti.

Primi eksik olanlar emeklilik bekliyor

Emeklilerin, 2007/21 sayılı Başbakanlık genelgesiyle kamuda çalışanların maaşları karşılığında aldığı banka promosyonunun, emeklilere de aylıkları karşılığında verilmesi talebiyle gündeme gelen tartışmalar, AK Parti'nin konuyu seçim beyannamesine taşımasıyla ciddiyet kazanmıştı.Asgari ücretin bin 300 liraya yükseltilmesi, emekli aylıklarına zam yapılması ve ticari faaliyette bulunan emeklilerden Sosyal Güvenlik Destek Primi kesintisinin kaldırılması gibi seçim sürecindeki vaatlerini hayata geçiren hükümet, emeklilere aylıkları karşılığında banka promosyonu verilmesi vaadini de hayata geçirmek üzere.Promosyon 450 ile 900 lira arasında olacakSGK ile bankalar arasında emeklilere aylıkları karşılığında belli bir miktar promosyon verilmesi için yaklaşık 6 aydır yürütülen görüşmelerde sona yaklaşıldı.Taraflar arasında anlaşmaya varıldığı ve böylece emekli aylıklarında yapılan kademelendirmeyle emeklilere 3 yıllığına toplam 450 ile 900 lira arasında değişen miktarlarda Banka promosyon verileceği öğrenildi.Promosyonun banka maliyeti 10 milyar TL Promosyon miktarında emeklilerin aylıkları belirleyici olacak. Yani aylığı yüksek olan emeklilere daha yüksek promosyon verilecek. Emeklilere promosyon kapsamında toplu olarak 3 yıllık ödemenin yapılması ve ilk ödemelerin bu yılın sonunda gerçekleştirilmesi planlanıyor.Faruk Çelik ve Süleyman Soylu'nun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı dönemlerinde de konuşulan ve çözüme kavuşturması yönünde çaba harcanan promosyon konusu önümüzdeki ay sonuçlandırılacak. Milyonlarca emekliye müjdeyi vermek ise yeni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu'na kısmet olacak.Toplam 152 milyar liralık ödeme yapılmıştıSGK tarafından 2015'te 485 bin 410'u yaşlılık, 11 bin 847'si malullük/vazife malullüğü olmak üzere toplam 497 bin 257 kişiye emekli aylığı bağlanmıştı.Sisteme yeni dahil olanlarla birlikte geçen yıl emeklilere aylıkları kapsamında toplam 152 milyar lira ödeme, bankalar aracılığıyla yapılmıştı.

Daha az gün primle nasıl emekli olunur?

Ek iş aylığı yükseltir

Ülkemizde ek bir işte çalışan birçok vatandaş bulunuyor ancak bunların çoğunluğu ikinci işi sigortasız yürütüyor. Bu konuda asıl işte sigortalı çalışmanın verdiği rahatlık kadar, ikinci işte sigortanın faydasız olduğuna dair yanlış bir kanaat bulunuyor.

Konu ile ilgili olarak Orhan “Yapılan ek iş veya ikinci iş için de sigorta primi ödendiğinde SGK'ya bildirilen matrah artıyor ve emekli aylığınız da yükselmiş oluyor. Dolayısıyla 'nasılsa sigortam birinci işte yatıyor, ikinci işte sigortasız da çalışsam olur' diye düşünmeyin” ifadelerini kullandı.

Emekli olamayana toplu ödeme müjdesi

 Fazladan çalışılan her bir yıl için yüzde 1 artış

Aylığını yükseltmek isteyen SSK'lıların (4/a) 50 ve 55 yaş faktörüne de dikkat etmesi gerekiyor. Orhan, “Bugünkü aylığınız hesaplanırken önce 2000 yılından önceki çalışmalarınıza bakılıyor. Bu döneme ait çalışmalarınız değerlendirilirken sadece prim gününüz ve kazancınız değil, yaşınız da aylığı etkiliyor. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaştan sonra çalışmaya devam edilen her bir yıl, emekli aylığını yüzde 1 oranında artıyor. Örneğin bayan olarak 55 yaşınızda emekli oluyorsanız, emekli aylığınız yüzde 5 daha yüksek bağlanıyor” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanarak yürürlüğe giren 6736 sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun" geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), borçlarını ödeyerek emekli olabilecek 4B (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılara yönelik bankalar ile görüşmeler yaptı ve Ziraat Bankası ile anlaşıldı. Konuya ilişkin detayları açıklayan İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Sadettin Orhan “Yaş ve prim günü itibariyle emekliliğe hak kazanmışsınız fakat SGK'ya birikmiş prim borcunuz sebebiyle emekli olamıyorsunuz. Ya da hizmet borçlanması (askerlik, doğum, yurt dışı vb) yapmanız halinde emekli olabileceksiniz fakat elinizde borçlanma bedelini ödeyecek toplu paranız yok. İşte bu noktada krediyle emeklilik uygulaması devreye giriyor" dedi. Toplu ödemeyi vatandaş yerine bankanın yaptığını belirten Orhan “Bağlanan emekli aylığınızdan kredi borcunuz ödeniyor. Uygulama özellikle Bağ-Kur (4/b) prim borçluları için kolaylık sağlıyor" diye konuştu.Yapmanız gerekenler Geçtiğimiz yıllarda da birkaç defa uygulanan krediyle emeklilik yöntemi, son olarak SGK ile Ziraat Bankası arasında 5 Eylül 2016 tarihinde imzalanan protokolle yürürlüğe girdi. Orhan krediyle emeklilik sürecini anlattı:

“Öncelikle SGK müdürlüğüne başvurarak, krediyle emeklilik uygulamasından yararlanmak istediğinizi beyan ediyorsunuz.SGK müdürlüğü dosyanızı inceliyor, borcunuzu ödemeniz veya hizmet borçlanması yapmanız halinde emekliliğe hak kazanıp kazanmadığınızı tespit ediyor. Borcunuzu ödemeniz veya borçlanma yapmanız halinde emekli olabiliyorsanız, SGK müdürlüğü size 'Prim Borcunu Ödemesi Halinde Emekli Olabilecek' yazısı veriyor. Bu yazıyla en yakın Ziraat Bankası şubesine giderek kredi başvurusu yapıyorsunuz. Ziraat Bankası, sizin borcunuzu SGK'ya ödüyor. SGK size emekli maaşınızı bağlıyor ve kredi taksitleri emekli maaşınızdan aylık olarak kesilmeye başlıyor. Böylece hem SGK'ya borcunuzu ödemiş oluyorsunuz, hem emekli aylığı ve sağlık sigortanıza kavuşmuş oluyorsunuz." Kimler yararlanabiliyor? Krediyle emeklilik uygulamasından; Şirket ortakları Esnaf ve sanatkarlar Köy ve mahalle muhtarları Çiftçiler Hizmet borçlanmasıyla emekli olabilecek tüm sigortalılar yararlanabiliyor. Son başvuru tarihi 31 Ekim 2016 Söz konusu uygulamada en önemli şartın prim borcunu ödediğinde veya hizmet borçlanması yaptığında emeklilik şartlarının (yaş, prim günü) sağlanması olduğunu belirten Orhan, “Yüz binlerce kişiyi yakından ilgilendiren uygulamadan yararlanabilmek için son başvuru tarihi 31 Ekim 2016'dır. Bu arada SGK'nın, finans kurumlarıyla da benzer bir protokol yapması uygulamadan yararlanacak kişi sayısını daha da artırabilecektir." ifadelerini kullandı. Kredi al emekli ol 2 milyon kişiye indirim müjdesi

SSK'ya geçene yüksek aylık

SSK'ya geçiş birçok avantaj sağlıyor. Bu nedenle son yıllarda Bağ-Kur'dan SSK'ya geçişler bir hayli arttı. Özellikle 2000 yılı öncesi girişli Bağ-Kur'luların SSK'ya geçmesi halinde emekli aylıklarının yüzde 10-15 civarı daha yüksek bağlandığını dile getiren Orhan, “Bazı Bağ-Kur'lular SSK'ya geçerek 10 yıla varan erken emeklilik hakkına kavuşuyor. Bunun yanında Bağ-Kur'da 9000 gün prim ödemek gerekirken SSK'dan 5000 ila 7200 günle emekli olunabiliyor” ifadelerini kullandı.

Hizmet tespiti ile artış sağlanabilir

Son olarak sigortasız çalışma ya da diğer tabirle kayıt dışı istihdam, Türkiye'nin en önemli sorunlarından birisi olarak dikkat çekiyor. Bu konuya da dikkat çeken Orhan “Kayıt dışı istihdamın iki türü var; çalışanlar SGK'ya hiç bildirilmiyorlar ya da gerçek ücretlerinden değil de daha düşük ücretle bildiriliyorlar. Her iki durumda da çalışan kişinin alacağı aylık daha düşük bağlanıyor. Bu durumda SGK'ya şikâyet dilekçesi verilerek veya dava açarak hizmet tespiti yaptırabilir ve aylığınızı da artırabilirsiniz” diye konuştu.

Yeni Şafak