Virüsün Türk ekonomisine etkisine ilişkin 3 senaryo

Kearney, KOVID-19 pandemisinin ekonomiye etkilerini değerlendirdiği raporda Türkiye için 3 senaryo ortaya koydu: Küresel pandeminin etkilerinin 2-3 ayda atlatılacağı ‘V tipi etki’, ekonominin durgunluğa gireceği, 4-5 ay sürecek ‘U tipi etki’ ve 9 aydan fazla sürecek ‘L tipi etki’. Gayrisafi yurtiçi hasıla V tipi etkide yüzde 3-5, U tipi etkide yüzde 6-8, L tipi etkide ise yüzde 14-16 daralacak...

V TİPİ ETKİ SENARYOSU

KOVID-19’un ekonomiyi 2-3 ay etkileyeceği ‘V tipi etki’ senaryosunun gerçekleşmesi durumunda pandeminin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) üzerindeki etkisi yüzde 3-5 ile sınırlı kalacak. Bu senaryo, büyük ekonomiler ve Türkiye’nin ana ticaret ortaklarında pandeminin önümüzdeki birkaç ay içinde kontrol altına alınmasını öngörüyor.

V tipi etkinin gerçekleşmesi durumunda bütün dünyada gayrisafi yurtiçi hasılalar (GSYH), geçen yıla yakın seviyelerde gerçekleşecek. Seyahat ve turizm sektörleri sert darbe alacak ama ikinci yarıdan itibaren toparlanmaya başlayacak. Gecikmiş tüketim yılın ikinci yarısında patlayacak.

U TİPİ ETKİ SENARYOSU

Salgının 4-5 ay sürmesini içeren ‘U tipi etki’ senaryosunda ise GSYH yüzde 6-8 oranında daralacak. Bu senaryo pandeminin bazı ülkelerde kontrol altına alınırken bazılarında sürmesini, ikinci çeyrekten itibaren ise daha güçlü bir küresel işbirliği yapılmasını öngörüyor. U tipi etki senaryosunda KOVID-19 pandemisinin küresel ekonomiye olumsuz etkisi Mart ortasından Temmuz ortasına kadar etkili olacak. Etki sert olmakla birlikte yönetilebilir seviyede kalacak. 

Bu senaryoda ülkelerin gayrisafi yurtiçi hasılaları 2019’un biraz altında kalacak. Bazı sektörler ikinci yarıdan itibaren düzelmeye başlayacak. Seyahat ve turizm ise ancak yılın son çeyreğinde yavaş bir büyümeye geçecek. 

U tipi etki senaryosunun gerçekleşmesi durumunda KOBİ’ler pandemiden çok olumsuz etkilenecek. Nakit akışı yönetimi bütün şirketler için en sıcak konulardan biri olacak.

L TİPİ ETKİ SENARYOSU

En kötü senaryo olan ‘L tipi etki’nin gerçekleşmesi durumunda ise Kearney GSYH’nın yüzde 14-16 oranında daralmasını öngörüyor. L tipi etki senaryosunda virüsün kontrol altına alınmasında eşgüdüm sağlanamayacak. Virüsün olumsuz etkisi Mart ortasından en azından 2020’nin sonuna kadar sürecek. Şirketler pandemiden olumsuz etkilenecek ve geleceğe ilişkin bekleyişlere karamsarlık hakim olacak. L tipi etki 9 aydan fazla sürecek.

L tipi etki senaryosunun gerçekleşmesi durumunda gayrisafi yurtiçi hasılalar 2019’un ciddi oranda altında kalacak. Birçok sektör yılın ikinci yarısından itibaren düzelme mücadelesi vermeye başlayacak. Bütün sektörlerdeki şirketler çok olumsuz etkilenecek. Tüketim temel ihtiyaç ürünlerinde odaklanacak.

Şirketlere KOVID-19 pandemisinin etkilerinden korunmak için kurum politikalarını gözden geçirmeleri ve uygun, uygulanabilir, esnek planlar oluşturmaları çağrısı yapan Kearney Türkiye Partneri Sean Wheeler, odaklanılması gereken 5 alanı şöyle sıraladı: İnsan kaynakları yönetimi, tedarik zinciri ve planlaması, faaliyetler, nakit-likidite ve paydaş yönetimi ile müşteri memnuniyeti.

Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur ise tedarik zincirinde yaşanabilecek aksamaları önlemek için şirketlerin tedariki çeşitlendirici adımlar atması ve güvenilir stok seviyesini yeniden değerlendirmesi gerektiğini belirtti. Onur Okutur, pandeminin yarattığı stresi azaltabilmek için bu konuya odaklı bir komite oluşturularak çalışanlara net hedefler gösterilmesi ve güvenilir bilgi sağlanmasının da kritik önemde olduğunu vurguladı.

TURİZM VE HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI SERT ETKİLENECEK

Kearney’in KOVID-19’un etkileriyle ilgili raporunda pandemiden en olumsuz etkilenecek sektörlerin başında imalat, ulaştırma ve perakendenin geldiği belirtildi. 

Küresel otel zinciri Marriott’un birçok ülkede gelirlerinin yüzde 75 düşeceği uyarısı yaptığını hatırlatan Kearney, havayolu şirketlerinin seyahat sınırlamalarından çok olumsuz etkilendiğini, Avrupa’nın en büyük ucuz havayolu şirketi Ryanair’in koltuk kapasitesini Nisan ve Mayıs aylarında yüzde 80 azaltmayı planladığına dikkat çekti. Türkiye’de de havayolu şirketlerinin sert şekilde küçüleceği öngörüsünde bulunan Kearney, sektörün 2020 yılında 100-120 milyon dolar gelir kaybı yaşayabileceğini belirtti.

Kearney, sınırlama getirilmeyen kargo sektörünün pandemiden daha az etkileneceğini öngörüyor. 

PERAKENDEDE DİJİTAL YATIRIMLAR BÜYÜYECEK

Kearney, perakendenin de KOVID-10 pandemisinden en fazla etkilenen sektörler arasında yer aldığını belirtti. Amerika’da perakende uzmanlarının bu yıl 15 bin mağazanın kapanmasını beklediğine dikkat çeken Kearney, Çin’de sektör şirketlerinin 2020’Nin sadece birinci çeyreğinde 213 ila 426 milyar dolar arasında gelir kaybı yaşayacağı tahmininde bulundu. 

Dayanıklı tüketim ürünlerinin diğer alanlara göre çok daha olumsuz etkileneceği uyarısında da bulunan Kearney, internet satışlarının büyümesiyle birlikte şirketlerin bu alandaki yetkinliklerini artırmak, altyapılarını geliştirmek için yeni yatırım yapacaklarını öngörüyor.

BÜTÇE HARCAMALARININ YÖN DEĞİŞTİRMESİ İNŞAATI ETKİLEYECEK

Rapora göre nakit akışlarında yaşanacak sıkışıklıklar kamu-özel işbirliği projelerinin yavaşlamasına yol açacak. Kearney kamu projelerinin ise pandemiden daha az etkilenmesini bekliyor. Bununla birlikte kamu kurumlarının bütçe harcamalarında yapılacak revizyonların burada da yavaşlama getirmesinin kaçınılmaz olduğunu belirtiyor

OTOMOTİVDE ÜRETİME MOLA

Otomotiv, pandemiden en olumsuz etkilenecek sektörler arasında yer alıyor. Çin’de hayatın yavaş yavaş normale dönmesine rağmen otomotiv satışlarının bir yıl önceye göre yüzde 50 azaldığını belirten Kearney, Avrupa’da da Fiat Chrysler, PSA Group, Renault Group, Volkswagen gibi üreticilerin fabrikaları kapattığına, Türkiye’de de Ford, Toyota ve Hyundai’nin üretime ara verdiğine dikkat çekti.