Türkiye'nin ithalatı nasıl arttı?

Türkiye, pandemi sürecinde dünyada ekonomik krizin yaşandığı 2020 yılında ithalatını artırarak dünyadan ayrıştı.

Ticaret Bakanlığı tarafından dün açıklanan verilerde, 2020'de Türkiye'nin toplam ihracatı 2019'a göre yüzde 6,26'lık düşüşle 169,5 milyar dolara gerilemesi küresel ticaret ile aynı seyirde. Dünya Ticaret Örgütü (WTO) verilerine göre de dünyada mal ve hizmet ticaretinin ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,2 düştü. Fitch'in 2020'nin tamamı için ticarette yüzde 9,6 oranında düşüş tahmininde bulundu.

DIŞ TİCARET AÇIĞI

Türkiye'nin ithalatı 2020'de yıllık yüzde 4,32 artışla 219,4 milyar dolara yükseldi. Bu veriler ışığında 2020'de dış ticaret açığı, yüzde 69,12 artışla 29,5 milyar dolardan 49,9 milyar dolara yükseldi.

KRİZ YILLARINDA İTHALAT AZALDI

Türkiye'de ithalat eski yıllarda kriz dönemlerinde azalış göstermişti. Sözcü’den Emre Deveci haberine göre, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik yapısını derinden sarsan 2001 krizi döneminde ithalat yüzde 25,7 azalırken, 2009 yılındaki küresel krizde Türkiye ekonomisi küçülürken, ithalat da yüzde 30,3 azalmıştı. 2018'de kur krizi döneminde de Türkiye'de ithalat yıllık yüzde 3,2 azalmıştı.

DÜNYADA TEK

Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti Robin Brooks, Twitter'dan yaptığı bir paylaşımda 2020'nin üçüncü çeyreğinde dünyada ithalatı verilerini paylaşırken, artış olan tek ülkenin Türkiye olduğu görüldü.

Türkiye'nin ithalatı yüzde 11 artışla 51,7 milyar dolardan 57,4 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde ihracat ise yüzde 20'ye yakın azaldı.

Brooks, “Dünyadan ayrışan bu girişim baştan başarısızlığa mahkûmdu ve yeni politika ekibi bu durumu düzeltiyor” dedi.

AYRIŞMANIN NEDENİ ALTIN

2020'de Türkiye'nin ithalatını düşürecek önemli bir gelişme yaşandı ve dünyada enerji fiyatları ciddi oranda geriledi. Bunun sonucunda Türkiye'nin enerji ithalatı, 2020'de 41,7 milyar dolardan 29 milyar dolara geriledi.

Ancak TL'deki değer kaybının hem nedeni hem de sonucu olarak altın ithalatındaki büyük artış, Türkiye'nin dış ticaret dengelerini bozdu.

2019'da 11,3 milyar dolar olan Türkiye'nin altın ithalatı, 2020'de 24,9 milyar dolara fırlayınca, toplam ithalat da artıya geçti.

KREDİLERDEKİ BÜYÜME

Dış ticaret dengesinin bozulması ve altın ithalatının artmasında, kredilerdeki rekor büyüme de etkili oldu. 2020 yılında bankaların TL kredi hacmi yaklaşık 700 milyar TL gibi olağan dışı bir hacimde artarken, kredilerle yaratılan mevduatın önemli bir kısmı altın ve dövize gitti.

Bu durum TL'nin dolar karşısında yüzde 19,9'la 2020'de gelişen ülkeler arasında en çok değer kaybeden üçüncü para birimi olmasına neden olurken, hem yastık altında hem de bankalarda tutulmak üzere vatandaşın ve şirketlerin altın alımlarını artırdı.

Dolar zayıflarken, altın toparlandı

Ekonomistlerden Bitcoin, enflasyon ve Fenerbahçe öngörüsü

2020 yılında ihracat tarihi rekora ulaştı

Gümüşün altın yılı