Türkiye’de silahlı şiddet vakaları artıyor

Bireysel silahlanmaya karşı mücadele veren Umut Vakfı’nın hazırladığı ‘Türkiye’nin silahlı şiddet haritası ve 2018’ raporuna göre, şiddet her geçen gün artıyor. Vakfın basında yansıyan haberlerden oluşturduğu istatisliklere göre; 2018 yılında basına 3 bin 679 olay yansımış durumda. 2015 yılında ise bu rakam 2 bin 175. Bu da yaralama ve öldürmeye varan silahlı şiddette son 4 yılda yüzde 69 artış yaşandığını gözler önüne serdi. Bu cinayetlerin bin 478’inde tüfek, bin 429’unda tabanca kullanıldığının vurgulandığı raporda, tüfek ediniminde geçen yıllara oranla büyük artış yaşandığının altı çizildi.

SAKARYA'DA CİDDİ ARTIŞ

Bireysel silahlarla 2018’de işlenen şiddet haritasına bakıldığında; Türkiye genelinde en çok suçun işlendiği bölge Marmara Bölgesi. İstanbul ise en çok olayın yaşandığı il. 2017 yılında 351 olayın basına yansıdığı İstanbul’da, 2018 yılında da toplam 472 olay basına yansıdı. İstanbul’da 2018’de  2017’ye göre yüzde 34’lük artış oldu. İkinci sırada ise Sakarya var. Sakarya’da bir önceki yıla göre suç oranında yüzde 42 oranında artış dikkat çekti.

Bireysel şiddet olaylarının en çok artış gösterdiği bölge ise Orta Anadolu. Orta Anadolu bölgesi illerinde 2015 yılında 283 olay yaşanırken 2018 yılında yüzde 128 artışla 646 olay yaşandı. Diğer bölgeler ise sırasıyla, 503 olayla Akdeniz, 483 olayla Karadeniz, 442 Ege, 357 olayla Güneydoğu Anadolu ve 216 olayla Doğu Anadolu.

Raporda iller bazında şiddete bakıldığında ise; bazı illerdeki artış dikkat çekti. Sivas’ta 2017’de 14 olay yaşanırken, 2018’de yüzde 80’lik artışla 25 silahlı olay görüldüğü ve 20 kişinin öldüğü kaydedildi. Adana ve Antalya ise suç oranlarında yarışıyor.

Adana’da 173 bireysel silahlı olay dikkat çekerken, Antalya 165 olayla onu takip ediyor. Akdeniz bölgesinde Kahramanmaraş dikkat çekiyor. 2017 yılında 36 olayın basına yansıdığı K.Maraş’ta 2018’de 60 olay yaşandı. Bu olaylarda 40 kişinin öldüğü, 72 kişinin de yaralandığı dikkat çekiyor. En sakin illerden olan Bayburt’ta da artış göze çarptı.

2015-2018 YILINDA BÖLGELERE GÖRE SİLAHLI SALDIRILARDA ARTIŞ

ÖNLEMLER SIRALANDI
Ruhsat almada eş rızası

Raporun son kısmında ise bireysel silahlanma ile mücadele de neler yapılması gerektiği sıralandı. Silahlanmaya karşı mücadele de öncelikle silahlanma nedenlerinin ortadan kaldırılması gerektiği vurgulanırken, silah bulundurmaya yönelik geleneksel eğilimin yok edilmesi için eğitimin öneminin altı çizildi.

Raporda, 6136 Sayılı ‘Ateşli Silahlar, Bıçaklar ve diğer aletler hakkındaki Kanun’un acil olarak yeniden düzenlenmesi, silah ruhsatı alabilmenin güçleştirilmesi gerektiği vurgulandı. Adalet sistemine inancın da kuvvetlendirilmesi gerektiğinin kaydedildiği raporda,  ‘Silah Yasası’nda yapılması gereken düzenlemelerin derhal yapılması gerektiği belirtildi.

Silah edinme sayısının ikiye indirilmesi, taşıma ruhsatında hakim ve avukat referans sistemi getirilmesi, evde silah bulundurma ruhsatında eş rızasını içeren referans sisteminin getirilmesi de öneriler arasında. Diğer öneriler ise şöyle sıralandı; Ruhsat sonrası sağlık, saklama kuralları, eğitim ve sürekli denetim getirilmesi, internetten satış ve kargo ile teslimin yasaklanması, televizyonlarda, filmlerde, dizilerde, sosyal medya ve benzeri ortamlarda hiçbir silahın görsel olarak kullanılmasına izin verilmemeli. Sigara ve tütün  açılan mücadele gibi ‘silah ve şiddet’ içeren ve pazarlayan tüm alanlara gizli veya doğuda reklam yasağı getirilmeli. Sinema ve televizyonlarda silah görüntüleri mozaiklenmeli, şiddet içeren tüm yapıtlara ‘uyarı mesajı’ konulmalı, silaha ve şiddete övgü içeren tüm metinlerin okunması, filmlerin izlenmesi, oyunların seyredilmesi için 21 yaş sınırı getirilmeli.

Silah satışı yapılan işlerleri örgün eğitim kurumları ve öğrenci yurtlarına en az 500 metre mesafede açılabilmeli. Tüm silah satış noktalarında güvenlik kamerası bulunmalı, yapılan denetimlerde görevlilere mahkeme kararı olmaksızın görüntüleri sunma zorunluluğu konulmalı.

Tüm silahların üzerine zararlarını belirten resimli ve Türkçe yazılı uyarı veya mesajlar konulmalı. Silah fotoğraf ya da desenlerinin, silah markalarının logo, renk ve şekillerinin şeker, çerez, oyuncak, tişört ve çanta gibi nesnelerde bulunması engellenmeli. Oyuncak silahlarda satış ve sergileme sınırlaması getirilmeli.

‘KARARI GERİ ÇEKİN’

Umut Vakfı Yöneticisi Dr. Ayhan Akcan, MKEK’nin mermi indirim kararıyla ilgili Milliyet’e değerlendirmede bulundu. İndirimi, bireysel silahlanmayı ve silahlı cinayetleri teşvik edecek bir adım olarak değerlendiren Akcan, kararın bir an önce çekilmesi gerektiğini söyledi. Akcan, “Enflasyonla Mücadele kapsamında yapmışlar bunu ama yanlış. İndirimin geri alınmasını istiyoruz. Sonuçta, insan öldürmeye yarayan bir araçta  indirime gidiliyor, teşvik ediliyor. Sosyal devlet anlayışının karşısında olan bir gelişme. Merminin ve insan öldürme objesinin nesi hayırlı olur. Kamuoyu bunu ‘Tamam alın, bol bol adam öldürün, birbirinizi silahla vurun’ teşvifiği olarak görüyor” dedi.

Akademisyen Ceren Damar Şenel cinayetine de değinen Akcan, “Bu olayda da maalesef baba bu silahı kilit altında tutsaydı, oğlu silahı alamazdı. Ruhsatlı silahlarda düzenleme yaparken, yasada evde silahı kasada tutma zorunluluğu getirilmeli” diye konuştu. 

Şırnak’ta bu yıl olay yok 

Raporda bu yıl olay olmadığı görüntüsü veren tek şehrin ise Şırnak olduğu vurgulandı. Basına yansıyan bireysel silahlı şiddet olmadığı belirtildi. (Milliyet/Meltem Günay)