Savaş AB'yi pandemi Çin'i vuruyor

2022, küresel pandeminin yarattığı ekonomik krizden çıkış yılı olması beklenirken, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin’de ekonomik faaliyetler nisanda karantinalara bağlı olarak sert daraldı. Dünya'da Hilal Sarı imzasıyla yer alan habere görer, Ukrayna savaşı ise Euro Bölgesi’nde görünümü bozmaya devam ediyor.

Avrupa Komisyonu birliğin 2022 büyüme beklentisini dün yayınladığı ekonomik tahminlerinde yüzde 4’ten yüzde 2,7’ye düşürdü. Kasımda yayımlanan tahminlerinde enflasyonun ortalama yüzde 3,5 olduğunu öngören Komisyon, savaş nedeniyle bu tahmini büyük bir revizyonla 6,1’e yükseltti. Enflasyonda zirvenin 2. çeyrekte yüzde 6,9 ile zirve yapması, sonrasında kademeli olarak düşmesi ‘bekleniyor’. Birliğin Ekonomi Komiseri Paolo Gentiloni, jeopolitik belirsizliğin halen sürdüğünü, bu tahminlerin de önemli revizyonlarla karşılaşabileceğini ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin pandemiden tam kurtulmak üzere olan birliği artan gıda ve enerji fiyatlarıyla tekrar zor bir duruma soktuğunu vurguladı. Ticaretten sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi Valdis Dombrovskis de “En büyük negatif faktör enerji fiyatları ve bunun Avrupalı şirket ve haneleri olumsuz etkilemesi. Büyüme bu nedenle beklediğimizden daha düşük olacak” dedi.

“İşgal AB’nin ekonomik direncini test ediyor”

“Rus işgali AB’nin ekonomik direncini test ediyor” başlığıyla yayınlanan Bahar 2022 Ekonomik Tahminleri’nde Euro Bölgesi GSYH’sinin 2022’de yüzde 2,7 büyüdükten sonra, 2023’te yüzde 2,3’e yavaşlaması (önceki %2,7) bekleniyor. AB için de büyüme öngörüsü bu yıl için yüzde 4’ten yüzde 2,7’ye, 2023 için yüzde 2,8’ten yüzde 2,3’e düşürüldü.

Birliğin aldığı en büyük darbenin ardan enerji emtia fiyatları olduğunu vurgulayan Komisyon şu değerlendirmeleri yapıyor:

 Savaştan önce de fiyatların zaten kaydadeğer oranda yükseldiği enerji emtiaları, teadrik zincirlerine ilişkin belirsizliklerle daha da yükseliyor ve fiyatlarda volatilite de artıyor.

Gıda ve diğer temel ürün ve hizmetlerde de fiyatlar yükselerek hanehalklarının satın alma gücünü düşürüyor.

Savaşa bağlı lojistik ve tedarik zinciri aksamaları hammadde fiyatlarını yükselterek küresel ticareti de olumsuz etkiliyor.

Çin’de uygulanan katı karantinalar da küresel ticarette aksamalara yol açarak üretim sektörünü baskılıyor.

İstihdam piyasası hala güçlü ve işsizlik oranı Euro Bölgesi’nde düşmeye devam edecek. Euro Bölgesi işsizlik bu yıl yüzde 7,3’e gelecek yıl yüzde 7’ye gerileyecek. AB işsizlik 2022’de yüzde 6,7’ye, 2023’te yüzde 6,5’e düşecek.

Cari açıklar düşmeye devam edecek ancak savaş kaynaklı maliyetler artıyor.

Rus gazının tamamen kesildiği daha karamsar senaryoda GSYH’ler 2022’de yüzde 2,5, 2023’te yüzde 1 daha da düşük olur. Enflasyon ise 2022 tahminine 3 puan, 2023 tahminine 1 puan ekler.

Enerji arzının yanı sıra özellikle gıda gibi enerji dışı emtiadaki gelişmeler büyümeleri daha da baskılayabilir ve enflasyonu daha da yükseltebilir. Bazı ülkeler için 2022 büyüme tahminleri ise şöyle: Almanya %1,6; Fransa %3,1; İspanya %4; Yunanistan %3,5; Hollanda %3,3; Macaristan %3,6; Portekiz (en hızlı büyüme beklenen ülke) %5,8; İsveç %2,3, Finlandiya %1,6; Estonya (en yavaş büyüme beklenen ülke) %1.

Çin'de hem perakende hem sanayi daraldı

Çin’den gelen veriler de dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin pandemi nedeniyle ağır bir darbe aldığına işaret etti. Nisan ayında Şangay ve diğer bazı şehirlerde uygulanan karantinalar perakende satışları beklentilerin (yüzde 6,6) neredeyse iki katı yüzde 11,1 daralttı. Mayısta perakendedeki daralmanın devam etmesi bekleniyor. Martta da düşüş yüzde 3,5’ti. Sanayi üretimi ise karantinalara rağmen hafif bir artış beklenirken, Şubat 2020’den bu yana en sert daralmasını kaydetti ve nisanda yüzde 2,9 düştü. Yeme- içme sektörü gelirleri yıllık bazda yüzde 22,7 düşerken, otomobil satışlarındaki düşüş yüzde 47,6. Analistler Çin’deki bu daralmanın pandeminin başında yaşadığı daralmadan da zor olabileceğini söylemeye başladı. Capital Economics’e göre “İyimser taraf, en kötüsü geride kalmış olabilir, ancak Çin ekonomisi pandemi öncesi trendine dönmekte zorlanacak”. Hükümetin yüzde 5,5’lik 2022 büyüme hedefl erine ise şüpheyle bakılıyor. ANZ analistleri Çin’in önümüzdeki birkaç yıl boyunca yüzde 4-5 arası bir büyüme yaşayacağını öngörüyor.

Makro gelişmeler doları destekler nitelikte

Çin’den gelen olumsuz veriler ve Avrupa Komisyonu’nun karamsarlaşan öngörüleri, doları diğer para birimleri karşısında güçlendiren makro gelişmeler. 20 yılın zirvesinde seyrini koruyan dolar endeksi pazartesi tekrar 105 seviyesini test etti. TSİ 15:55 itibariyle 104,38 düzeyindeydi. Petrol fiyatları Çin’in tüketiminin yavaşlamasıyla yüzde 1 düşerken, güçlü doların da desteğiyle Brent 110 doların, WTI 109 doların üstünde işlem gördü. Euro/dolar paritesi ise 1,034 düzeyinin altına inmesi durumunda 19 yılın dibini görecek. TSİ 16:00 itibariyle parite hafif yükselişle 1,042’den işlem gördü. Savaş riski azalmadıkça, Çin karantinaları tedarik zincirlerini sıkıştırdıkça ve Fed’in şahin adımları sürdükçe, makro gelişmeler doları destekler nitelikte. ABD'de de imalat verileri mayısta daralmaya işaret ediyor. FED New York İmalat Endeksi mayısta nisandaki 24,6 düzeyinden 15,5 düzeyine gerilemesi beklenirken, -11.6 seviyesine geriledi . Öte yandan yatırımcıların resesyon risklerine odaklanmaya başlaması ING stratejistlerine göre 10 yıllık ABD ve Almanya tahvil getirilerinde yüzde 3 ve 1 düzeylerinin test edilmesini zorlaştırabilir.