Sanayi üretiminde şok düşüş neden yaşandı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün sanayi üretim rakamlarını açıkladı. Şebnem Turhan, sanayi üretimindeki düşüşün nedenlerini ve uzman görüşlerini Hürriyet'te yer alan haberde duyurdu. İşte o haber:

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış olarak ise ocak ayında üretim Aralık 2014’e göre yüzde 1.4 kan kaybetti. Beklentiler sanayi üretiminde yıllık yüzde 2.1 artış yaşanması yönündeydi. Yıllık üretimde en son düşüş 2012 Aralık ayında yaşanmıştı. Sanayi üretimindeki düşüşte ihracattaki sıkıntılar, iç talepteki azalma ve yatırımlardaki istikrarsız seyir etkili oldu. 2014 yılının son çeyreğinde sanayide yavaşlama sinyalleri görülmeye başlandı. Bu ay sonunda açıklanacak olan 2014 yılı büyüme rakamlarının da bu yavaşlamanın önderliğinde yüzde 3 seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor. Tam 2014’teki kötü büyümeyi geride bıraktığımızı düşünürken 2015 yılına ait üretim verileri kötü sürpriz yaptı. Ocak ayında ihracatta yaşanan düşüşe paralel özellikle ihracatçı sektörlerdeki üretim kaybı dikkat çekti. Ocakta ihracat yüzde 9.8 düşmüş sadece otomotiv ihracatında artış yaşanmıştı. Sanayi üretim verileri de aynı tabloyu önümüze koydu. Geçen yıla göre gıdada yüzde 5, tekstilde yüzde 13.7, kimyada yüzde 6.3 üretim kaybı var. Otomotivde ise yüzde 19.8 üretim artışı yaşandı.

TÜKETİM SIKINTILI

İç tüketimdeki sıkıntı da sanayi üretiminde kendini gösterdi. Ana gruplar itibariyle dayanıklı tüketim malı imalatı sadece yüzde 0.7 arttı, dayanıksız tüketim malı imalatı yüzde 2.4 azaldı. Tüketimde olumsuz sinyallerin görüldüğü 2014 sonrasında 2015’in ilk ayında da dolar kurundaki aşırı değerlenme tüketicinin tavrına yansıdı. Tüketici güven endeksinde de ocakta 2012 sonrası en düşük düzey görülmüştü.
Ara malı üretimindeki kayıp ise yüzde 8’i aştı. Bu rakamda da kurdaki değerlenme etkili olurken yeni yatırımların sinyalini aldığımız sermaye malı imalatında dalgalanma büyük oldu. Reel sektör güven endeksindeki gerileme ve yüzde 74 seviyelerine düşen kapasite kullanım oranı da ara malı imalatı ve sermaye malı imalatında dalgalı seyrin devam edeceğinin habercisi.  ING Bank Ekonomisti Muhammet Mercan yayımladığı notta zayıf özel tüketim ve yatırımına işaret eden ocak ayı sanayi üretimi rakamlarının 2015’te daha olumlu bir resim çizmesi beklenen büyümede toparlanmanın henüz olmadığını gösterdiğini vurguladı. Mercan “Öte yandan son dönemde merkez bankası’nın daha hızlı faiz indirmesi gerektiğine dair siyasi değerlendirmeler yanında ABD’den gelen güçlü verilerin gelişmekte olan ülke varlık fiyatlarında yarattığı dalgalanma yurtiçi piyasalarda kur ve faizde yukarı yönlü baskı yaratıyor. Bu durum 2015’in ilk çeyreğinde büyümenin zayıf kalabileceğini düşündürüyor” dedi. 
Şeker Yatırım Başekonomisti Gülay Elif Girgin, Reuters’e yaptığı değerlendirmede “Büyümenin zayıf gidiyor olması faiz indirimleri konusunda Merkez Bankası üzerindeki telkinleri artıracak” diye konuştu.