Merkez Bankası'ndan enflasyon yorumu

Merkez Bankası, aralık ayında enerji, petrol fiyatları ve döviz kurundaki gelişmelerin enflasyona olumlu yansımalarının izlendiğini bildirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri raporunda gıda yıllık enflasyonundaki gerilemeye hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda fiyatlarının katkı verdiği belirtildi.
Raporun ayrıntıları şu şekilde:

"Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında azalmış ve yıllık enflasyon 1,32 puan gerileyerek yüzde 20,30 olmuştur. Enerji fiyatlarında, petrol fiyatları ve döviz kurundaki gelişmelerin olumlu yansımaları izlenmiştir. Gıda yıllık enflasyonundaki gerilemeye hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda fiyatları katkı vermiştir. Temel mal enflasyonundaki düşüşün sürükleyicisi dayanıklı tüketim malları ile giyim fiyatları olmuştur. Hizmet enflasyonunda alt gruplar genelinde düşüş izlenmiştir. Aralık ayı enflasyonu üzerinde, petrol fiyatlarındaki düşüş ve Türk lirasındaki ılımlı seyre ek olarak zayıf talep koşullarının etkisi de hissedilmiştir. Bu görünüm altında çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu ve ana eğilimi gerilemiştir.

Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında azalmış ve yıllık enflasyon 1,32 puan gerileyerek yüzde 20,30 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranı yaklaşık 1,1’er puan azalarak yüzde 20,15 ve 19,53 olarak gerçekleşmiştir.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, enerji, hizmet ve gıda gruplarının katkılarında sırasıyla 0,63, 0,60, 0,07 ve 0,06 puan düşüş gözlenirken, alkoltütün-altın grubunun katkısı 0,06 puan artmıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde, enflasyonun ana eğilimindeki yavaşlamanın sürdüğü gözlenmiştir. Bu dönemde, ana eğilim temel mal ve hizmet grubunda gerilerken, temel mal grubundaki düşüş daha belirgin olmuştur (Grafik 4). Temel mal enflasyonu ana eğiliminde son iki ayda gözlenen yavaşlamada geçici vergi indirimlerinin etkisi önemli olmuştur.

Aralık ayında hizmet enflasyonu yüzde 0,25 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,21 puan düşerek yüzde 14,46 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon haberleşme hizmetlerinde yatay seyrederken, diğer alt gruplarda gerilemiştir. Ulaştırma hizmetleri enflasyonu akaryakıt fiyatlarındaki gerilemenin de etkisiyle yavaşlamış, lokanta-otel grubunda ise gıda fiyatlarındaki olumlu seyrin yansımaları izlenmiştir. Bu dönemde, kira enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürmüştür.

Temel mal grubunda yıllık enflasyon 2,22 puan gerileyerek yüzde 24,67 olmuş, enflasyondaki bu düşüşe tüm alt gruplar katkı vermiştir. Bu dönemde dayanıklı mal grubu genelinde fiyat düşüşleri izlenmiştir. Giyim grubu fiyatlarında endeks tarihinin en yüksek Aralık ayı düşüşü görülmüştür. Diğer temel mallarda ise fiyat artış eğiliminin önemli ölçüde yavaşladığı görülmüştür. Bu gelişmeler çerçevesinde, temel mal grubu enflasyonundaki düşüşte döviz kuru gelişmelerinin yanı sıra iç talepteki zayıf seyrin etkisi hissedilmiştir.

Enerji fiyatları bir önceki aya kıyasla yüzde 3,12 oranında azalmıştır. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki sert düşüş ve Türk lirasındaki görünüme bağlı olarak fiyatı yüzde 7,31 oranında gerileyen akaryakıt ürünleri belirleyici olmuştur. Tüpgaz ve katı yakıt fiyatları da sırasıyla yüzde 2,14 ve 1,18 oranında azalmıştır. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 
4,53 puanlık düşüşle yüzde 20,82 olmuştur.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu 0,55 puan azalarak yüzde 25,11 olmuştur. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüzde 27,09’a, işlenmiş gıdada ise yüzde 23,22’ye gerilemiştir. İşlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonundaki gerilemede temel belirleyici taze meyve-sebze fiyatları olmuştur. Bu dönemde, işlenmiş gıda grubu fiyatları yatay seyrederek olumlu bir görünüm sergilemiştir. Bu grupta süt ürünleri, katı-sıvı yağ ve çay fiyatlarında düşüş kaydedilmiştir.

Bu gelişmelerle, taze meyvesebze dışı gıda yıllık enflasyonu sınırlı bir oranda gerileyerek yüzde 23,85 olmuştur.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Aralık ayında yüzde 2,22 oranında düşmüş, yıllık enflasyon 4,90 puan azalarak yüzde 33,64’e gerilemiştir

(Grafik 11). Endeks genelinde Türk lirasında yakın dönemde gözlenen değerlenme ve petrol fiyatlarındaki düşüşün olumlu yansımaları izlenmiştir. Bu çerçevede, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğiliminde kayda değer bir düşüş gözlenmiştir.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji grubunda oldukça belirgin olmak üzere tüm gruplarda gerilemiştir

(Tablo 3, Grafik 13 ve Grafik 14). Enerji grubunda fiyatlar elektrik, petrol ürünleri ve gaz fiyatlarındaki düşüşlere bağlı olarak azalmıştır. Ara malı fiyatlarındaki gerilemede demirçelik, tekstil iplik ve elyafları ile plastik ürünler sermaye malı fiyatlarındaki düşüşte ise metal yapı ürünleri, motorlu kara taşıtlarının parça ve aksesuarları ile genel amaçlı makineler öne çıkmıştır. Dayanıksız tüketim malı fiyatları et ve yağ gibi gıda ürünlerindeki gelişmelerle gerilemiş, dayanıklı tüketim mallarında ise mobilya fiyatları azalmıştır. Sonuç olarak, üretici fiyatları Türk lirasında yakın dönemdeki görünüm ve enerji fiyatlarındaki düşüşlere bağlı olarak son iki aylık dönemde gerileme kaydetmiş, ancak üretici fiyatları yıllık enflasyonu birikimli etkilerle yüksek seviyesini korumuştur."