Merkez bankalarının kripto denemeleri bankaları endişelendirecek

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Bu yıl Bitcoin birçok yatırımcıyı etkiledi. 2020’de üç kat değerlenen kripto para, 2021’de de fiyatını ikiye katladı. Elon Musk başta olmak üzere iş dünyasının birçok tanınmış ismi ise Bitcoin rallisine destek verdi. Elon Musk şimdi Tesla’nın elektrikli araçlarını Bitcoin’le satmayı planlıyor. Çok daha etkileyici olan ise, Citigroup gibi bazı önemli bankaların şimdi Bitcoin’in gelecekte, “ticarette tercih edilen küresel para birimi olma konusunda optimal pozisyonda” olduğunu düşünmesi. Bu rolün şimdiki sahibi ise dolar.

Tüm bu gelişmeler dikkat çekici olsa da, birçok kişinin farkında olmadığı ikinci bir kripto para konusu ortaya çıkıyor. Merkez bankaları kripto para denemeleri yapıyor. Bu hafta Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) bir ‘inovasyon’ toplantısı gerçekleştirdi. Bu toplantıda ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell, FED yetkililerinin Massachusetts Institute of Technology ile işbirliği içinde dolar temelli bir merkez bankası dijital parasının fizibilite çalışmasını yürüttüklerini açıkladı.

Merkez bankalarının üreteceği dijital paralar, tüketicilerin dijital ortamda işlenmiş kodları “para” olarak kullanmasına imkan tanıyor. Böylelikle Bitcoin’in ya da diğer kripto paraların bazı özelliklerini de içinde barındırıyor. Ancak Financial Times’ın haberine göre, bu kod, kimliği bilinmeyen Bitcoin madencilerinin aksine FED tarafından üretilecek ve kontrol edilecek. Powell, bu dijital doların hızlı bir şekilde ortaya çıkmayacağının altını çizdi. Ancak açıklamalar dikkat çekici zira düzenleyicilerin tutumlarında gözle görülür bir değişimi gösteriyor.

Geçtiğimiz yıllarda Bitcoin ve diğer fintek inovasyonları ilk ortaya çıktığında, birçok merkez bankacısı bu gelişmeleri görmezden geldi ya da küçümsedi. Bu tavırları ise etkisini koruyor. Powell yaptığı açıklamada Bitcoin’in altın için spekülatif bil alternatif olduğunu, dolarla rekabet edemeyeceğini söyledi. BIS Başkanı Agustín Carstens ise, genellikle düzenleyici arbitraj için kullanıldığı konusunda uyarıda bulundu. Ancak merkez bankaları geç de olsa, bu yeniliklerin ortaya çıkmasının nedeninin girişimcilerin, modern finans alanındaki iki büyük hataya yanıt vermesi olduğunu fark ediyor.

Bunlardan birincisi merkez bankacılarının dikkate almak istemediği ya da dikkate alamadığı bir hata: Hükümet paraları gelecekte aşırı arz nedeniyle değer kaybetme riski altında (parasal genişleme). İkincisi ise merkez bankalarının dikkate almak istediği bir sorun: Modern ödeme sisteminin hantal yapısı. finansgundem.com'un derlemesine göre, Powell yakın zamanda yaptığı açıklamada, “korona virüs krizi sınır ötesi ödemeler konusundaki düzenlemelerimizin kısıtlamalarına çözüm bulmaya odaklanmamız gerektiğini gösterdi” dedi.

Bu nedenle FED ve diğer merkez bankaları şimdi Bitcoin’i görmezden gelmek ya da Facebook’un denemelerine engel olmak yerine, bu inovasyonların temelindeki fikirlerin bazılarını kendi koşullarına uygun bir şekilde devşirmek istiyor. Ancak bu konuya şüpheyle yaklaşmak için nedenler var. Sorunlardan biri stil: Geleneksel merkez bankacıları, fintek alanındaki hızlı değişime ayak uydurabilecek mi? Bir başka sorun ise merkez bankalarının dijital paralarının devasa politika sorunları yaratacak olması. Bunlardan biri ise özel sektör bankalarının gelecekteki rolü olacak.

Ticari bankalar şimdi tüketicileri için para “yaratarak” para kazanıyor (krediler) ve merkez bankaları tarafından tedarik edilen parayı kullanıyor. Ancak merkez bankası dijital paraları (CBDC) tüketicilere parayı doğrudan merkez bankalarının sistemleri aracılığıyla sağlayacak. Bu durumun sonucunda ise bankaların aracı olma rolü sona erecek ve banka gelirleri tehlike altında kalacak.

 Bundesbank Başkanı Jens Weidmann, Euro Bölgesi’nde bir CBDC üretildiği takdirde, bankaları devre dışı bırakmamak için iki katmanlı bir dağıtım modelinin benimsenmesi gerekeceğini söyledi.

'Bitcoin 51 bin dolar altına da inse sorun yok'

Enflasyon sayesinde Bitcoin popüler oldu

TCMB, 2 ihalede piyasayı 80 milyar TL fonladı