Kuzey Irak gazında yetki kime verildi

Kuzey Irak’tan Türkiye adına gaz alım yetkisi son dönemlerin öne çıkan şirketlerinden ‘Siyahkalem’ şirketine çıktı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) önceki gün yaptığı Kurul toplantısında ‘Siyahkalem Doğalgaz İthalat İhracat ve Ticaret A.Ş’nin başvurusunu kabul ederek, Kuzey Irak’tan 26 yıllığına gaz ithalatı yapması için yetki verdi.
Siyahkalem Doğalgaz İthalat İhracat ve Ticaret A.Ş.’ne Irak’tan yıllık bazda, 2014 yılı için 0,7 milyar metreküp,  2015 yılı için 1,5 milyar metreküp, 2016 yılı için 2,5 milyar metreküp, 2017-2031 yılları için 3 milyar metreküp, 2032 yılı için 3,1 milyar metreküp ve 2033 yılı için 3,2 milyar metreküp doğal gaz ithalatı yapmak amacıyla 26 yıllığına ithalat lisansı verilmesine karar verildi. Siyahkalem şirketinin Irak’tan gaz ithalatı için istediği yetki başvurusu uzun zamandır EPDK’da bekliyordu. EPDK daha önce aldığı bir kararla Siyahkalem şirketinin K.Irak yönetimiyle uzun vadeli doğalgaz alım-satım sözleşmesi imzalamış ama Irak merkezi yönetiminden alım-satım sözleşmesi alamamıştı. EPDK bu nedenle lisansı vermemiş, bu sözleşmeyi alması için şirkete 2013 yılı sonuna kadar süre vermişti.
TARTIŞILACAK KARAR
Erdal Sağlam'ın Hürriyet'teki haberine göre yeni karar çok tartışılacak çünkü şirketin Irak yönetimiyle bir anlaşma yapma ihtimali yok. Yani EPDK daha önce lisans için şart koştuğu alım-satım sözleşmesini bu kez istememiş oluyor. 12 Eylül 2013 tarihinde yaptığı toplantıda daha önce reddettiği lisansı Siyahkalem şirketine vermesi dikkat çekici.
Olmayan gazı nasıl satacak
Bu lisans konusunda çeşitli soru işaretleri bulunuyor. Her şeyden önce Türkiye’nin K. Irak’ka genel bir enerji çerçeve anlaşması yaptığını, bunun  gereği olarak petrol için K. Irak’ta 6 saha tahsisini öngören anlaşmalar yapıldığını biliyoruz. Ancak K. Irak’la yapılan çerçeve anlaşması gereği doğalgaz için de ayrı bir anlaşma yapılması gerekiyordu bu henüz yok. Türkiye bu anlaşmaları kamu adına kurulan bir şirket kanalıyla yapıyor ama bu şirket bile daha henüz tam kurulamadı. Siyahkalem’e bu gazı satması gereken kamu şirketinin K. Irak’la hangi sahada ne kadarlık bir tahsis alacağı belirsiz. Yani olmayan bir gazı, Siyahkalem’in Türkiye’ye getirip satması için lisans verilmiş oluyor.
Uluslararası sorun olacak
Bunun ötesinde lisans aynı zamanda uluslararası bir sorun oluşturuyor. K. Irak’ la Türkiye’nin yaptığı anlaşmalar Irak merkezi yönetimi tarafından tanınmıyor ve uluslararası açıdan tartışmalı bir konumda. Yani böyle bir lisansın uluslararası bir sorun haline gelme ihtimali yüksek. Bu konudaki en önemli soru işaretlerinden biri de, Siyahkalem şirketinin sahipliğine ilişkin.