Komşu'da zafer yine Syriza'nın

Bir yılda üçüncü kez sandığa giden Yunanistan’da ilk sonuçlara göre, Radikal sol koalisyon SYRIZA seçimden bir kez daha zaferle çıktı. Yüzde 50’si açılan sandıklara göre Aleksis Çipras liderliğindeki SYRIZA yüzde 35.5, merkez sağ Yeni Demokrasi yüzde 28, aşırı sağcı Altın Şafak 7, merkez sol PASOK 6.4, Komünist Parti 5.4, merkez POTAMİ 3.93, merkez sağ ANEL 3.69, Merkez Birliği 3.4 oranında oy aldı. SYRIZA’dan kopan radikal solcuların kurduğu Halk Birliği ise az farkla yüzde 3 barajının altında kaldı.
Parti binasında alkışlarla karşılanan Çipras, zaferinin kesinleşmesinin ardından halka yaptığı zafer konuşmasında, seçim sonucunun kendilerine dört yıllık iktidar verildiğinin kanıtı olduğunu söyledi. “Bu halkın zaferidir” diyen Çipras, “Yunan halkı bize net bir iktidar verdi. Zorlu günler bizi bekliyor. Ekonomik iyileşme sihirli bir şekilde değil çok çalışarak gelecek” diye ekledi. 

‘Jet’ koalisyon

Ocak ayında yapılan seçimler sonucun da SYRIZA’nın koalisyon ortağı olan ANEL (Bağımsız Yunanlar Partisi) lideri Panos Kammenos, bu ortaklığın değişmeyeceğini duyurdu. Kammenos, “Aleksis Çipras’ın başbakanlığında hükümeti kuracağız ve Yunanistan’ı kesinti paketlerinden kurtaracağız” dedi. SYRIZA ve ANEL’in toplamda 155 sandalye alması bekleniyor. Yunanistan’da hükümet kurulması için 300 sandalyeli mecliste 151 vekil gerekiyor. SYRIZA ve ANEL’in bir önceki meclistesi sandalye sayısı 163 idi. 

Ocak ayındaki seçimlere oranla büyük bir değişim yaşanmazken, Altın Şafak beklenen sıçrayışı yapamadı, oy artışı yüzde 1 civarında kaldı. Yolsuzluk karşıtı manifesto ile seçime giren küçük Merkez Birliği Partisi ise ilk kez mecliste yer alacak.

‘Halkın fikri değişmedi’

Çipras’ı seçim dönemi boyunca “yalancılıkla” suçlayan muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi lideri Vangelis Meimarakis ise yenilgiyi kabul ederek Çipras’ı tebrik etti. Meimarakis, “Demek ki Yunan halkı fikrini değiştirmemiş” diye konuştu.

SYRIZA ocak ayında yapılan seçimlerde yüzde 36.34 oranında oy almış, Çipras ülkenin 150 yıldır gördüğü en genç başbakan olmuştu. Kesinti karşıtı manifesto ile başa gelen Çipras’ın, referamdumda “hayır” çıkmasına rağmen aynı ölçüde sert kurtarma paketini kabul etmesinin ardından Başbakan’a destek azalmıştı. SYRIZA bölünürken, 25 vekil radikal sol koalisyondan ayrılmış ve yeni bir parti kurmuştu. Ancak U dönüşü ve tutulmayan vaatlere rağmen birçok seçmen, hâlâ Çipras’ın kalbinde halkın çıkarlarını savunduğunu düşünüyor ve onu yolsuzlukla özdeşleşen eski liderlerden bir kopuş olarak görüyor. 

Çipras’ın kumarı tuttu

Sandıktan çıkan tablo, istifa ederek erken seçimin yolunu açan Çipras’ın oynadığı kumarın tuttuğunu gösteriyor. Çipras, seçim sonucunda iktidarını korumayı başarırken, SYRIZA içerisinde kurtarma paketine karşı çıkan radikal sol kanattan da kurtulmuş oldu. Seçim dönemi boyunca SYRIZA’nın Yunanistan’ın en büyük partisi olduğunu yineleyen Çipras, bu zaferle radikal sol koalisyonun anlık başarı elde eden “zamanın ruhu” partisi olmadığını, aksine siyasette kalıcı olacağını da kanıtlamış oldu. 

Yunanistan’ın yeni hükümetinin, parlamentoda kabul edilen üçüncü kurtarma paketinin öngördüğü acı verici yeni vergi artışlarını ve emeklilik reformlarını uygulamaya sokması gerekecek. Girit Üniversitesi’nden siyaset sosyolojisi profesörü Manolis Aleksakis seçmenin tavrını şöyle özetliyor: “İnsanlar yoruldu. Verdikleri mesaj; lütfen yapılması gerken ne ise bunu tamamlayın.” 

Yunanistan’ın zor yılı

-29 Aralık 2014: Yunan parlamentosu cumhurbaşkanı seçmeyi başaramayınca bir ay sonra erken seçim yapıldı.
- 25 Ocak 2015: Radikal sol SYRIZA’nın lideri Aleksis Çipras, kesinti karşıtı manifestosu ile başbakan seçildi.
- 24 Şubat: Eurogroup, Yunanistan’ın mevcut kredi anlaşmasının 4 ay daha uzatılmasına ilişkin hükümetin gönderdiği ilk aşama reform planını onayladı.
- Haziran: Yunanistan’ın iflasını ve eurodan çıkma ihtimalini bertaraf etmek için görüşmeler maratonu başladı. Başbakan Çipras, varılacak kurtarma anlaşmasını referanduma götüreceğini açıkladı.
- 5 Temmuz: Yunanistan halkının yüzde 61’inin oyu ile referandumda Avrupa Birliği’nin üçüncü kurtarma paketi reddedildi.
- 14 Ağustos: Çipras hükümeti, kreditörleri ile 85 milyar euroluk anlaşmaya vardı. Bu anlaşma beş yıldaki üçüncü kurtarma paketi oldu. Anlaşma vergi artışı ve harcama kısıntısı öngörüyor. Bir hafta sonra Çipras, SYRIZA içinde çıkan bölünme nedeniyle istifa ederek erken seçimin yolunu açtı.

İşsizler Altın Şafak’a oy verdi!

Sandık çıkış anketlerine göre barajı geçemeyen partiler de dahil edildiğinde, Yunanistan’daki işsiz vatandaşların en fazla oy verdiği parti neo-Nazi görüşlere yakın göçmen karşıtı Altın Şafak oldu. İşsizlerin oylarının yüzde 16.6’sını alan Altın Şafak’ı yüzde 15.8 ile SYRIZA’dan ayrılan radikal solcuların oluşturduğu Halk Birliği, yüzde 14.5 ile Komünist Parti izledi. SYRIZA ise yüzde 12.9 ile dördüncü oldu.

Kadınlar seçmen solu erkekler sağı seçti

SYRIZA yüzde 39 ile kadın seçmenden en çok oyu alan parti oldu. Merkez sağ Yeni Demokrasi ise erkeklerin en fazla tercih ettiği (yüzde 30) parti oldu. 18-24 yaş grubunun en fazla tercih ettiği parti yüzde 37.3 ile SYRIZA olurken, 55 yaş üstü en çok Yeni Demokrasi’ye oy verdi. Çiftçilerin yüzde 30’u, kamu sektörü çalışanlarının yüzde 33.9’u, öğrencilerin yüzde 34.3’ü SYRIZA’ya oy verdi. Ev hanımlarının yüzde 36.3’ü, emeklilerin yüzde 39’u ise Yeni Demokrasi’yi seçti.