Komşu için son umut AB zirvesi

Şubat ayından bu yana alamadığı 7.2 milyar Euro’luk mali yardımı kreditörlerden alamazsa IMF’ye olan 1.7 milyar Euro borcunu ödeyemeyecek ve 5 gün içinde iflas edecek olan Yunanistan yine zorda. 

Yunanistan hükümetinin pazartesi günü kreditörlere sunduğu öneriler kabul görmezken kreditörlerin yeni önerilerini de Yunanistan kabul etmedi. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras kreditörleri suçlayarak “Ne Portekiz ne İrlanda için böyle yaptılar. Bu garip tavırlarının iki nedeni olabilir. Ya anlaşma istemiyorlar ya da Yunanistan’daki bazı çıkarlara hizmet ediyorlar” dedi.

EK TALEPLERDE BULUNDULAR

Yunanistan’ın sunduğu son önlemler ilk etapta bu ülkenin iflasa gidişini durduracak bir sonuca ulaşma yönündeki umutları beslese de yapılan teknik değerlendirme ve hesaplamalar sonucunda uluslararası kreditörlerin “iyileştirme amaçlı” ek önlemler talep etmesi ipleri yeniden kopma aşamasına getirdi. Normalde bugün Avrupa Birliği’ne katılması öngörülen Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras dün Eurogroup toplantısı öncesi acil Brüksel’e çağrıldı. Ancak Çipras'ın IMF ve Avrupa Merkez Bankası yetkilileriyle yaptığı toplantıdan olumlu sonuç çıkmadı.

Benzer nitelikli önerilerin daha önceki İrlanda ve Portekiz örneklerinde bazı kurumlarca reddedilmediğine dikkat çeken Çipras, “Bu yaklaşım ya anlaşma konusunda istek olmadığına ya da özel çıkarların desteklendiğine işaret ediyor” diyerek sert tepki gösterdi. Üst düzey bir AB yetkilisi, “Biz değişiklik talep ediyoruz onlar yanaşmıyor gerçi kamuoyu önünde yapıldığında daha az etkili oluyor ama bu pazarlığın bir parçası” dedi.

REDEDİLDİ

Bu arada Yunan basını, Atina yönetiminin sunduğu son tekliflerin kreditörler tarafından reddedilmesinin ardından kurumların uzlaşma sağlanması amacıyla sunduğu karşı öneri paketinin, Yunan tarafınca "daha öncekilerden farklı olmadığı" gerekçesiyle kabul edilmediğini yazdı.

Hükümet kaynaklarına dayandırılan haberlerde kreditörlerin, bütçe açığının kapatılmasını öngören reformlarda gıda maddelerinde katma değer vergi oranının birinci derece ihtiyaç ürünlerinde yüzde 6, diğer ürünlerde yüzde 23 olmak üzere iki kategoride uygulanması, erken emekliliklerin iptal edilmesi, emeklilerin tedavi giderlerinde katkı payının arttırılması, tarım araçlarında kullanılan yakıtla ilgili çiftçilere tanınan vergi muafiyetinin kaldırılması ve savunma harcamalarının 400 milyon euro azaltılması gibi konularda ısrarlı davrandığı belirtildi.

SÜREKLİ TOPLANTI

Brüksel’de toplantı üstüne toplantı yapıldı. AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, Avrupa merkez bankası Başkanı (ECB) Mario Darghi, Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde ve Eurogroup Başkanı Jeroen Dijsselblom’la bir araya geldi. Toplantıda ortak pozisyon oluşturulmaya çalışıldı. Daha sonra aynı ekip Çipras’ı da aralarına alarak görüşmeyi sürdürdü. Bu toplantının ana amacını ise Euro Bölgesi maliye ve ekonomi bakanlarını bir araya getirecek toplantı öncesi “mevcut mayınları temizlemek” oluşturdu. Bir önceki Eurogroup ve Euro Bölgesi Zirvesi’ne katılan AB yetkilileri Atina’nın önerilerinin beklentilerin yüzde 90’ını karşıladığı geri kalanın da halledilmesinin kolay olduğu mesajını vermişti. Yunan Ekonomi Bakanı Yorgo Stathakis de ülkesinin yaptığı 50 öneriden 3’ü üzerinde tartışma yaşandığını söyledi. 

ZİRVE ÖNCESİ ÇÖZÜM ARANIYOR

Avrupa Birliği'nin bugün yapacağı zirve öncesi Yunanistan sorununa çözüm arayışları tüm hızıyla sürerken zirveden az da olsa olumlu sonuç alınması umudu devam ediyor.

Kreditörler neden reddetti?

Yunanistan Başbakanı’nın pazartesi günü sunduğu ve Avrupalı liderlerin “müzakere zemini oluşturması açısından olumlu” saydıkları 17 ayda gerçekleştirilmesi vaat edilen 7.9 milyar Euro’luk reform paketi, Avrupa Merkez Bankası (ECB), AB Komisyonu ve Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) kreditörlerin uzmanları tarafından incelendi. Önerilerin, devlet sektöründe ciddi tasarruf ve kesintiler yapılması yerine, ağır vergilendirilmeye dayandırıldığı tespit edildi. Zaten çok kötü durumda olan Yunan ekonomisinin ağır vergilerle kalkınma sürecine geçemeyeceği ve dolayısıyla borcunu da ödeyemeyeceğini sonucuna varıldı. Kreditörler daha az vergilendirmeyi, buna karşı devlet sektöründe daha fazla tasarrufa gidilmesini, emekliler için devlet giderlerinin kısıtlanmasını ve yiyecek-içecek sektöründeki KDV’nin yüzde 13’den yüzde 23’e çıkarılmasını istediler.

Sorun IMF’den çıktı

SONUCA beş kala yine kriz havasının hakim olmasında IMF’in öneri paketindeki dengesizlikten duyduğu rahatsızlık etkili oldu. Yunan önerilerinin vergi odaklı olması ve bunun da zaten çok kötü durumda olan Yunan ekonomisini daha da zayıflatma riski yaratması IMF’in en önemli çekincesini oluşturuyor. IMF’in tercihi ağırlığın vergiler yerine yapısal reformlara ve bununla bağlantılı olarak kamu alanındaki kesintilere verilmesi yönünde.