İşsizlik verilerinde istihdam ve hizmet sektörü ayrıntısı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de işsizlik oranı, eylülde geçen yılın aynı ayına göre 1,1 puan azalarak yüzde 12,7 oldu. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 550 bin kişi azalarak 4 milyon 16 bin kişiye geriledi.

Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı, eylülde geçen yılın aynı dönemine göre 550 bin kişi azalarak 4 milyon 16 bin kişi olarak kayıtlara geçti. Aynı dönemde işsizlik oranı 1,1 puanlık azalışla yüzde 12,7 seviyesinde gerçekleşti.

İş gücü istatistiklerine ilişkin olarak değerlendirmede bulunan AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, işsizlik oranındaki değişimin mevsimselliğin gerektirdiği hafif artışın tersi yönünde olduğunun görüldüğünü belirtti.

Tarım dışı istihdam verilerine değinen Bürümcekçi, "Bu açıdan bakıldığında, Türkiye ekonomisinde 2012-2017 döneminde aylık ortalama 70 bin kişilik güçlü sayılamayacak bir tarım dışı istihdam artışı yakalanmıştı. 2018 yılında ise resesyonla beraber aylık ortalama 24 bin azalış kaydedilirken, geçen yıl ise aylık ortalama 18 bin artış gözlenmişti. Yılın ilk beş ayında gözlenen düşüş eğilimi ile toplam gerileme 2 milyon 248 bine ulaşmıştı. Haziran-Ağustos döneminde toplam 1 milyon 255 bin artıştan sonra Eylül’de de 263 bin artış kaydedilerek kayıp istihdamın yaklaşık üçte ikisi geri kazanılmış oldu. Öte yandan, işgücüne katılım oranının yüzde 49,6 ile yükselmesi ise işsizlik oranının daha fazla düşmesini engelleyici etkide bulundu." değerlendirmesinde bulundu.

"KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ VE ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMALARININ UZATILMASININ İŞSİZLİĞİN YÜKSELMESİNİ ENGELLEDİ"

Bürümcekçi, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin uygulamalarının uzatılmasının işsizlik oranının yükselmesini engellediğini aktardı. İlk vakanın görüldüğü mart ayından itibaren öncelikle hizmetler sektöründe olmak üzere ekonomik aktivitede ani duruş yaşandığı ve birçok şirketin işten çıkarma, ücretsiz izin ve kısa çalışma ödeneği seçeneklerine yöneldiğini anımsatan Bürümcekçi, "Kısa çalışma ödeneği başvurusunun ilk etapta nisan itibarıyla 3,2 milyonu aştığı ve hükümetin işten çıkarmaları üç aylığına yasaklayarak ücretsiz izin seçeneğini de devreye aldığı ve son olarak bu uygulamaları iki ay daha uzattığı bilinmektedir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısı Ekim sonunda ise 927 bine gerilemiş durumdaydı. Ücretsiz izin nedeniyle nakit desteği alanlar ise Nisan-Ekim döneminde 2 milyon 82 bin kişiye ulaşmıştı." ifadelerini kullandı.

“KAYIT DIŞI ÇALIŞANLARIN PAYINDAKİ AZALIŞ SÜRDÜ"

TSKB Ekonomisti Şakir Turan, eylül döneminde istihdam ve iş gücüne katılımdaki artış devam ederken, mevsimsellikten arındırılmış verilere göre işsizlik oranının gerilemeye devam ettiğini vurguladı.

İstihdamdaki artışın işsizlik oranındaki düşüşte etkili olduğunu söyleyen Turan, kayıt dışı çalışanların payındaki azalış sürdüğüne dikkati çekti.

Turan, eylül ayına ilişkin iş gücü istatistiklerinin ekonomik aktivitedeki toparlanmanın devam etmesinin etkilerini yansıttığını belirterek, iş gücü piyasasındaki iyileşmenin yavaş da olsa sürdüğünü teyit ettiğini ifade etti.

HİZMETLER SEKTÖRÜ RİSKLERİ CANLI TUTUYOR

Akbank Ekonomik Araştırmalar Bölümü tarafından hazırlanan analizde de, "İşsizlik oranı 3. çeyrekte güçlü ekonomik aktiviteyle geriledi” denilirken, korona virüs salgını nedeniyle Haziran’da %14 ile Temmuz 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaşan işsizlik oranının Eylül’de %12,7 ile Kasım 2018’den bu yana en düşük seviyeyi gördüğü belirtildi.

Analizin devamı şu şekilde:

Ekonomi, 2. çeyrekte %9,9’luk daralma sonrası, 3. çeyrekte %6,7 büyümüştü. Öncü veriler, Ekim ve Kasım aylarında da toparlanmanın ivme kaybetmekle beraber devam ettiğine işaret ederken, Aralık ayıyla beraber artan kısıtlayıcı önlemler özellikle hizmetler sektörü kaynaklı riskleri canlı tutuyor.

İşsizlik Oranı (m.a.): İşsizlik oranında kademeli gerileme devam etti. Temmuz’da %13,5, Ağustos’ta %13,1, Eylül’de %12,7 olarak gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı da %14,7 ile Kasım 2018’den bu yana en düşük seviyeye gerilerken, genç nüfusta işsizlik oranında gerileme göreli sınırlı kaldı %24,3 ile son 7 ayın en düşüğünde.

Mevsimsellikten arındırılmamış verilere göre ise manşet işsizlik oranı %12,7, tarım dışı işsizlik oranı %14,9, genç nüfusta işsizlik oranı ise %24,3 seviyelerinde.

İşgücü ve İşsiz Sayısı (m.a.): 2. çeyrekte 207 bin kişi gerileyen işgücü, Eylül’de de 101 bin kişi artarak 3. çeyrekte toplam 758 bin kişi arttı. Sene başından bu yana ise toplam 1,23 milyon düşüşle 31,1 milyon kişide. İşgücüne katılım oranı ise %49,6 ile Şubat’tan bu yana en yüksek seviyede. 2. çeyrekte 227 bin kişi artan işsiz sayısı ise, Eylül’deki 125 bin kişilik gerilemenin etkisiyle 3. çeyrekte toplam 298 bin kişi düştü. Sene başından bu yana ise toplam 323 bin kişi düşüşle toplam işsiz sayısı 3,9 milyon kişide.

İstihdam (m.a.): İstihdam Mayıs’tan bu yana artışta toplamda 1,56 milyon kişi arttı. İstihdam 2. çeyrekte Nisan’daki sert düşüşle (937 bin kişi) 435 bin kişi gerilerken, 3. çeyrekte Eylül’deki 226 bin kişilik artışın etkisiyle toplam 1,06 milyon kişi arttı. Toplam istihdam 27,2 milyonda.

SEKTÖREL BAZDA İSTİHDAM RAKAMLARINA BAKILDIĞINDA

Hizmet: 2. çeyrekte toplam 479 bin kişi gerileyen sektör istihdamı, 3. çeyrekte toplam 743 bin kişi arttı. Eylül ayındaki artış 191 bin kişi. Toplam sektör istihdamı 15,3 milyon kişi toplam istihdamın %56,3’ü. Artan kısıtlayıcı önlemler gelecek dönemde sektör istihdamı üzerindeki riskleri artırıyor.

Sanayi: 2. çeyrekte toplam 211 bin kişi gerileyen sektör istihdamı, 3. çeyrekte toplam 220 bin kişi arttı. Eylül ayındaki artış 57 bin kişi. Toplam sektör istihdamı 5,5 milyon kişi ile toplam istihdamın %20,3’ünü oluşturuyor. Ekim ve Kasım ayı imalat sanayi PMI verileri sektörde genişlemenin ve istihdam artışının devam ettiğine işaret ediyor. Diğer taraftan, özellikle azalan dış talep risk oluşturuyor. Artan kısıtlayıcı önlemler gelecek dönemde sektör istihdamı üzerindeki riskleri artırıyor.

İnşaat: 2. çeyrekte konut sektörüne verilen teşviklerin bu sektörde yarattığı canlanmayla toplam 148 bin kişi artan sektör istihdamı, 3. çeyrekte finansal sıkılaşmanın sektöre yönelik talepte düşüş olmasının etkisiyle toplam 137 bin kişi ile düşük artış kaydetti. Eylül ayındaki artış 15 bin kişi. Toplam sektör istihdamı 1,64 milyon kişi toplam istihdamın %6’sı. Finansal koşullarda yaşanan ek sıkılaşma, bu sektör üzerinde risklerin devam etmesine neden oluyor.

Tarım: Tarım istihdamı 2. çeyrekte 107 bin kişi artarken, 3. çeyrekte 43 bin kişi geriledi. Eylül’de sektörün istihdam gerilemesi 37 bin kişi oldu. Tarımda çalışan 4,7 milyon kişi, toplam istihdamın da %17,4’ünü oluşturuyor."

BETAM: İSTİHDAM ARTIŞIYLA İŞSİZLİKTE AZALMA DEVAM EDERKEN KADINLARDA DİKKAT ÇEKEN AYRIŞMA GÖZLENDİ

Betam, istihdam artışıyla işsizlikte azalmaya devam ederken kadınlarda dikkat çeken ayrışma gözlendiğini kaydetti.

Betam tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi:

"Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı Eylül 2020 döneminde Ağustos 2020 dönemine kıyasla 0,6 yüzde puan azalarak yüzde 14,7 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde tarım dışı istihdam 263 bin kişi artarken, tarım dışı işgücü 124 bin kişi artmıştır. Sektörel verilere göre tarım dışı bütün sektörlerde istihdam artışları yaşanmıştır. İnşaat sektöründe 15 binlik istihdam artışı kaydedilirken, sanayi ve hizmetlerde de sırasıyla 57 ve 191 binlik istihdam artışı kaydedilmiştir. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre kadın istihdamındaki 3 binlik azalışa karşılık, işgücünde 34 binlik bir azalış yaşanmıştır. Mevsim etkilerinden arındırılmış kadın tarım dışı işsizlik oranı bu gelişme sonucunda 0,3 yüzde puan azalarak yüzde 18,3 seviyesine gerilemiştir.

Erkek işgücü ve istihdamında sırasıyla 159 ve 272 binlik artış kaydedilmiştir. Bu gelişme sonucunda erkek tarım dışı işsizlik oranı 0,7 puanlık ciddi azalışla yüzde 13,3 olarak gerçekleşmiş, tarım dışı işsizlik oranındaki toplumsal cinsiyet farkı 0,4 yüzde puan artmıştır."

Türkiye'de işsizlik yüzde 12.7 oldu