İklim değişikliğine dayanıklı mahsuller yetiştirmek mümkün mü?

Giderek ısınan gezegenimizin nüfusu arttıkça, sıcak hava dalgaları ve kuraklıkla daha iyi başa çıkabilecek buğday ve arpa türlerine ihtiyaç olacak.

Hollanda’nın doğusunda arpa mahsulleri gıda sisteminin temelini oluştuyor. Bu tür tahıllar insanlar ve hayvanlar için gerekli kalorileri sağlıyor.

Sorun şu ki, Biyolog Wilma van Esse’nin söylediği gibi, iklim değişikliğinin etkileri halihazırda bu bitkilerin gıda üretme kabiliyetini azaltıyor.

Van Esse, "Örneğin Hindistan’daki ektrem sıcaklar ya da Avrupa’da gördüğümüz kuraklık nedeniyle verimlilik azalıyor. Ve şu an iklim değişikliğine dair bildiklerimize dayanarak, bu tür olayların gelecekte daha sık yaşanacağını söyleyebiliriz." şeklinde konuşuyor.Kaybedecek vakit yok çünkü yüksek stres seviyeleri altında kabul edilir bir verim sağlayabilecek yeni mahsul türlerini belirleme süreci on yıllar alabilir.

Bunu yapmak için dünyanın her yerinden farklı arpa çeşitlerini, kontrollü bir ortamda farklı sıcaklık dalgası ve kuraklık seviyelerine maruz bırakmak gerekir. Bitkiler yaşlarına bağlı olarak farklı tepkiler verir.

Van Esse'ye göre, mesela kuraklık eğer gelişiminin başlangıcında yaşanırsa bitki daha az yan sürgün geliştirebilir. Ancak eğer kuraklık ya da sıcaklık bitkinin gelişim aşamalarının sonraki evrelerinde yaşanırsa daha az tohum üretir.

'İklime dayanıklı mahsuller' her koşula karşı dayanıklı mı?

Verimi yüksek tutmak ayrıca sağlıklı kökler de gerektirir ve birçok arpa türü kuru toprakta iyi gelişemez. Viola Willemsen, en dirençli kök sistemlerinin genetik özelliklerini belirlemeyi amaçlıyor.

Willemsen, ellerinde bulunan varyantların tüm dünyada farklı rakımlardan, farklı iklimlerden ve farklı sıcaklıklardan toplandığını söylüyor ve ekliyor: "Biz ise bu kök sistemlerini farklı koşullarda, mesela sulu ve susuz şekilde inceliyoruz ve hangisinin en iyi tepkiyi verdiğini gözlemliyoruz."

Peki aynı zamanda iklim değişikliğiyle başa çıkmaya çalışırken, şimdi olduğu kadar verimli tahıllar bulabilecek miyiz? Willemsen bu soruyu şöyle yanıtlıyor: "İklime dayanıklı mahsuller. Bunlar nedir? Bu iyi bir soru, bunlar kuraklığa, sele veya sıcaklığa dayanıklı mı? Durum çoğunlukla böyle değil. Her şeyi yapabilen bir tür bulmak muhtelemen mümkün olmayacak."

2022 Haziran ayının iklim olayları

Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nden son verilere göre, küresel olarak kaydedilen en sıcak 3. haziran ayını yaşadık. Sıcaklıklar 1991-2020 ortalamasının 0.3 derece üzerindeydi.Avrupa’da haziran ayında, bir bütün olarak ay boyunca ortalama yüzey hava sıcaklığı haritasında görebileceğiniz üzere, olağanüstü bir sıcak hava dalgası görüldü.

Avrupa’nın birçok bölgesinde bireysel sıcaklık rekorları kaydedildi.

Norveç’in kuzeyindeki Banak’ta 32,5 derece kaydedildi. Sıcaklık, haziran ayı ortalamasının neredeyse 20 derece üzerindeydi.

Fransa’nın batısındaki Rochefort’da sıcaklık 40,6 dereceye çıktı. Yine ortalamanın neredeyse 20 derece üzerinde bir sıcaklık görüldü.

Hırvatistan’ın Knin kentinde sıcaklıklar haziran ayı ortalamasının 12 derece üzerinde, 40,4 derece olarak kaydedildi.

İtalya’nın kuzeyinde geçtiğimiz ay kuraklık ciddi seviyelere ulaştı.

İngiltere'de bir sıcaklık uyarısı daha: 42 derece görülebilir

Fransa'da yetkililer uyardı: Sıcak hava kıyameti geliyor

Aşırı sıcaklıklar en çok hangi organlarımıza zarar verebilir?