İklim değişikliği fonları ne kadar çevreci?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Akademik araştırmalar, iklim odaklı yatırım fonlarının rutin olarak yeşil yatırım pazarlamasıyla uğraşarak (greenwashing) küresel ısınmayla mücadeleyi baltaladığını iddia ediyor.

Financial Times’ın haberine göre ‘düşük karbon’, ‘iklim değişikliği’ ya da ‘Paris uyumlu’ pasif endekslerde işlem gören fonlar endekslerdeki en yeşil odaklı şirketlere paraların çok az bir kısmını ayırıyor ve çevresel performansı zayıf olan şirketlere ağırlık veriyor.

Daha da kötüsü, bu ETF'ler daha temiz bir sermaye ekonomisine geçişin kalbindeki sektörleri aç bırakıyor ve buna rağmen çevreye iyilik yaptıklarını iddia ediyor. Fransa merkezli bir işletme okulu ve düşünce kuruluşu olan Edhec konuyla ilgili paylaştığı ‘İklim yatırımlarında greenwashing’i tespit etmek’ isimli makalesinde iklim yatırımlarındaki söz konusu zafiyete dikkat çekiyor.

Raporun yazarlarından Felix Goltz açıklamasında, “Ekonominin elektriğe bağlanmasını ve elektriğin karbonsuzlaşmasını sağlamak için önemli bir yatırım gerektiğinden, bu sektörün iklime uygun kriterlerde yetersiz fonlaması, sermaye tahsisinde yüzde 91'e varan bir azalmaya karşılık gelebilmesi nedeniyle portföylerde ‘greenwashing’in en tehlikeli şeklini oluşturacaktır” ifadelerinde yer verdi.

Goltz, "Asıl sorun, bu endüstrilere yatırımın nasıl kısıtlanacağı değil, aksine, bu endüstrilerin sera gazlarının minimum salınımı için ihtiyaç duyulan mal ve hizmetleri üretmelerine izin veren teknolojiye nasıl yatırım yapacaklarından emin olmaktır" açıklamasında bulundu.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, raporun bulguları, yatırımcıların dünyayı iyileştireceği iddia edilen bu fonlara bol miktarda para akıttıklarını ortaya çıkarıyor. Morningstar'ın verilerine göre, kendini "sürdürülebilir fon" ilan eden fonların varlıkları 2018 sonu ile 2021 ortası arasında kadar üçe katlanarak 2,3 trilyon dolara ulaştı.

Morningstar, bu fonların küçük bir alt kümesi olmasına karşın, temiz enerji, iklim farkındalığı, iklim çözümleri veya düşük karbon olarak sınıflanan fonların varlıklarının aynı dönemde dokuz kat artarak 207 milyar dolara yükseldiğini tespit etti.

Edhec'in makalesi, aralarında Amundi, BNP Paribas, BlackRock, HSBC ve DWS Xtrackers'ın da bulunduğu yöneticiler tarafından yayınlanan Avrupa'da listelenen ETF'leri, MSCI, FTSE Russell ve S&P Dow Jones gibi grupların endekslerine dayanarak analiz etti. Söz konusu ETF’lerin hepsi iklim değişikliğiyle mücadeleye yardımcı olduğunu iddia ediyor.

Ancak Edhec'in bulgularından biri, çevresel performansı kötüleşen şirketlerin yüzde 35'inin fon portföylerinde ağırlık artışıyla ödüllendirilmesi şeklindeydi. Söz konusu oran, üretim birimi başına emisyon ölçütü olan karbon yoğunluğu bozulan hisselerle birlikte yüzde 41'e yükseliyor.

Goltz fon şirketlerini eleştirdiği açıklamasında, “Bu rakamın sıfır olması gerekiyordu. İklim performansı ile yatırımcıların portföylerindeki ağırlıklar arasındaki bu tutarsızlık, yatırımcıların aynı şirketlerle gerçekleştirdikleri etkileşimlerdeki herhangi bir güvenilirliği ortadan kaldırır” dedi.

Goltz, iklim fonları genellikle şirketlerin iklim performansındaki değişikliklere bakmadığı için bu anormalliğin ortaya çıktığına inanıyordu. Fon şirketleri şirketlerin mutlak ‘yeşil yatırım’ puanına odaklanıyor ve bu nedenle söz konusu şirketler yeşil yatırım konusunda gerileseler dahi bir düşük kategoriye düşmedikleri sürece cezalandırılmıyor.

Araştırmacı, bu gibi durumların olmasını önlemek için "sağduyulu” endeks kurallarının oluşturulmamış olmasını eleştirdi. Goltz, "İklim stratejileri, tıpkı her zamanki iş stratejilerinde olduğu gibi, çoğunlukla hisse senetlerinin piyasa kapitalizasyonundan etkileniyor. İklim puanı en iyi ihtimalle ikinci planda kalıyor" dedi.

Goltz, iklim değişikliği fonları için “Endekslerin yatırım yönetimi sektöründe sahip olduğu hakimiyeti göstermektedirler. Sermaye ağırlıklı fonlar endekslerin mevcut yapısını yansıtabiliyor olabilir, ancak bu asla iklim değişikliği hedefleriyle uyumlu değildir. Ekonominin iklim değişikliği hedefleriyle uyumlu olmadığı göz önüne alındığında, piyasaların bu konunda uyumlu olma ihtimali de çok düşüktür" açıklamasında bulundu.

Yeşil tahvillerde balon uyarısı

ESG fonları skandala mı dönüşecek?