İhracatta durum ne?

Ocak ayı ihracat rakamları tehlikenin habercisi mi? Ekonomi basınının duayen isimlerinden Güngör Uras neden, “İhracatta durum çok ciddi beyler” diye seslendi. İşte Uras’ın Milliyet’teki köesinde kaleme aldığı o yazı…
  
Ocak ayında ihracat geliri 2015’in  Ocak ayına göre yüzde 14.4 oranında geriledi.
İhracat ekonomimiz için çok hem de çok önemlidir. (1) İhracat demek döviz geliri demektir. (2) İhracat talebi içeride üretim ve yatırım artışına, büyümeye, istihdamda iyileşmeye imkân verir.
2014 yılından bu yana ihracatta gerileme var.
2014 yılında yıllık ihracat gelirimiz 157 milyar dolarken, 2015 yılında 143 milyar dolara geriledi. İhracat gelirinde yüzde 8.7 oranında azalma ortaya çıktı. Bu gelir azalmasının arkasında (1) Miktar olarak ihracatı artıramamamız, dışarıya bir yıl önceki kadar mal satabilmemiz var. (2) Euro’nun değer kaybının etkisi var.
2016 yılına ihracatımızda iyileşme beklentisiyle girdik. Hedefimiz, 2015 yılında 143 milyar dolara gerileyen yıllık ihracat gelirini 155 milyara yükseltmek.
Ne var ki ocak ayında ihracat gelirimiz 2015 yılı ocak ayı gelirinin yüzde 14.4 oranında gerisine düştü.

3 milyar dolar azaldı
2015 Ocak ayında ihracatımız 12 milyar 300 milyon dolardı, 2016 yılı ocak ayında 9 milyar 200 milyon dolar oldu. Aylık ihracat gelirinde 3 milyar dolar azalma var.
Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından yapılan açıklamada, euro’nun değer kaybetmesinin (parite etkisinin) toplam ihracat gelirinde 371 milyon dolar gerilemeye yol açtığı belirtiliyor.
Kilogram olarak (miktar olarak) 2015 Ocak ayına göre 2016 yılında ihracatta yüzde 1 gerilemeden söz ediliyor. Demek ki ihracat gelirinin azalmasında kur etkisi ve miktar olarak daha az ihracat yapabilmemizin ötesinde bir sorun daha var. Aynı miktar ihracatı daha ucuza yapmaya başlamamız var.
Bizim en büyük pazarımız Avrupa pazarı. AB Ülkelerine ihracatta yüzde 6.4 gerileme var.Ortadoğu’ya yapılan ihracat gelirinde azalma yüzde 25, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerine yapılan ihracatta yüzde 46 oranında azalma oldu. Afrika ülkelerine yapılan ihracatta bile azalma var. Azalma yüzde 5.2 oranında.
Dış piyasalarda sorunlar var ama “Alıcı yok, ne yapalım” diyerek kadere razı olamayız.
İhracatı artırmaya mecburuz. İhracat, dışarıda talebi olan malı üretmekle artar. Tarım ürünü, sanayi ürünü ne olursa olsun, dışarıda talebi olan malı üreteceğiz.

Yapısal değişim gerekiyor
Bizim tarım ve sanayi sektörümüzün kurulu üretim yapısı, dışarıda talebi olan malları üretemiyor.
Bunu görerek, bunu anlayarak üretim yapısını değiştirmeye mecburuz. Sorunumuz yatırım eksikliği değil. Sorun, tarımda ve özellikle sanayide üretken olmayan, ürettikleri ürünlere talep olmayan çok sayıda yatırımın olması. Kısa sürede tarımda ve sanayide mevcut kapasiteleri değerlendirmek için yapısal değişimi gerçekleştirmek zorundayız. Yapısal değişim kendi kendine olmaz.
En kısa sürede tarımda ve sanayide ülke genelinde envanter çalışmalarını gerçekleştirerek, Kalkınma Bakanlığı patronluğunda, yapısal değişim politikalarını oluşturmamız ve kısa sürede uygulamaya geçmemiz gerekiyor.
İç talep kısa sürede canlanamayacak. İhracat talebi de gerilerse, üretimde daralma devam eder. Yatırım yapılmaz. Büyüme yavaşlar. Gelirde ve istihdamda iyileşme gerçekleşemez.
İhracattaki gerilemeyi küçümsemeyelim. Kendi kendine düzelemez. Artışa geçemez.