Hızlı mil kazanma ücreti şaşırttı

Yeni Tüketiciyi Koruma Kanunu Meclis’ten geçerek yasalaştı. Ancak, kanunun bankalar üzerinde ne kadar etkili olacağı soru işaretleri taşıyor. Yasal boşluklardan yarananlanan bankalar müşterilerini önceden bilgilendirmeden çeşitli adlar altında hesaplarından kesinti yapıyorlardı.
Milliyet'in haberine göre, artan müşteri şikayetleriyle bankaların bu haksız kesintileri, sektör örgütü Türkiye Bankalar Birliği’nde (TBB) bile tartışmalara neden olurken, sektörde yeni akıl almaz kesintiler ortaya çıkıyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı Tüketiciyi Koruma Yasa Tasarısı’nda en çok tartışılan konu olan bankaların müşterilerinden aldığı ücret ve hizmet bedelleri, konunun hizmet verenlerin insiyatifine bırakılması halinde nasıl akıl almaz yollara başvurulduğu okurların yaptığı şikayetlerle ortaya çıkıyor.
Bankalar bu kesintileri kimi zaman münferit olarak kimi zaman da yaygın olarak yapıyorlar. Haziran ayında bir bankanın kredi kartı üzerinden yaptığı kesintinin ise dünya bankacılık uygulamalarında eşi ve benzeri yok; hızlı mil kazanma ücreti. Banka önemli avantajlar sağladığını iddia ederek pazarladığı kredi kartı ekstiresinde müşterisinden 40 TL hızlı mil kullanma ücreti kesti.
Aylık hesap kesim özetini dikkatli okuyan banka müşterisi, bankasını arayarak ‘hızlı mil kazanma ücreti’nin neyi ifade ettiğini sordu. Banka görevlisinin verdiği yanıt hızlı mil kullanmaktan alınan ücret şeklinde oldu. Yanıttan tatmin olmayan müşteri, böyle bir tanımın nasıl yapıldığını sorgulamaya devam etti; mil kazanmanın hızı nasıl tespit ediliyordu? Mil kazanmak kredi kartı kullanıcısına bir avantaj olarak sunulduğuna göre bundan ayrıca neden bir ücret kesintisi yapılmıştı? Müşteri mil kazanma hızlarını kullanmayı ve buna göre ücret ödemeyi nasıl öğrenecekti?
Yıllık aidatın yeni adı
Banka çalışanı bütün bu sorulara mantıklı ve makul yanıtlar veremeyince müşterinin konuyu Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) şikayet edeceğini söylemesi üzerine kendisini bir yetkiliye bağladı.
Bankanın müşteri hesabından bilgi vermeden kesinti yapılmasına izin veren daha yetkili çalışanı ise, önemli bir itirafda bulunarak ‘hızlı mil kazanma ücreti’ diye bir tanımın bulunmadığını, kredi kartından alınmayan yıllık aidatın bu şekilde alındığını söyledi. Verilen yanıta daha çok sinirlenen müşteri, yasal yollara başvuracağını ifade ettiğinde ise banka geri adım atarak hızlı mil kullanma ücretini kendisine iade etti.
Münferit bir örnek olarak bankacılık tarihine geçecek olan bu kesinti, hukuksal boşluklar bulunduğu sürece mevduat sahibinin tasarufunu emanet ettiği bankasındaki hesabından parasının nasıl hızlı bir şekilde, tek tuşla el değiştirdiğini gösteriyor.
Bir önceki buluş BHG’ydi
Sektörde bazı bankaların müşterilerine bildirmeden yaptığı bir önceki kesinti, kredili mevduattan alınan BHG (Bankacılık Hizmet Geliri) idi.
Maaş müşterilerine maaşlarının belli oranlarında (tek hesap, avans hesap, kurtarıcı hesap...) hazır kredi kullandıran bankalar, yüzde 5’lere varan oranlarda faiz alıyorlardı. MB’nin verdiği bilgilere göre kredi kartları ile benzerlik taşıyan KMH’ların bankacılıktaki hacmi 10 milyar Türk Lirası seviyesine ulaştı.
Merkez Bankası mayıs ayında çıkardığı tebliğ ile kredili mevduat hesabı (KMH) faiz oranlarına üst sınır getirdi. Düzenlemeye göre KMH faizleri kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami ve gecikme Faiz oranlarını geçemeyecek. MB’nin yeni uygulamasında aylık azami faiz Türk Lirası için yüzde 2.22, ABD Doları için yüzde 1.70 ve euro için yüzde 1.64.
Ancak kredi faizleri ile mevduat faizi arasındaki kâr marjları daralan sektördeki çoğu yabancı ortaklı ve kimi de tamamı yabancı sermayeli bazı bazı bankalar, avans kredi kullanan müşterilerinden MB’nin belirlediği faizi alırken bunun yanında Bankacılık Hizmet Gelirleri adı altında BHG de kesiyor.