BASIN TOPLANTISI - ETKİNLİK - KONFERANS
Basın Daveti Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği 06 Şubat 2020, 09:30

Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD), 2019 yılında Emeklilik ve Yatırım Fonları performanslarını ve fonlara artan ilgiyi açıklıyor. 06 Şubat 2020...

Tüm Etkinlikleri Göster
BANKA HİSSELERİ
Hisse Fiyat Değişim(%) Piyasa Değeri

E-posta listemize kayıt olun, en son haberler adresinize gelsin.

Ana SayfaPara PiyasaElveda süper boğa piyasası----

Elveda süper boğa piyasası

Elveda süper boğa piyasası
09 Ağustos 2022 - 15:38 www.finansgundem.com

Dijital çağın başlangıcından günümüz teknoloji merkezli dünyaya kadar geçen son 40 yıl, bir süper boğa piyasasını da beraberinde getirdi. Ancak boğa, artık yorulmuşa benziyor.

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dijital çağ ile başlayan ve bugün dev teknoloji şirketleri ve küresel ekonominin ilk adımlarını oluşturan 1982 yılını süper boğa olarak adlandıran The Wall Street Journal’dan Andy Kessler, yazısında tüm bu sürece gerçekçi bir ışık tutuyor. Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, ölen boğa piyasasının yerini fikirlerin değil gerçek varlıkların para ettiği bir ayı piyasası alıyor.

40 yıllık boğa piyasası

Modern dijital çağın başlamasıyla birlikte yükselmeye başlayan piyasaların başlangıç tarihini 1982 yılı olarak belirlersek, tam 40 yıl önce bu hafta başlayan bu dönemin çoklu genişleyen ve yüksek kazançlar sunan bir boğa piyasası olduğunu söyleyebiliriz.

Bu süreçte büyük düşüşlerin yaşandığı ara dönemler olsa da, bir bütün olarak ele alındığında, bu 40 yıllık sürecin faiz oranlarının ortalama düşük seyrettiği ve piyasa bolluğu yaşandığı uzun bir dönem olduğunu rahatlıkla görebiliriz. 1987 çöküşü, dot-com balonu, 11 Eylül saldırıları sonrası, 2008 finansal krizi ve Kovid, neredeyse yüzde 20’den büyük düşüşlerle bu uzun dönemin ara dönemleri olarak kendilerini hissettiren geçiş süreçleri olarak nitelendirilebilir.

40 yılda 47 kat büyüme

Bu sürece boğa piyasası dememizin önemli bir göstergesi daha bulunuyor: Dow Jones Endeksi, bu uzun dönemde yıllık ortalama yüzde 9,6’lık istikrarlı bir artışla 776,91 dolardan 36.800 dolara kadar yükselmeyi başarıyor. Bu dikkate alınması gereken bir veri olarak kabul ediliyor.

12 Ağustos 1982’de Dow Jones sanayi endeksi ortalaması, 1964 yılı Ocak ayında olduğu yerde, yani 776,91 dolarla dibi görmüştü. Bu süreçte beş kez 1000 doların üzerine kısa süreli sıçramalar yapsa da, 4 Ocak 2022 tarihinde enflasyonun bu 40 yıl süren ‘süper boğa’ piyasasını devirmesine kadar geçen sürede, endeksin tam 47 kat arttığını görebiliyoruz. Zirve noktası olan 36.800 dolar seviyesine bir daha ne zaman ulaşabileceğimiz ise, enflasyonun inatçı tavrını düşünürsek, büyük bir muamma olarak karşımızda duruyor.

Dow Jones Endeksi, 4 Ocak 2022 tarihinde enflasyonun ‘süper boğa’ piyasasını devirmesine kadar geçen sürede tam 47 kat arttı.

İşaretler nelerdi?

Peki 1982 yılında, burnundan dumanlar saçan bir boğa piyasasının geliyor olduğuna dair bir ipucu var mıydı? 1982 yılında federal fon oranı bir önceki yılki yüzde 19’luk zirve noktasından yüzde 10’a düşmüş ve 2008 yılı Aralık ayındaki 0 değerine ulaşana kadar uzun ve istikrarlı bir düşüşe başlamıştı. Bu oran Mart ayında hala 0’dı. Şu an ise değil. 1982 yılında fiyat/kazanç çarpanı ise 7,7’ydi.

En büyük ipucu ise 1982 yılında çoğu yatırımcının ya piyasalara karşı kayıtsız olduğu ya da yıllarca elde edilen korkunç getirilerden sonra hisse senedi sahibi olmaya yemin etmesiydi. Bu noktada bir hatırlatma yapmakta fayda var: Ayı piyasaları eğlenceli değildir. Hisse senetleri genellikle ayı piyasalarında sabahları yükselir ve öğleden sonraları düşer. Boğa tuzaklarını da hesaba katmak gerekiyor. Aylarca yükselen hisse senetleri, momentum yatırımcılarını cezbediyor ancak ardından yürek burkan düşüler geliyordu.

Ayı piyasaları eğlenceli değildir. Hisse senetleri genellikle ayı piyasalarında sabahları yükselir ve öğleden sonraları düşer.

Yardımcı faktörler

1982 yılını doğum yılı olarak belirlediğimiz boğa piyasasının bir parça yardım aldığını da belirtmek gerekiyor. Tahvillerden daha yüksek getiri aramaya başlayan yatırımcıların yardımına ABD Başkanı Reagan yetişiyor ve özellikle sermaye kazançları üzerinden alınan vergileri kaldırarak sermaye oluşumunun hızlanmasını sağlıyordu. Daha düşük faiz oranları yeni fikirleri keşfetmenin daha düşük maliyetli olması anlamına geliyordu.

IBM ve dijital çağın başlangıcı

IBM’in 16 kilobaytlık belleğini tam olarak bir yıl önce piyasaya sürmesi tesadüf değildi. 1982 yılında yaklaşık 3 bin dolara, fazla bir işe yaramayan tam donanımlı bir bilgisayar alabiliyordunuz. Ancak 1981 yılı Ekim ayında VisiCalc elektronik tablo programı IBM PC için 100 dolar karşılığında elde edilebilir hale geldi. Artık bilgisayarlar üretkenliğin küçük havai fişekleri olmuştu. Kurucu Dan Bricklin, “VisiCalc, haftalık 20 saatlik işleri üzerine alıp bunları 15 dakikada sonuçlandırdı” demişti.

Dijital teknoloji devrimi, Silikon Vadisi ve hisse senedi piyasaları

Aracı kurumların sayıları arttı. Aralarında daha akıllı olanları, şüpheci müşterilere ne olursa olsun bir şeyler satın almasını salık verdi ve bunda başarılı da oldular. Asıl değer, çalışma yerini değiştiren ve daha azıyla daha fazlasını yapan dijital teknolojiydi. Borsa, kurumsal teklifleri ve kazançları artıran Silikon Vadisi’ni finanse etti ve ardından kendi payına düşeni fazlasıyla aldı. Bu verimli döngü, interneti kitlelere ulaştırdı ve bulut bilişim, arama motorları, iPhone, Uber gibi markaların yanı sıra aynı gün teslimat olgusunu ortaya çıkardı. Bu sürecin sonu bugün kaçınılmaz olarak kripto paraları yarattı.

Sürekli artan çip talebi

Çipler tasarlayan acemi bir mühendis olarak boğa piyasasının doğumundan kısa bir süre sünra yarı iletken üreticisi şirketleri izlemek için Paine Webber tarafından işe alındım. Endüstri bir roller coaster gibiydi, kıtlıkların ardından bolluklar geliyordu, hala da öyle. Saçlarımın beyazlamasını ve ülser olmayı göze alamadığım için Silikon Vadisi’nin büyüme pınarını aramaya koyuldum. Oldukça basitti: Çipler için bit başına, hasılat başına ve işlevi başına sürekli azalan maliyetlerin esnekliği talebi artırıyordu. Bu sihirli çekirdekler daha ucuz lazer yazıcılar, sunucular ve nihayetinde de akıllı telefonlarla kitleleri beslediğinden, borsa boğası da iyice beslenerek büyüdü.

40 yılda tam 47 kat! Dile kolay! Bir sürü insan bu süreçte çok paralar kazandı. Siz yine de dikkatli olun. Özellikle teknoloji söz konusu olduğunda, sakın sadece bir isim satın alıp ona bağlı kalmayın.

Bulut, e-ticaret ve sosyal medya şirketlerinin doğuşu

Dijital ekipman ve mini bilgisayarlar 1987 yılında zirveye ulaştı. IBM, uzun bir vasatlık dönemine girdi. Apple, iPhone’u üretene kadar neredeyse ölü bir şirketti. Intel iyi bir performans sergiledi ancak bunun formülünü sonrasında kaybetti. Bu arada, bulut, e-ticaret ve sosyal medya şirketleri kazanç makineleri ve trilyon dolarlık bebekler haline geldi.

Enflasyon genellikle paranın fikirlerden ziyade gerçek varlıklara çekildiği bir dönemi yaşadığımızı gösteriyor.

Yeni çağ: Para fikirlerden gerçek varlıklara yöneliyor

Peki ya şimdi? Beğenirsiniz ya da beğenmezsiniz ancak yeni bir çağı yaşıyoruz. Sermaye her zaman olduğu gibi en yüksek getirisini aramak için dünyanın dört bir yanında kol geziyor. Enflasyon genellikle paranın fikirlerden ziyade gerçek varlıklara çekildiği bir dönemi yaşadığımızı gösteriyor. Enerji? Emlak? Emtia? Sabit gelirin yine cazip hale geldiği bir sürece doğru evriliyoruz. Bu arada kurumsal kazançlar, malzeme, işçilik, düzenleyici genel giderler gibi girdi maliyetleri yukarı doğru çıkıyor ve ayılar için kırmızı ete dönüşerek düşmeye başlıyor.

Bir sonraki boğa piyasası, bir sonraki üretkenliği sağlayan şeyden elde edilen kazanç artışıyla destelenecek, yeniden düşen Faiz oranlarıyla değil.

Yeni boğanın katalizörü düşen faiz oranları olmayacak

Elbette yeni bir boğa piyasası her an başlayabilir ancak faiz oranları yeterince yükselene kadar bunu aklınızdan çıkarın çünkü yeni boğa piyasası faiz oranlarının yeniden düşmesinin yönlendirdiği bir piyasa olmayacak. Bunun yerine, bir sonraki boğa piyasası, bir sonraki üretkenliği sağlayan şeyden elde edilen kazanç artışıyla destelenecek.

Son döngünün kazananlarını unutun ve yenilerini bulun: Yeni nesil yapay zeka, insta-aşılar, jeotermal enerji, gen terapisi, nükleer füzyon ya da daha büyük olasılıkla acayip, pahalı bir şekilde başlayan, ürkek ve şüpheciler tarafından reddedilen ve sonra yıllar boyunca amansız şekilde ucuzlayarak toplum için zenginlik yaratan yeni bir şey bulun.

Hepimiz işte tam da bu yüzden, sermaye oluşturan düşük vergi oranları ve verimliliğin artmasına izin veren düzenlemelerle her zaman arz tarafını beslemeliyiz. Süper boğa öldü, yaşasın yeni boğa.

Borsalardaki ralli, boğa piyasasının habercisi

 

Boğa piyasasını getirebilecek 3 gösterge

 

FED boğa piyasasının tek anahtarı değil

 

Boğa piyasası analistleri tahminlerinin altında eziliyor

 

JPMorgan’dan boğa piyasası tahmini

 

Borsalar düştükçe boğa piyasası fırsatları artıyor

 

YORUMLAR (0)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)