El-Erian’dan kritik uyarı: Stagflasyon geliyor

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD Merkez Bankası (FED) 2021 yılında ABD’deki enflasyonu ‘geçici’ olarak adlandırdığında ünlü ekonomist Mohamed El-Erian verilerin bu görüşü desteklemediği konusunda uyarmıştı. Yaklaşık bir yıl sonra ABD enflasyonu 40 yılın zirvesine tırmandı. Cambridge Üniversitesi Finans Profesörü ve Allianz Baş Ekonomi Danışmanı El-Erian şimdiyse küresel stagflasyon tehdidine işaret ediyor.

Fortune’un haberine göre El-Erian düşük büyüme ve yüksek enflasyonun aynı anda hissedildiği ve ekonomiler için kâbus anlamına gerek stagflasyon ortamının yaklaştığını söyledi. Ünlü ekonomist, Wall Street’teki son durum ve Dünya Bankası’nın küresel büyüme tahminlerini düşürmesi de dahil olmak üzere ekonomide yakın zamanda yaşanan gelişmeleri “küresel stagflasyonist eğilimlerle” tutarlı olarak görüyor.

Ancak ünlü ekonomist para politikası yöneticilerinin bu kâbus senaryosundan kurtulma ihtimalinin de bulunduğuna inanıyor.

Stagflasyondan kurtuluş yolu

El-Erian ABD Merkez Bankası’nın (FED) ve diğer merkez bankalarının enflasyonla mücadele edebilmek için mutlaka faiz artırmaya devam etmeleri gerektiğini söyledi. Ünlü ekonomist ABD’de yükselen tüketici fiyatlarının son aylarda giderek daha endişe verici olduğunu söyledi.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre gıda ve enerji fiyatları gibi volatil varlıkları dışarıda tutan çekirdek enflasyon ABD’de ağustos ayında %6,3’e yükseldi. El-Erian çekirdek enflasyondaki bu yükselişi açıklarken barınma, tıbbi bakım ve ulaşım hizmetleri gibi birçok alanda fiyat artışlarının yelpazesinin genişlediğine dikkat çekti. Söz konusu alanlarda yıllık bazdaki fiyat artışları çarpıcı bir biçimde yükseldi.

Sonuç olarak, ünlü ekonomist, borsalar düşüşe geçse dahi, FED’in enflasyonu gerçek anlamda kontrol altına alınana kadar faiz artışlarını yavaşlatması gerektiği çağrılarına kulak tıkaması gerektiğine inanıyor.

Ancak El-Erian’a göre merkez bankalarının Faiz artırımları stagflasyondan kurtulmak için yeterli olmayacak. Ünlü ekonomist, dünya çapındaki hükümetlerin, kritik mal ve emtiaların arzını iyileştirmeyi amaçlayan harcama girişimleriyle düşen ekonomik büyümeye cevap vermeleri gerektiğini belirtiyor:

“Stagflasyon, FED’in nihayet enflasyon sorunu etrafında birleşmesi, büyüme ve verimlilik yanlısı yapısal reformlar, toplumun en savunmasız kesimlerinin daha iyi koruyacak ve gelişmiş uluslararası siyasi işbirliği içeren, doğru zamanlı ve kapsamlı bir politika yaklaşımı ile düzeltilebilir.”

El-Erian, artan uluslararası gerilimlerin son birkaç yılda küresel enflasyonu daha da kötüleştirdiğine de işaret etti. Ünlü ekonomist hükümetler, merkez bankaları ve uluslararası firmalar arasındaki artan iş birliğinin bu aksaklıkların giderilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.

Ancak enflasyona katkıda bulunan ve düzeltilmesi muhtemel olmayan bazı faktörler de var.

El-Erian, pandemi sırasında meydana gelen aksiliklerden sonra şirketlerin tedarik zincirlerinde "verimliliğe ek olarak esnekliği de tercih etme" yönündeki son hamlelerinin enflasyonu artırdığını belirtti.

Ünlü ekonomist birçok firmanın Kovid sırasında krize neden olan “tam zamanında” teslimata dayalı tedarik zincirlerinden uzaklaşmaya başladığını bunun yerine yedekleme özelliklerine sahip ancak daha maliyetli olan “her ihtimalde” teslimata dayalı tedarik zincirlerine göre hareket etmeye karar verdiğini söyledi.

Resesyon çözüm değil

Son olarak, para politikası yöneticilerinin stagflasyonla mücadelede başarısız olmaları halinde, El-Erian, sonucun hiç iç açıcı olmayacağını zira bir resesyonun sorunları mutlak bir şekilde çözmeyeceğini söyledi:

"Bir resesyon, özellikle de derin ve uzun süreli bir resesyon, enflasyonu düşürmek için çok zarar verici ve talihsiz bir yol olacaktır. Bu çözüm için düzensiz bir yolu olurdu. Stagflasyon olasılığını ortadan kaldırıp kaldırmayacağı ise tedarik zincirlerinde ve işgücü piyasasında daha fazla bozulmadan kaçınmamıza bağlı olacaktır."

FED stagflasyondan kaçınmayı başarsa bile dünya çapındaki şirketler muhtemelen yakın vadeli zorluklarla karşı karşıya kalacaklar.

El-Erian, İngiltere ve Galler’deki şirket iflaslarının yıllık bazda %43 arttığına dair yakın tarihli bir Financial Times haberine cevaben, “Ne yazık ki, bu tür rahatsız edici haberlerin önümüzdeki aylarda artması muhtemeldir. Zira bazı şirketler yüksek maliyetlerin ve düşen talebin karışımında hayatta kalmak için mücadele ediyor; stagflasyonun ikiz darbeleri” dedi.

'Enerji, gıda fiyatlarındaki yükselişi devam ettirecek'

Powell’ın açıklamaları faiz artışından daha önemli

İngiltere elektrik ve doğalgaz fiyatlarını yarıya indirdi