Dünya kömüre yatırım yapıyor

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Ukrayna Savaşı ve beraberinde getirdikleri, dünya ülkelerini özellikle enerji konusunda düşündürüyor. Dünya enerji arzının önemli bir bölümünü karşılayan Rusya’ya uygulanan yaptırımlar sonrası dünyada enerji güvenliği endişeleri iyiden iyiye artıyor. Bunun sonucunda ülkeler, fosil yakıt kaynaklarına, özellikle de kömüre yatırım yapıyor.

Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA)öngörüsüne göre, 2022 yılında küresel enerji yatırımları yüzde 8’den fazla artarak 2,4 trilyon dolara ulaşacak. Ancak iklim değişikliğine karşı hedeflere ulaşmak için bu rakamın çok daha üzerine çıkılması gerekecek.

Yüzde 12’ye yükseldi

CNBC’den Anmar Frangoul’un haberine göre, Uluslararası Enerji Ajansı’nın yayınladığı Dünya Enerji Yatırımı raporunda temiz enerji yatırımlarının bu yıl 1,4 trilyon doları aşacağı ve bu rakamın toplam enerji yatırımlarındaki büyümenin neredeyse dörtte üçünü oluşturduğu belirtiliyor. Bu durum memnuniyetle karşılanırken, daha iyisini başarmak için ise oldukça fazla mesai gerekiyor.

temiz enerji geçişlerini hızlandırmak için yatırım oranının belirgin ölçüde artırılması tek kalıcı çözüm olarak öne çıkıyor.

Finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre, 2015 yılında imzalanan Paris Anlaşması’ndan sonraki beş yıl içinde temiz enerjiye yapılan yatırımdaki artış oranı yıllık yüzde 2’nin biraz üzerinde gerçekleşmişti. 2020 yılından itibaren ise bu oran yıllık yüzde 12’ye yükseldi. IEA bunu uluslararası iklim hedeflerine ulaşmak için yetersiz bulsa da doğru yönde atılmış bir adım olarak değerlendiriyor.

Temiz enerjiye yatırım artmalı

IEA İcra Direktörü Fatih Birol, bugün yaşanan küresel enerji krizini de iklim krizini de görmezden gelemeyeceklerini söylüyor. Birol, iyi haberin, ikisi arasında bir seçim yapmak yerine her iki sorunu da aynı anda ele alabilme imkanları olduğunu belirtiyor. Birol, temiz enerji geçişlerini hızlandırmak için yatırım oranının belirgin ölçüde artırılmasının tek kalıcı çözüm olduğunun altını çiziyor. Yatırımların arttığını doğrulayan Birol, yüksek fosil yakıt fiyatlarının tüketiciler üzerindeki baskısını hafifletmek, enerji sistemlerini daha güvenli hale getirmek ve dünyanın iklim hedeflerine ulaşmasını sağlamak için çok daha hızlı ve yüksek bir yatırıma ihtiyaç olduğunu söylüyor.

Ülkeler enerji yatırımlarında fosil yakıt kaynaklarına, özellikle de kömüre yöneliyor.

Harcamalar eşit dağılmıyor

IEA’nın raporunda, temiz enerji harcamalarında yaşanan artışın eşit bir şekilde dağılmadığı dikkat çekiyor. Buna göre, temiz enerjiye yatırım yapan ülkeler arasında en yüksek oranı gelişmiş ekonomiler ve Çin oluşturuyor.

Ayrıca raporda, bazı piyasalarda görülen yüksek fiyatların enerji güvenliğine ilişkin endişeleri artırdığı ve bunun sonucu olarak ülkelerin fosil yakıt kaynaklarına, özellikle de kömüre yöneldiği tespiti yapılıyor. Rapora göre, 2021 yılında kömür tedarik zincirine yaklaşık 105 milyar dolar yatırım yapıldığı belirtiliyor. Bu rakam 2020 yılına kıyasla yüzde 10’luk bir artışa karşılık geliyor. Korkutucu olan ise sektörün bu yıl da benzer bir yol izleyeceği.

Raporda, küresel kömür tedarik zincirine yapılan yatırımın 2022 yılında yüzde 10 oranında artması bekleniyor. Kömür arzında yaşanan sorunun yeni projeleri çekmeye devam etmesinin bunda etkisi olduğu belirtilen raporda, 80 milyar dolar ile Çin ve Hindistan’ın 2022 yılında küresel kömür yatırımının büyük kısmını oluşturması bekleniyor.

Küresel anlamda kömür yatırımlarının 2022 yılında yüzde 10 oranında artması bekleniyor.

Zorlayıcı küresel ortam

IEA’nın raporunda, artan enflasyon, petrol ve gaz fiyatlarında yaşanan sürekli artış ve Ukrayna Savaşı’yla ilgili jeopolitik gerilimler gibi faktörlerin işletmeler, hükümetler ve tüketiciler için oldukça zorlayıcı bir ortam yarattığı belirtiliyor. Bu zorlu sürece enerji sektörü de dahil ediliyor.

Raporda ayrıca, 2022 yılında 200 milyar dolar ABD doları tutarındaki ek sermaye yatırımının yarısına yakınının ek enerji tedarik kapasitesi yaratmak ya da tasarruf sağlamak amaçları yerine yüksek maliyetler nedeniyle eriyeceği ifade ediliyor. Güneş panelleri ve rüzgar türbinlerinin maliyetlerinin 2020 yılından bu yana yüzde 10 ila yüzde 20 oranında arttığı da raporda yer alıyor. Maliyetlerden tüketicilerin de etkilendiği belirtilen raporda, 2022 yılında tüketicilerin toplam enerji faturalarının ilk kez 10 trilyon doları aşacağı tahmin ediliyor.

Dünya kömüre dönüş yapıyor

Yüksek fiyatların bazı ülkeleri, arz kaynaklarını güvence altına almaya ve çeşitlendirmeye ittiği belirtilen raporda, bunun doğal bir sonucu olarak fosil yakıt yatırımlarının hızlandırıldığının altı çiziliyor. Birçok ülkenin Rus enerji kaynaklarına olan bağımlılığını politik nedenlerle azaltma kararı alması, örneğin Avrupa’da dahi kömüre yatırım yapmanın yeniden düşünüldüğü bir dönemden geçilmesine neden oluyor. Almanya, İtalya, Avusturya ve Hollanda’nın Rus gaz arzındaki kesintileri telafi etmek için kömürle çalışan santrallerin kullanılabileceğini açıklaması da bunun bir kanıtı olarak öne çıkıyor.

Çin bu yazı elektrik kesintileriyle geçirecek

Almanya'dan doğal gaz tasarrufu için 'kömür' önlemi

AB'nin kömür stokları 20 ayın zirvesinde