Dev bankalar emtia kredilerini kısıyor

Korona virüs krizi ile emtia fiyatlarında yaşanan sert düşüşle birlikte hammadde ticaretinde ortaya çıkan yolsuzluk vakaları ve bazı emtia ticareti şirketlerinin iflasın kıyısına gelmesi, sektörü finanse eden küresel bankalar için şok oldu. Hollanda merkezli ABN Amro, emtia finansmanı faaliyetlerini sona erdireceğini duyurdu. Enerji ticareti kayıplarından sonra Natixis ve BNP Paribas da dahil olmak üzere bazı bankalar da emtia finansmanı operasyonlarını yeniden düşündüğünü bildirdi. Büyük bankaların piyasadan çekilmesi milyarlarca dolarlık likidite boşluğu yaratacak. Dünya'dan Evrim Küçük haberine göre, korona virüs salgının küresel ekonomiyi vurduğu dönemde emtia ticaretinin zorlaşacağı ve başka bankaların benzer adımlar atması halinde kısa vadede ticaret firmalarının ciddi bir maliyet artışı yaşayabileceği belirtiliyor.

Bankalar; enerji, tarım ve metal işlemcilerine kredi açıyor. Süper tankerlerin, değeri 80 milyon doları, hatta petrol fiyatları yükseldiğinde daha da fazlası büyüklüğünde ham petrol kargosunu taşıyabildiği dikkate alındığında, bu tip işlemlerin finanse edebilecek bankaların çekilmesi uzmanlara göre piyasada sıkıntı yaratabilir.

ABN sektörde en büyük ağırlığı olan finansörlerden biriydi. Dünyanın en büyük bağımsız petrol ticaret şirketi Vitol ile 2019’da 8 milyar dolarlık rotatif kredi anlaşması vardı. Yine geçtiğimiz yıl ABD’deki iştirakiyle birlikte İsviçre merkezli Mercuria ile 1.8 milyar dolarlık anlaşması bulunuyordu.

Emtia ticareti şirketlerinin maliyeti artabilir

Zaten düşük marjlarla çalışan emtia ticareti şirketleri, daha az rekabetin maliyetlerini artırmasından endişe duyuyor. Büyük bir emtia ticareti kurumunun yöneticisi, "Sektörden daha fazla banka çekilirse, yüksek finansman maliyetleri doğabilir" uyarısı yaptı. Aynı yönetici, "Bazı büyük bankalar bu açığı kapatmak için harekete geçebilir ancak öncesinde başka kuruluşların piyasadan çıktığını görmek şaşırtıcı olmaz. Yakın gelecekte rekabetin azalacağını söylemek mümkün” değerlendirmesinde bulundu.

Lambert Commodities ortaklarından olan eski emtia bankacılığı uzmanı Jean-François Lambert da, ‘güçlü bankaların sektörden çekilmesinin, başka çıkışları da tetikleyebileceğini söyledi. JP Morgan analisti Kian Abouhossein ise ABN ve BNP’den doğan boşluğun Asya ve Japonya’daki yerel kreditörler tarafından doldurulabileceğini belirtti.

Yolsuzluk vakaları artıyor

Hükümetlerin Kovid-19 pandemisiyle mücadele için tedbir aldığı dönemde emtia fiyatlarında sert gerileme yaşanırken, emtia finansmanı alanında da yolsuzluk haberleri gündeme geldi. Bunların en önemlisi Asya’nın en büyük petrol ticareti şirketlerinden Singapur merkezli Hin Leong Trading oldu. Şirketin, yöneticisinin talimatıyla, 800 milyon dolarlık kaybını bilançolarına yansıtmadığı ortaya çıktı. Bir başka emtia ticaret şirketi ZenRock kreditörlere 600 milyon dolar borçlu. Tarım emtiaları ticareti yapan Agritrade International da kreditörleri tarafından yolsuzlukla suçlanıyor.

Sektörün geliri 2’nci çeyrekte %40 düştü

ABN Amro'nun sektörden çıktığını açıklamasının hemen ardından danışmanlık şirketi Coalition, emtia ticareti finansmanından elde edilen gelirin ikinci çeyrekte çok sert düştüğünü açıkladı. Coalition verilerine göre sektörün geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40 azalarak 700 milyon dolara düştü. Danışmanlık şirketinin raporunda, emtia ticareti finansmanı gelirlerindeki düşüşün ikinci çeyrekte hızlandığı belirtilerek, yılın ilk yarısında gelirin yüzde 29 azalarak 1.7 milyar dolar olduğu kaydedildi. 2019 yılında gelir, yüzde 4 kayıpla 4.7 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Gelirde en büyük payı yüzde 61 ile EMEA (Avrupa, Ortadoğu ve Afrika) elde etti.