AB'nin aldığı ekonomik önlemler krizin boyutlarını gösteriyor

İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, krizin ciddi bir ekonomik durgunluğa yol açacağını ve böyle bir durumda, gerek işletmelerin gerekse çalışanların acil önlemlerle korunmasının önemine işaret ederek, "Koronavirüs pandemisinin etkileri uzun bir süre hissedilecek. Üretimin yavaşlaması, talebin azalması, işletmelerin kapanması ve işsizliğin artması gibi riskler mevcut." değerlendirmesinde bulundu.

İKV'den yapılan yazılı açıklamada, salgınının yarattığı sağlık ve sosyal sorunların ötesinde hem şu an yaşanmakta olan, hem de salgın sona erdikten sonra devam edecek olan ekonomik sorunlara karşı AB ve üye devletlerin art arda mücadele ve önlem paketleri açıkladığı kaydedildi.

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Zeytinoğlu, "Koronavirüs pandemisinin etkileri uzunca bir süre hissedilecek. Üretimin yavaşlaması, talebin azalması, işletmelerin kapanması ve işsizliğin artması gibi riskler mevcut. Buna karşı AB ve üye devletler kapsamlı paketler açıklamaya başladı. Bu durum krizin boyutlarını ve ne kadar ciddi önlemleri gerektirdiğini ortaya koyuyor. Almanya, şirketlerine destek olmak için en az 550 milyar avro tutarında, bir ekonomik paketi devreye soktu. Bu tutar 2008 Ekonomik Krizindeki 500 milyar avroluk paketten daha büyük. İş yerlerini ayakta tutmak için sınırsız kredi imkanı yaratılıyor.

Fransa’da vergi yükümlükleri ve sosyal masraflarla birlikte banka vadelerinin ertelenmesi söz konusu ve banka kredilerine karşılık 300 milyar avroluk devlet garantisini içeren istisnai bir sistem devreye sokuluyor. Bu çerçeve içinde 45 milyar acil yardım, 32 milyar vergi ve sosyal güvenlik desteği ve önümüzdeki bir ay içinde şirketlere yönelik olarak kullanılması ön görülen 2 milyarlık dayanışma fonu da yer alıyor." ifadelerini kullandı.

Zeytinoğlu, salgınının yarattığı ekonomik etkilerin AB’yi ve üye devletleri bütçe disiplini öngören kriterleri de gevşetmeye yönelik önlemlere sevk ettiğini belirterek, şöyle devam etti:

"AB ve Üye Devletler Korona Virüs salgınının etkileri ile mücadele etmek için ilk andaki duraksamayı aşarak, kapsamlı önlemler almaya başladı. Bu kriz AB için yaşamsal bir kriz. AB’nin gerçek anlamda bir birlik olup olmadığı test ediliyor. AB iç pazarında başta ilaç, koruyucu malzeme ve gıda gibi yaşamsal ürünlerin serbest dolaşımının devam etmesinin yanında İtalya gibi krizin en fazla hissedildiği ülkelere destek sağlanması da büyük önem taşıyor. Virüs salgını karşısında öncelik teşhis, tedavi, koruyucu malzemelerin temin edilmesi ve sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi oldu.

Ancak koronavirüsün Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmesi ve merkez üssünün Çin’den Avrupa’ya kaymasıyla enfekte olan ve hayatını kaybedenlerin sayısının hızla artması ciddi önlemler alınmasını gerekli kıldı. Salgının dünyanın üretim üssü olan Çin’den başlayarak üretimde ve ticarette yavaşlamaya yol açması, küresel ekonomide çok ciddi boyutlarda bir durgunluğu da tetikledi. Piyasayı canlandırmaya yönelik destek paketleri, işletmelerin iflas riskine karşı korunması, vergi ve kredi ödemelerinin ertelenmesi, çalışanların ücretli izne çıkarılmasının desteklenmesi alınan önlemlerin başında geliyor."

Zeytinoğlu, kabul edilen önlem paketlerinin hangi önemli unsurları içerdiğini ise şöyle özetledi:
"İlk aşamada sağlık sistemlerinin acil ihtiyaçları ve orta vadede virüse karşı önlem geliştirilmesi için sisteme parasal kaynak aktarılıyor. İkinci aşamada, yavaşlayan, hatta durma noktasına gelen ekonomik faaliyetler nedeniyle zor duruma düşen firmalara kaynak sağlanıyor. Bu aktarım hem kredi ve hibeler şeklinde acil nakit transferi hem de vergi, prim, masraf ve hatta kiraların ertelenmesi şeklinde olacak. İstihdamı muhafaza etmek için özel düzenlemelere gidilecek. Belli bir gelir düzeyinin altındaki bireylere yönelik kaynak aktarma yolları da izlenecek.Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık istihdam kaybının önlenmesi ve işsizliğe karşı çok yüksek meblağlar tahsis etmiş durumda. AB düzeyinde de hem AB bütçesinden hem de Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Yatırım Bankası imkanları kullanılarak çok ciddi ek fonlar oluşturuluyor."