2020’de Merkez’den çok para bekleniyor

Ekonomik kriz ve artan harcamalar nedeniyle Merkez Bankası’ndan Hazine’ye devredilecek 2018 yılı kâr payını, nisan ayı yerine 31 Mart’taki yerel seçimler öncesi tahsil eden, yeni bir yasal düzenleme ile bu bankanın yedek akçesini (kefen parası) de azaltarak 40 milyar liralık kısmını geçen temmuz ve ağustosta bütçeye katan hükümet, yeni yılda da Merkez Bankası’ndan yüksek gelir bekliyor.

2021’DE AZALACAK

TBMM’ye sunulan 2020 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ne göre, gelecek yıl kamu bankalarından elde edilecek temettü gelirleri 45.3 milyar lira tahmin edildi. Bu rakam 2021 yılı için 25 milyar lira, 2022 yılı için de 20 milyar lira olarak öngörüldü. Bilindiği gibi kamu bankalarından elde edilen temettü gelirlerinin neredeyse tümü Merkez Bankası’ndan elde edilen kâr payından oluşuyor.

2019 yılı başlangıç bütçesinde kamu bankalarından elde edilecek temettü gelirleri 20 milyar lira öngörüldü. Ancak döviz piyasasındaki dalgalanma, yükselen faizler gibi nedenlerle Merkez Bankası’nın artan kârlılığı ve ihtiyaç akçesi operasyonuyla bu bankadan ilk 9 ayda edilen gelir 80 milyar liraya yaklaştı. Öte yandan, 2019 yılı bütçe cetvellerinde 2020 yılı için gelir 9 milyar lira, 2021 için 11 milyar lira öngörülmüştü. Hükümet, son düzenlemeler çerçevesinde yeni bütçede bu rakamları çok yükseğe çekmiş görünüyor.

FAİZ VE KAMBİYO

Bütçedeki 2020 yılıyla ilgili tahmini yorumlayan Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık’tan ekonomist Haluk Bürümcekçi, şunları belirtti: “Öngörülen rakam gerçekçi gibi duruyor. Çünkü ekim sonu itibarıyla realize olan kâr yaklaşık 38 milyar lira. Bu 50 milyar liraya çıkabilir. Bankanın finansal performansını faiz gelirleri, swap gelirleri, kur farkı, döviz pozisyonunun artı olan kısımları olumlu etkiliyor. 2021 yılındaki daha az temettü geliri öngörüsünün önemli nedenlerinden biri ise düşen faizler diye düşünüyorum.”

Ekonomist Uğur Gürses de, 2020 yılı temettü geliri tahmini için Merkez Bankası’nda potasiyel olduğunu, bankanın yüksek ve kambiyo gelirlerinin bunu desteklediğini vurguladı. Serhat Aligil / Cumhuriyet