Dr. Artuğ Çetin, küresel hedef Bağımsız ve Milli Para Sistemi’ni anlatıyor

2 / 8

---

“BUGÜNKÜ PARA SİSTEMİMİZ TİCARİ BANKALARA BAĞIMLI DURUMDA”

- Bağımsız ve Milli Para Sistemi nedir? 

Dr. Artuğ Çetin: Ben 30 ülkede aktif, büyük bir sivil toplum hareketinin Türkiye temsilcisiyim. IMMR-International Movement for Monetary Reform olarak bilinen bu sivil toplum örgütü, paranın yaratılma ve tahsis edilme sürecini irdeleyen, toplumsal yarar adına değiştirmeyi hedefleyen uluslararası bir organizasyon ve her ülkede farklı bir adı var. Daha çok Pozitif Para olarak tanımlanan bu hareketin Türkiye’deki adı da “Bağımsız ve Milli Para Sistemi”. Bu sistemin dünyadaki temsilcileri içinde pek çok akademisyen, eski merkez bankası başkanları ve uluslararası ekonomi danışmanları yer alıyor.

Bakın; bugünkü para sistemimiz ticari bankalara bağımlı durumda. Bütün mevduat ve ödeme sistemimiz ticari bankaların bilançosuna bağımlı. Bugün dünyanın her yerinde mevduatlar ve ödemeler hep banka bilançoları üzerinden geçer. Banka battı mı, ödemeler ve mevduatlarda batar. Dolayısıyla devletler de onlara kol kanat germek zorunda kalırlar. Neden? Çünkü para sisteminin yüzde 90’ı ticari bankaların kredisi haline gelmiştir.

Biz ortaya koyduğumuz çözüm ile ödemeler ve mevduat sistemini, bankacılık bilançosunun dışına çıkarıyoruz. Birincisi, bir anda ticari bankalardan bağımsız hale geliniyor. İkincisi, milli. Çünkü merkez bankalarının kimi ülkelerdeki para hacmi payı yüzde 1’lere düşmüş durumda. Mesela İsveç. Yüzde 1’lere 10’lara düşmüş olan para hacmindeki söz sahipliği merkez bankasının ve maalesef kendi para politikasını uygulayamaz hale getirmiş. Dolayısıyla bir milli para politikası yok.

Bugün merkez bankası ve devletin yapması gereken, dijital paraları merkez bankasının uhdesine dahil etmesidir. Eğer ticari bir banka kredi verecekse merkez bankasından alsın o parayı. O dijital parayla versin krediyi. Ve oradan doğan senyoraj gelirini de faiz olarak merkez bankasının, yani halkın cebine girsin. Geçmişte yapılmış bir işlem aslında, biz yeniden uygulayın diyoruz.