Trafik kazalarından 6 kat daha öldürücü: Türkiye'de 3 il alarm veriyor!

7 / 8

SESSİZ KATİL: PM 2.5

"Hava kirliliği nasıl ölçülüyor?" diye sorduğumuz Gökhan Ersoy, bu soruya cevap verirken Dünya Sağlık Örgütü’nün kanserojen bir kirletici olarak ilan ettiği partikül madde 2.5 (PM 2.5) konusunun altını özellikle çiziyor.

Ersoy, “Yüksek derecede kömürün yandığı bir bölgede olmadığınız ya da yakın mesafeden egzoz dumanına maruz kalmadığınız sürece hava kirliliğini duyularımızla tecrübe etme olasılığımız oldukça zor. Mesela partikül madde 2.5 (PM 2.5), saç telinin 1/30’u boyuta sahip. Bunu koku veya görme duyunuzla ayırt etmeniz mümkün değil. Bu kirletici ancak laboratuvar ortamında elektron mikroskobu ile görülebilir” diyor.

Başta Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere pek çok kurum veya temiz hava savunucusunun bu tehlikeyi 'sessiz katil' veya 'görünmez tehlike' gibi metaforlarla anlattığından bahseden Ersoy, tehlikeyi anlamak ve takip etmek için en ideal yöntemin ise hava kalitesi ölçüm cihazları, bir başka deyişle istasyonları olduğunu söylüyor.

Hava kirleticileri arasında kükürt dioksit, azot dioksit ya da karbon monoksit gibi maddeler de yer alıyor. Gökhan Ersoy, bu kirleticilerin genel olarak fosil yakıt yanması sonucu ortaya çıktığını söylüyor, “Kömür ve benzin yanması sonucu havaya salınan kükürt ve azot gazları literatüre göre 2 ile 7 gün atmosferde dolaşabilir ve su molekülleri ile etkileşime girdiği zaman asit yağmurlarına neden oluyor. Bunun yanı sıra, diğer kimyasallarla girdiği reaksiyonlarla ekstra bir partikül madde kirliliği oluşmasına da neden olur” diyor.