AK Parti ve MHP’de, seçim sistemi ve siyasi partiler yasasıyla ilgili çalışma yapıldı. Peki bu çalışmalardan nasıl bir sonuç çıktı? Abdulkadir Selvi bugünkü köşesinde bu konuyu yazdı.
İşte o yazı:
Seçim yasasıyla ilgili çalışmalarda en çok seçim barajı merak ediliyor. Türkiye’nin 12 Eylül ürünü olan yüzde 10 barajından kurtulması gerekiyor. Yüzde 10 olan seçim barajının yüzde 5 ya da 7’ye düşürülmesi düşünülüyor. Bu konuda tercih, liderlere bırakılacak. Erdoğan ve Bahçeli’nin tercihine göre yüzde 7 ya da 5 esas alınarak çalışılacak.
Partiler artık seçimlere ittifaklar halinde giriyor. İttifak yüzde 10 barajını aşınca, ittifak ortağı partiler de barajı aşmış oluyor. İttifaklarla seçim barajı fiilen ortadan kalkmış oluyor. Yüzde 10 seçim barajı, baraj sorunu yaşayan partileri ittifaklara girmeye teşvik ediyor.
Yüzde 10 seçim barajı ittifaklar için uygulanıyor. Bir de ittifaka girmeden kendi başına seçime giren partiler için geçerli oluyor. Örneğin, HDP ittifaklara girmedi ama 24 Haziran 2018 seçimlerinde 11.7 oranında oy alarak barajı aşmayı başardı.
İttifak halinde seçime giren partiler açısından yüzde 10 seçim barajı ittifakın tamamı için uygulanıyor. Cumhur ittifakı ya da millet ittifakının aldığı toplam oy oranı Türkiye genelinde yüzde 10 barajını aştıysa, ittifaka giren partiler barajı aşmış sayılıyor.
ALTERNATİF NE?
Seçim barajı konusunda alternatifli iki öneri var.
Seçim barajı yüzde 5 ya da 7’ye düşürülsün. Yeni baraj hem ittifaklar için hem seçime kendi adına giren partiler için uygulansın.
Bu önerinin iki sonucu var: Yüzde 5 ya da 7’yi aşacağını düşünen partiyi ittifaka girmeye mecbur bırakmamak. Ama asıl ikinci bir yönü daha var. O da yüzde 1 ya 1.5 seviyesinde dolaşan partilerin üçüncü bir ittifak oluşturmasının önünü açmak.
Ama bir ikinci bir alternatif daha var. Bu öneri de ittifak için değil, ittifaka giren partiler için barajın uygulanması önerisi. Bir siyasi parti ittifaka girmeden seçime girerse, baraj yüzde 5 ya da 7 olsun. Ama ittifaka giriyorsa arada bir fark olsun. İttifaka girmeyi tercih edenler için baraj yüzde 10 ya da 12 olarak uygulansın.
Anayasa Mahkemesi, Türkiye milletvekilliğini iptal etti ama bir öneri de 100 ya da 150 milletvekilinin Türkiye genelinde alınan oy oranına göre dağıtılması. Burada yurtdışından alınan oylar nasıl oransal olarak dağıtılıyorsa, 100 ya da 150 milletvekilinin de Türkiye genelinde alınan oylara göre paylaştırılması öneriliyor.