Tüm dünyada tsunami konusunda farkındalık yaratmak üzere her yıl 5 Kasım’da gerçekleştirilen “Dünya Tsunami Farkındalık Günü”, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) düzenenlenen basın toplantısı ile Türkiye’de de gündeme alındı.
“Dünya Tsunami Farkındalık Günü” nedeniyle konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü ve MarDIM Projesi Türkiye Koordinatörü Prof. Dr. Haluk Özener, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) tarafından yürütülen Marmara Bölgesi’nde Deprem ve Tsunami Zararlarının Azaltılması ve Afet Eğitimi (MarDIM) Projesi çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Gazete Habertürk'ün haberine göre Özener, “Marmara’da oluşacak bir depremden sonra deniz tabanındaki heyelanlarla birlikte 1-2 metrelik tsunami olma ihtimali yüksek. Bu nedenle farkındalık çok önemli. Akdeniz’de ve Marmara Denizi’nde oluşabilecek 7 büyüklüğünün üzerindeki bir depremin tsunamiye sebep olma ihtimali yüzde 10” dedi.
24 SAAT GÖZLEM
Özener, “Kuzey-Doğu Atlantik, Akdeniz ve bağlantılı denizlerde bulunan Türkiye’nin de aralarında yer aldığı 39 ülke, tsunami uyarı ve zararları hafifletme sistemi üzerine çalışmaktadır. Bu sistemin amacı bölgede oluşabilecek tsunamilerin izlenmesi, alarm verilmesi ve tehlike altındaki bölgelerde tahliyenin sağlanmasıdır. Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi, Boğaziçi Üniversitesi-Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) bünyesinde faaliyet göstermektedir. Merkez, 24 saat/7 gün tsunami gözlemleri yapmaktadır. Gözlem istasyonları karada ve deniz tabanında bulunan yer hareketi algılayıcılarından oluşmaktadır. Algılayıcılardan gelen sinyaller ile 5.5’ten büyük depremler ve bunların tsunami oluşturma ihtimalleri incelenmektedir” dedi.
Özener, “ Doğu Akdeniz ve Marmara Denizi’nde geçmişte tsunamilerin görüldüğü bilinmekte ve gelecekte de tsunamilerin meydana gelmesi mümkün görülmektedir. Akdeniz’de ve Marmara Denizi’nde oluşabilecek 7 büyüklüğünün üzerindeki bir depremin tsunamiye sebep olma ihtimali % 10 civarındadır. Marmara’da oluşacak bir depremden sonra deniz tabanındaki heyelanlarla birlikte 1-2 metrelik tsunami olmasını bekliyoruz” dedi.
2.9 METRE DALGA
Prof. Dr Haluk Özener, 1999 yıkıcı İzmit depreminde denizin depremden hemen önce çekildiği ve deprem meydana geldikten sonra ise tsunami dalgalarının oluşarak (dalga yüksekliği 2.9 m) kıyı kesimlerde su baskınlarına ve göçmelere neden olduğunun ortaya çıktığını belirtti.
21 Temmuz 2017’de deprem sonrası oluşan Bodrum Tsunamisi için de
Özener, “6.6 şiddetindeki bu deprem sonrası Bodrum kıyılarında 40 cm
dalga yüksekliği gözlenmiş, Gümbet’te araçlar ve tekneler sürüklenmiştir”
diye konuştu.
MARMARA TSUNAMİ ERKEN UYARI SİSTEMİ
Olası Marmara Depremi çerçevesinde düzenlenen Marmara tsunami erken uyarı sisteminin, 2002’den bu yana işletilmekte olan İstanbul deprem erken uyarı sistemi içerisinde çalışacak şekilde tasarlandığını belirten Özener, “Modelde deprem erken uyarı sistemi tarafından üretilecek sinyale bağlı olarak depremi takiben yaşanması olası bir tsunami tehlikesine karşı bilgilendirme mesajı üretilecektir. Farklı haberleşme sistemleri kullanılarak iletilecek bu mesaj ile kamu kurum ve kuruluşlarının bilgilendirilmesi ve yurttaşların en azından 1-3 saat kadar sahil şeridinden uzak kalmalarının sağlanması hedeflenmektedir” dedi.