Salgın önlemleri kapsamında işletmelerin uzun dönem kapalı kalması, giderlerin büyük oranda devam etmesi ve bu dönemde hammadde fiyatlarının yüzde 200’e varan artışları işletmelerde sermaye sıkıntısına yol açtı. Açılmalar ile birlikte hem iç hem de dış piyasada vadelerin ikiye katlandığını dile getiren sanayiciler, sermayesi büyük oranda eriyen işletmelerin üretimlerine devam edebilmeleri için acil orta ve uzun vadeli ucuz kredi desteği talebinde bulundu. İhracat kısmında ise sigorta teminatlarının artırılması bekleniyor.
Fayat: Kazandığımız pazarı yeniden Çin’e kaptırabiliriz
Dünya'dan Yener Karadeniz'in haberine göre, sermaye konusunda sıkıntı yaşayan sektörlerden biri de hazır giyim ve konfeksiyon sektörü oldu. TOBB Hazır Giyim ve konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, geçen ay gerçekleştirilen TOBB Türkiye Sektör Meclisleri İstişare toplantısında Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a bu konunun da dahil olduğu bir sunum gerçekleştirdi.
Özellikle Eximbank kredi ve sigorta programlarının limit, teminat ve uygulamaları ile çözümler beklediklerini bakanlıklar düzeyinde gündeme getirdiklerini belirten Fayat, “Finansman maliyetinin çok yüksek olduğu ve ihracat artışının hızlandığı bu dönemde ihracata daha uygun şartlarda finansman sağlanması büyük önem taşıyor. Diğer yandan sevk öncesi kredilerde teminat sorunu devam ediyor. Bu konularda çözüm bulunamaması halinde tedarik zincirinde lehimize dönen rüzgarı kaybedebilir ve pazarı yeniden Çin’e kaptırabiliriz” değerlendirmesinde bulundu. Burada özellikle sigorta limitlerinin artırılması kısmına dikkat çeken Fayat, “Şu an yurtdışından çok hızlı talep geldiği için mevcut limit tahsisleri yeterli olmuyor. Yüksek miktara başvurduğumuzda geri dönüşler çok yavaş. Bunun hızlandırılması ve limitlerin artırılması lazım ki ihracatçı firmalar sigortasına güvenerek üretim yapabilsin. Yanı sıra sigortaların siparişlerin alımından itibaren 180 gün geriye doğru işletilmesi lazım gerekiyor. Geriye doğru hesaplama yapmazsan sadece yüklediğim mal sigortalı olur. Dolayısıyla sigorta limitinin daha geniş tutturulup 180 gün geriye kadar kapsayacak şekilde düzenlenmesi lazım. Birçok ülkenin eximbankında bu var” ifadelerini kullandı.
Kaya: Orta ve uzun vadeli kredi desteği isteniyor
Özellikle artan emtia fiyatları nedeni ile işletmelerde büyük bir sermaye kaybı yaşandığını dile getiren Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Müşterek Başkanı Ramazan Kaya da aynı sıkıntıyı gündeme getirdi. Kaya, “3 dolarlık malın fiyatı 5 dolar oldu. Genelde hammaddeyi nakit alıp ürünü vadeli satıyoruz. Vadeler de salgın öncesine göre 2 kat arttı. Firmaların nakit desteğe ihtiyacı var. O desteğin de orta ve uzun vadeli kredi ile gerçekleşmesi gerekiyor” açıklamasında bulundu.
Eskinazi: Düşük faizli ihracat kredisi sağlanmalı
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı ve Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı Jak Eskinazi, sermaye sıkıntısının yatırımları da negatif etkilediğini anlattı. Özellikle salgın döneminde sermayenin kapanma ve işçi çıkarma yasağından dolayı önemli ölçüde eridiğini anlatan Eskinazi, “Bütün sektörlerde bu durum aynı. Malum hammadde fiyatları da fırlayınca iş yapacak sermayeler azaldı. Her sektörde hammadde fiyatları salgın öncesine göre yüzde 70 ile 200 arasında arttı. Burada en yapılacak şey düşük faizli ihracat kredisi sağlanması. Ucuz krediye ihtiyaç var. İnsanlar yeni bir yatırımdan yeni bir projeye girmekten çekinir hale geldi” diye konuştu. Şu an ihracatın birçok sektörde iyi gittiğini dile getiren Eskinazi, söz konusu desteklerin sağlanmaması halinde daha fazla artışın yaşanamayacağını ve medikal ürünlerde olduğu gibi ihracatta da fırsatın kaçacağını vurguladı.
Markalar da sıkıntı yaşıyor
Türkiye’de 50 bin satış noktası ve 320 milyar TL’lik ciroyu temsil eden Zincir Mağazalar Derneği Başkanı Serhan Tınastepe, perakende sektörünün de en önemli sıkıntılarından düşük sermaye yapısı olduğunu anlattı. Tınastepe şöyle konuştu: “Şirketlerimizin sermaye yapısı çok kuvvetli değil. Bunun üzerine biz çok farklı krizler yaşadık. 2018’de kur krizi, onun üzerine ekonomik zorluk dönemi ve şimdi de koronavirüs salgını... Bunların tamamı sermayeyi eriten hadiseler. İnsanların sermayeleri artan kur ve faizler ve kaybedilen cirolar ile birlikte eridi. Dolayısıyla sermayelerine katkı sağlayacak bir mekanizmanın kurulması gerekiyor. Bunu kuracak olan Hazine ve Maliye Bakanlığı. Biz açıkçası belirli ölçülere, kriterlere dayanmak suretiyle şirketlerin sermaye yapılarına ek bir hibe mekanizmasının kurulmasını bekliyoruz. İkincisi kendi imkanları ile sermayelerini kuvvetlendirmek isteyen şirketler olacaktır, olmuştur. Bunların hepsi ayakta kalmak için banka kredisi almıyorlar. Bu insanları da teşvik etmek lazım. O insanlar istihdam yaratmaya, şirketlerini ayakta tutmaya bu zor zamanlarda devam etti. Onların da yaptığı sermaye artırımı oranında bir teşvik uygulanması gerek.”
Esnaf, cansuyu kredisi istiyor
Sermaye sıkıntısı geçen hafta Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken tarafından da gündeme getirildi. Palandöken, yaptığı açıklamada salgın sürecinden etkilenen esnaf ve sanatkarların yeniden ayağa kaldırılması için faizsiz ve uzun vadeli can suyu kredisi talebinde bulundu.