ÖZDER ŞEYDA UYANIK – FINANSGUNDEM.COM
Ekim ayı enflasyonu açıklandı. Piyasa beklentilerinin rakamsal olarak altında kalan TÜFE verisi psikolojik yüzde 20 sınırını aşmasa da yaklaştı. ÜFE’de ise yükseliş dikkat çekici. Üretici fiyatları enflasyonu yıllık 46,3 seviyesinde bulunuyor ekim ayı itibarıyla. Kasım 18’de yapılacak olan PPK toplantısı öne çıkarken, piyasa uzmanları indirimin devam edeceğini öngörüyor.
Peki, enflasyon Merkez Bankası için nasıl bir yol çiziyor, Merkez Bankaları ve enflasyon ilişkisinde bizi 2021 yılsonuna kadar ve ötesinde 2022’de neler bekliyor? Finansgundem.com’a konuşan uzman isim ve ulaştığımız verilerde dünyanın odak noktası Fed de öne çıkıyor.
İşte kritik konu, işte o görüşler…
MERKEZ BANKASI ETKİLENMEYECEK
Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Burak Arzova kişisel sosyal medya hesabından yayınladığı video analizde, enflasyon oranın yüzde 20 kritik sınırını geçmemesinin piyasalardaki bakış açısını değiştirmeyeceği görüşünde. Merkez Bankası’nın negatif reel getirisi ile gerçekleşen enflasyon arasındaki farkın büyümesine dikkat çeken Arzova, bunun kur üzerinde baskı yaratacağı görüşünü belirtiyor.
Enflasyondaki gerçekleşmenin Merkez Bankası’nın faiz indirimlerini devam ettirmesi olasılığına çok etki etmeyeceğini de ekleyen Prof.Dr. Burak Arzova, bir diğer önemli etkinin ise bu akşam Fed toplantısından çıkacak kararlar olduğunu belirtiyor. Fed’in varlık alım azaltımının önceden yapılan yönlendirmeler ile sürpriz olmayacağını önemli olan kısmın ise miktar, vade ve faiz artırım kısmının olduğu ama asıl odak noktasının da ABD enflasyonu görüşleri olduğunun da altını çiziyor. Bu toplantı sonrası dolar endeksinde oluşacak oynaklığa da dikkat çekiyor.
ENDEKSLERDE REKORLAR
GCM Yatırım Araştırma Müdürü Dr. Tuğberk Çitilci, bu akşam yapılacak Fed toplantısı ile konuya tümdengelimle başlıyor. Küresel ekonomilerin odak noktası olan Fed ‘tapering’de (varlık alım azaltımı) deja vu yaşatır mı? diye sorarak cevabını da şöyle veriyor:
Fed’in hala yol haritası belirsiz. Piyasalar Kasımda piyasa güçlü bir şekilde azaltımın başlaması bekliyor. Önemli olan vade; 2022 ortası mı, sonu mu?
Çitilci, piyasanın Powell’dan faiz artışını duymak istediğini belirtirken, önemli olanın enflasyon mücadelesini duymak olduğunun da altını çiziyor.
Yurt için enflasyon erişinde ise psikolojik yüzde 20 seviyesinin altında kalmaya devam eden enflasyonun, Merkez Bankası yönlendirmelerinde çekirdek ve manşet olarak önem derecesinin azaldığını belirtse de, faiz indirim haritasındaki belirsizliğin TL varlık fiyatlamalarına yansımadığına dikkat çekiyor.
Üretici fiyatlarındaki sürpriz artışa dikkat çekerken, önemli olanın maliyetlere yansıması ve bunun fiyatlara yansıması olduğunu, şirketler tarafından bakıldığında da enflasyondan karlı çıkacak çıkmayacak ayrımına dikkat çekiyor.
Çitilci, Merkez Bankası’nın yılsonuna kadar 100 puan indirimi yapmasının beklediğini ama bunun Kasım 50 aralık 50, Kasım 100 Aralık pas, Kasım pas Aralık 100 puan senaryolarından hangisi olacağının bilinmediğini belirtiyor. Bu senaryoların hepsinde yılsonu yüzde 15 faiz oranının oluşacağını öngörüyor. Çitilci sözlerini şöyle sonlandırıyor:
Ana soru faiz indirimi döngü mü? 2022’de de indirime devam ederek, cari fazla verildiğinde enflasyonda düşüş olacak mı? 2022’de FED fırtınası ile varlık alım azaltımı, faiz artışı, bilanço daraltılması, ABD enflasyonu gibi unsurlar ile endekslerde rekorlar öne çıkacak.
İnfo Yatırım Çağlar Toros tarafından hazıranan TÜFE verisi analizinde, faiz indiriminin devamını bekliyor.
Analiz şu şekilde:
Ekim Ayı Enflasyon Beklentileri Altında. Gözler 18 Kasım'daki PPK'da.
Ekim ayında TÜFE %2,76 olan beklentilerin altında %2,39 artış gösterirken, yıllık bazda TÜFE Eylül’deki %19,58 seviyesinden Ekim ayında %19,89’a yükseldi. Gıda fiyatlarındaki yükseliş, tedarik sıkıntısı ve arz sorununa ek olarak, kurdaki sert yükseliş enflasyonun artışına neden oldu. Çekirdek TÜFE %16,98’den ise %16,82’ye geriledi.
ÜFE ise aylık bazda %5,24 artış gösterirken, yıllık artış bir önceki aydaki %43,96 seviyesinden Ekim’de %46,31’e yükselmiş oldu.
TÜFE tarafında eğitim %7,56 ile giyim ve ayakkabı, %5,97 ile alkollü içecekler ve tütün, %2,43 ile ulaştırma en çok artış gösteren sektör grupları olurken, Ekim ayında düşüş gösteren grup olmadı.
ÜFE tarafında ise en fazla artış %20,85 ile kok ve rafine petrol ürünlerinde ve %19,38 ile tütün ürünlerinde gerçekleşti. TÜFE tarafında olduğu gibi ÜFE tarafında da düşüş gösteren grup olmadı.
Açıklanan enflasyon verisi sonrasında BİST100 endeksi yatay seyrini korurken, Dolar / TL 9,67 seviyesinden 9,63’e geriledi. Dolar/TL tarafına detaylı bakılacak olursa Eylül ayındaki faiz indirimi ile hızlanan TL varlıklardaki değer kaybı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile TCMB Başkanı Kavcıoğlu görüşmesi sonrasında, TCMB Kurulundan 3 üyenin görevden alınıp, Ekim ayında beklentilerin üstünde 200 baz puan indirim yapılması ile devam etti. Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü, Türkiye'yi 'kara para aklama' ve 'terörizmin finansmanı' ile mücadele konusunda 'yeterince çaba göstermeyen' ülkelerin bulunduğu 'gri liste'ye aldıklarını duyurması, ABD, Almanya, Fransa, Kanada, Hollanda, Danimarka, İsveç, Finlandiya, Norveç ve Yeni Zelanda büyükelçilerinin Türkiye karşıtı mesaj yayımlaması ile Dolar / TL kuru 9,85’i test etti.
Sonrasında ülkelerin Viyana Sözleşmesinin 41. Maddesine uyulacağının bildirilmesi ise gerilim azalırken, geçtiğimiz hafta sonu Roma’da gerçekleşen G – 20 Zirvesinde Erdoğan – Biden görüşmesinde ılımlı mesajlar verilmesi Dolar / TL’in 9,50’lere kadar geri çekilmesini sağladı. BİST100 endeksi ise faiz indirimleri ardından yabancı yatırımcıların Borsa’daki etkisinin azalıp yerli yatırımcıların endeksteki ağırlıklarının artması ile son 10 gündür yükseliş trendinde. Ayrıca bilanço döneminde olunduğundan özellikle bankacılık tarafından gelen güçlü bilançolar endeksi destekliyor.
Tüm dünyada gıda fiyatları, emtialardaki yükseliş, tedarik sıkıntısı ile arz sorunlarının yaşanması, korona virüs pandemisi ile birlikte ön plana çıkan yüksek enflasyon sıkıntılarının devam etmesi sonrası piyasalar bugün gerçekleşecek Fed faiz kararı ardından Powell’ın açıklamalarına odaklandı. Powell’ın her seferinde geçici enflasyon vurgusu yapması sonrası dünyada yüksek enflasyonun devam etmesi ile bugünkü toplantının önemi daha da artmışa benziyor. Son toplantıda Powell Kasım ya da Aralık ayında varlık alımlarının azaltılacağının başlanacağını bildirmişti.
TCMB’nin 18 Kasım’da Para Politikası Kurulu toplantısında en önemli gündem maddeleri yüksek gıda fiyatları, tedarik sıkıntısı, varyantlar kaynaklı korona virüs salgını, jeopolitik riskler ile siyasi konular ve bunlara ilişkin oluşan ekonomi adımları olacaktır.
Son TCMB Toplantısında 200 baz puan indirim yaparak Politika faizini %16,00’e çeken TCMB’den karar metninde sıkı duruş ibaresine yer vermedi. Gelişmekte olan ülkelere paralel yüksek enflasyonun geçici olduğunu ön gören Merkez, karar metinine '' Arz yönlü arızi unsurlardan kaynaklı politika faizinde yapılan aşağı yönlü düzeltme için yıl sonuna kadar sınırlı bir alan kaldığı değerlendirildi'' ifadesi eklendi. Bu ifade önden yüklemeli faiz indimi olarak algılandı. Kasım ve Aralık aylarında bir miktar daha faiz indirimi olabileceği algısı ile son 2 ayda yapılan 300 baz puan faiz indirimi ardından PPK faiz indirimi kapısını açtı. Çekirdek enflasyondaki geri çekilme ile birlikte TCMB’den yıl sonuna kadar 100 baz puan arası faiz indirimi ön görüyoruz.