Artan döviz kurları karşısında perakendecilerin TL’yle kira direnişi sürüyor. Alışveriş merkezleri ile perakendeciler arasında dövizle kira konusundaki tartışmalar yeni bir boyuta taşındı. İstanbul’da üç alışveriş merkezinde AVM sahiplerini protesto etmek için mağazalar mesaiye geç başladı. Forum İstanbul, City’s Nişantaşı ve Marmara Park’ta mağazalar geç açıldı. AVM’lerdeki markaların yüzde 50’si bu protestolara katılırken yabancı markaların yurtdışı merkezden izin alamadıkları için dükkan kapatma eylemine katılamadığı öğrenildi. Bu protestoların diğer AVM’lere de yansıyabileceği belirtildi.
Bazı alışveriş merkezi yöneticileri ise markalara her türlü kolaylığın sağlandığını, iyi cirolar yapmalarına karşın bu durumu suistimal ettiklerini iddia ettiler.
İki saat geç açtılar
İstanbul’da 3 AVM’de mağazaların iki saat geç açılması konusunda Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD) Yönetim Kurulu’ndan da yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada markalı organize perakende sektöründe yaşanan türbülansa dikkat çekildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “yurt içinde dövizle ticaretin ülke ekonomisi için açık tehdit oluşturduğunu” defalarca vurguladığı hatırlatıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da, alışveriş merkezlerinde, evlerde, dükkanlarda artık dövizle kiralama ve satış dönemine son vereceklerini açıklamıştı.
BMD’den yapılan açıklamada şöyle denildi: “Sektörü derinden sarsan sorun temel olarak dövize bağlı maliyet artışından kaynaklanıyor. Sezon başında satış fiyatlaması yapılan ürünlerin maliyeti her gün artan kira ve imalat giderleriyle neredeyse satış fiyatını yakalıyor. Bu durum perakende ticareti sürdürülebilir olmaktan çıkarırken, oluşumu on yılları bulan markalarımızın faaliyetini sona erdirecek bir tehdit haline gelmiş bulunuyor. Üzülerek izlediğimiz gibi son bir haftada köklü üç markamız konkordato ilan etmek zorunda kaldı.”
AYD: Yanlış
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü ise, şunları söyledi: “Bazı markaların mağazalarını öğlen saatlerine kadar kapılarını kapatarak kiraları protesto ettiklerini üzülerek takip ettik. Milli birlik duygusuyla hareket edilmesi gereken bu süreçte, kimi kurum ve markaların durumdan vaziyet çıkararak enflasyonist harekete ve sendikal tavırlara girişmelerini son derece yanlış buluyoruz. Mağazaların protestosunu, sansasyon yaratmaktan öteye gitmeyecek bir zaman kaybı olarak değerlendiriyoruz.”
‘Kur sabit’
Marmara Park AVM de açıklamayı geçti: “Dövizde yaşanan belirsizlikten kiracılarımızın etkilenmemesi ve sonucun ziyaretçilerimize yansımaması için hassasiyet göstermekteyiz. Kuru sabitlememize rağmen kepenk indirme eylemini bu nedenle şaşkınlıkla karşılıyoruz. Zor koşulların yaşandığının bilincindeyiz. Bununla birlikte AVM’deki mağazalarımız oldukça başarılı cirolar elde etmektedirler.”
Alışveriş merkezinde alışılmadık sessizlik
Kirasını dövizle ödeyen Forum İstanbul AVM esnafı kepenk kapattı. Esnaf, kira fiyatında indirim yapmayan ve dövizle kiradan geri adım atmayan Forum İstanbul AVM yönetimini dün protesto etti.
Toplam 286 firmaya ev sahipliği yapan alışveriş merkezindeki protestoya ayakkabı, tekstil, optik, oyuncak ve beyaz eşya sektörlerinde faaliyet gösteren 64 mağaza katıldı. Protestoya katılan mağazalar sabah 10:00-12:00 saatleri arasında kepenklerini indirerek, satış yapmadı.
Mağaza yöneticileri, söz konusu eylemin kira ödemelerinin dövizle olmasına karşı yapıldığını ifade etti. Kurdaki artış nedeniyle kiraların anormal yükseldiğini kaydeden esnaf, kurun sabitlenmesini istediklerini söyledi. Protesto eden mağazaların birçoğunun AVM’de yaklaşık 8 yıldır kiracı oldukları belirtildi. Yaklaşık iki saat kapalı kalan mağazalar, öğle saatlerinden itibaren kepenklerini açarak satışlara başladı.
Dayanıklı Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği (BEYPER) Başkanı Ali Yıldız, AVM’deki kiracıların TL ile kira ödemek istediğini söyledi. İşlerin artmadığını fakat kiraların her geçen gün arttığını dile getiren Yıldız, “Bu yıl kur 4-5 TL’den olmalı. Geçen yıl 3.30 olsun diye uğraşıyorduk. Nereden nereye geldik? Türkiye genelinde durum böyle. Dövizle olan kiralar sabitlensin ya da TL’ye çevrilsin. Enflasyona göre değil kurlara göre hareket ediliyor” diye konuştu.