Mevduat faizlerindeki istikrarlı düşüş yatırımcının borsaya ilgisini yükseltti. 2000 yılındaki krizin ardından hisse senetlerinden uzaklaşan bireysel yatırımcı sayısı son beş ayda hızla artarak 1.4 milyonu geçti. Yabancı çıkarken boşluğu yerliler dolduruyor.
Borsa İstanbul’da yerli yatırımcı sayısı Kasım 2019’da 1.171.399 iken Nisan 2020’de 1.420.333’e yükseldi. Beş ayda borsaya 248.934 yeni yatırımcı geldi. Aynı dönemde yüzde 61 olan yabancı payı hızla düşerek yüzde 55,36’ya geriledi. Yabancı payının azalmasına karşın endeksin 99.768 seviyesinde kalması ise boşluğun yerliler tarafından doldurulduğu anlamına geliyor. Bu süre içinde emeklilik fonlarındaki hisse oranının ise inişli çıkışlı olduğunu görmekteyiz. Geçtiğimiz mayıs ayında emeklilik fonlarının portföyündeki hisse oranı yüzde 9,89 seviyesindeyken kasımda 11,59’a, 2020 Şubat’ta ise yüzde 13,26’ya çıktı. Sonrasında koronavirüs salgınıyla birlikte yüzde 11,29’a geriledi. Ancak hala 2019 Mayıs’ının üzerinde. Yatırım fonlarındaki hisse oranı ise yüzde 4,83.
Faizler düşüyor
Faizler düşüş eğiliminde ve TCMB fırsat bulduğu her ortamda düşürmeye devam edecek. Döviz piyasalarında da yabancıların kur ataklarına karşı alınan önlemlerle hareket marjları daralıyor. Yerliler de döviz pozisyonlarında azaltırsa çok bacaklı bir sermaye piyasalarının gelişimi başlayabilir. Yurtiçinde yerleşiklerin bankalardaki yabancı para mevduatı 194,2 milyar dolar. Toplam mevduat içerisindeki yabancı para mevduatı yüzde 49,7 seviyesinde. Yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatı 6 Mart’ta 201 milyar dolara kadar yükselmişti. Koronavirüs salgınının zirve yaptığı dönemde döviz mevduatı da zirveye çıktı. Kurun 7 liranın üzerine hareketlenmesiyle döviz pozisyonları azalmaya başladı.
Küstürülmemeli
Sermaye piyasaları bireysel yatırımcının uzak durması nedeniyle yıllardır yabancıların ağırlığı ile hareket ediyor. Şimdilerde ise yabancı payı hızla aşağıya kayıyor. Geçen sürede tasarruf sahibinin ana birikimi daha güvenilir olarak değerlendirilen mevduat, altın ya da gayrimenkul üçgeninde kaldı. Şimdi borsaya bir yönelim söz konusu. Mevcut ilginin devam edebilmesi için borsada geçmişte yaşanan mağduriyetler tekrar etmemeli. Bu nedenle olası manipülatif işlemlerin daha sıkı takip edilmesi ve kurumsal yatırımcıların da kısa vadeli kâr beklentisiyle hareket etmemesi bireysel birikimlerin uzun vadeli borsaya yönelimini destekleyecektir.
Piyasalar güvenle yükselecek
Korona virüs salgınında zirve seviyesi görüldü ve şimdilerde tedbirlerin kademeli gevşetilmesi sürecine girildi. Geçişle birlikte kalınan yerden gündem maddelerine de dönülüyor. ABD-Çin ticaret gerginliği yeni bir boyutu ile kendisini gösterirken küresel bazda ülkelerin büyüme kaygıları yerine küçülmelerin minimize düzeyde tutulma yolları tartışılıyor. Koronavirüs salgınının gündemdeki ağırlığı azalmaya başlarken her sektör tüketiciye ulaşma noktasında güven tazeleme yöntemlerini geliştirmeye başlayacak. Yeni süreçte güven unsuru daha çok konuşulacak. Ekonominin çarkının artan güven unsuru ile birlikte daha hızlı döneceği anlaşılıyor. Bireyler güven duydukları oranda dışarı çıkacak ve alışveriş yapacak. Tüketimin yeniden canlanması için tüm sektörlerde olağanüstü bir çaba görüleceği anlaşılıyor. Güveni hızlı tazeleyen sektörler ve ülkeler fark yaratabilecektir.
Korona virüs salgınıyla birlikte insanlarda korku ve güvensizlik zirve yaptı. Korku Endeksi VIX 16 Mart’ta 82,69 ile zirve, 11 Mayıs’ta 27,57 ile dip yaptı. VIX yeniden 31,89’da. Görünen o ki küresel bazda korkuların kalıcı şekilde azalması zaman alacak.
TL bazında endeks ortalamalarda tıkandı
Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi’nde 98.000-102.000 aralığında sıkışma sürüyor. Endeks haftayı 99.768 seviyesinden tamamladı. 102 bin aşılırsa 106 bine yönelir. Endeks 98.000’in altına kayarsa 94.000’e gidebilir. Borsada hareketler çok seri gerçekleşiyor. Özellikle algoritmik işlemlerle spekülatif hareketlerin yaşandığı gözleniyor. Kritik destek ve dirençlerin kırılması ile gerçekleşen hareketler temkinli olunması gerektiğini gösteriyor. Piyasalardaki ana senaryo 98.000’in aşağı kırılması ile 94.000’lere doğru bir geri çekilme yaşanması yönünde. Ancak endeksin yeniden sekiz günlük ortalamanın üzerine çıktığını görüyoruz. Bu seviyenin üzerindeki seyir 102 bin ihtimalini güçlendiriyor.
Sanayi ve hizmet sektörleri hareketli
Borsa İstanbul’da endeks üzerinde ağırlığı yüksek hisseler içerisinde sanayi ve hizmet sektörü hisseleri talep görüyor. Perakende ticaret, telekominikasyon, otomotiv sektörü hisselerinde hareketlenmeler var. Ancak hareketler henüz çok zayıf. Bir süre daha sanayi ve hizmet sektörü mali sektöre göre daha iyi performans gösterebilir. Ancak asıl hareketi sağlayacak olan bankalara gelecek alımlar olacaktır.