Dolar kuru uzun bir süredir 6,85 civarına demir atarken, kamu mevduat bankalarının döviz pozisyonu açığı 26 Haziran’da 6,7 milyar dolara ulaşmış ve yasal özkaynakları toplamınına oranla yüzde 20’lik yasal sınırı aşmıştı. 17 Temmuz itibarıyla söz konusu açık 9 milyar 64 milyon dolar olurken, açığın yasak özkaynaklara oranı yüzde 28,1’e yükseldi.
Bu durumun yanı sıra, Merkez Bankası (TCMB) 18 Temmuz’da yabancı para mevduatlar için uyguladığı zorunlu karşılık oranlarını 3’er puan yükseltmiş ve piyasadan 9,2 milyar dolar çekileceğini açıklamıştı.
Bir yandan da son dönemde yurt içi yerleşiklerin dövize talebi arttı.
BDDK’DAN TAVSİYE: VADELİ PİYASADAN DÖVİZ ALIN
Tüm bu gelişmeler olurken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) bir adım geldi.
Bloomberg’ün konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, BDDK, artan döviz yükümlülüklerini hedge etmek (riske karşı koruma) için bankaların spot piyasayı değil vadeli döviz kontratlarını kullanmalarını istedi. Bu adımla yerleşiklerin döviz talebindeki artışın TL üzerinde yarattığı baskının kısmen hafifletilmesi hedefleniyor.
TCMB rezervlerinin kullanılmasının yanı sıra kamu bankaları son aylarda döviz açık pozisyonlarını artırıp spot piyasada dolar satarak da TL’yi desteklemişti.
Bloomberg’in haberinde, mevcut durumda vadeli döviz piyasasında likidite olmadığı için TCMB’nin karşı taraf olarak bu ihtiyaca yanıt vereceğine dikkat çekildi.
TCMB YENİDEN VİOP’TA İŞLEMLERE BAŞLAMIŞTI
Bloomberght, TCMB’nin 20 Temmuz Pazartesi günü yeniden Borsa İstanbul A.Ş. (BİST) nezdinde faaliyet gösteren Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) döviz kontratlarında işlem gerçekleştirdiğini yazmıştı.
Söz konusu işlemler, vade tarihindeki uzlaşma fiyatı ile işlem fiyatı arasındaki fark üzerinden oluşacak kâr veya zararın nakdi uzlaşmasıyla son buluyor. Her iki taraf arasında herhangi bir döviz transfer işlemi gerçekleşmiyor. İşlemlerin TL üzerinden nakdi uzlaşmayla kapanacak olması nedeniyle TCMB'nin döviz rezervlerinden herhangi bir eksilmeye yol açılmayıyor.
TCMB’nin bu hamlesi, döviz rezervi kaybetmeden spot piyasada oluşan döviz talebini değişik vadelere kaydırma isteği olarak yorumladı.