Milliyet yazarı Güngör Uras, Kahramanmaraş’ta sanayicilerle konuştu. “Anadolu’nun gündeminin ve gerçeğinin, İstanbul’dakinden farklı olduğunu bir defa daha gördüm, anladım" diyen Uras, bugünkü köşesinde fotoğrafı yine her kesimden okuyucunun anlayabileceği netlikte ortaya koyuyor...
"Burada sıralayacağım bilgilerin kaynağı başta Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı, sanayici Kemal Karaküçük olmak üzere Kahramanmaraş’taki sanayicilerdir.
Soru 1: Hükümet cari açığı küçültmek için talebi sınırladı. Büyüme yavaşladı. Derken Gezi Parkı gerçeği yaşandı. Bütün bunların üzerine Bernanke konuşunca küresel piyasalar dalgalandı. Bu 3 olumsuz gelişme Kahramanmaraş’a nasıl yansıdı? Üretim yavaşladı mı?
Cevap 1: Biz sanayiciler olarak işimize bakarız. Üretimde, iç ve dış satışlarda bütün bunlardan etkilenmedik.
Soru 2: Döviz fiyatları durup dururken tırmanışa geçti. Bu sizi nasıl etkiliyor?
Cevap 2: İhracatçı döviz fiyatının 2 TL’ye doğru yavaş yavaş hazmedilebilir şekilde artmasını ister. Bu defa sıçramalı bir tırmanış oldu. Sanayici inişte de çıkışta da sıçramadan hoşlanmaz. Fakat genelde döviz fiyatı artışı ihracatçı sanayiciyi etkilemez. Genelde sanayici alımında da satımında da döviz fiyatını birbirine bağlamış durumda.
Soru 3: Özel sektörün büyük döviz borcu var. Döviz yükselince borcun TL karşılığı artıyor. Bu risk özel sektör sanayicilerini zorlar deniliyor...
Cevap 3: Günümüzde Anadolu sanayicisinin döviz borcu kadar döviz alacağı var. Anadolu sanayicisinin döviz geliri var. Döviz fiyatı artınca döviz borcu kadar döviz alacağı da artıyor. İstanbul’dan sadece borç rakamlarına bakarak boş yere üzülmeyiniz.
Soru 4: Anadolu sanayicisi neden büyük ölçüde döviz kredisi kullanıyor? Neden döviz borcu büyük?
Cevap 4: Anadolu sanayicisi, doğrudan dışarıdan veya Türkiye’deki bankalar aracılığıyla yüzde 2.3 yıllık faiz ile döviz kredisi kullanıyor. Döviz borcunu, döviz geliri ile denkleyen için bu iyi bir faiz oranı.
Soru 5: Türk bankaları kredi vermediği için mi döviz kredisi kullanılıyor?
Cevap 5: Tam tersine. Türk bankaları sanayicinin kapısında kredi vermek için kuyrukta bekliyor.
Soru 6: Türk bankalarının faiz oranı çok mu yüksek?
Cevap 6: Kahramanmaraş sanayicisi yüzde 6 net faizin üzerinde TL kredi kullanmaz. Bankalar genelde yüzde 5.5-yüzde 5.70 dolayında net faiz ile kredi kullandırıyor.
Soru 7: Bu faiz oranı, Hazine bonolarının piyasa faizinin ve de bankaların mevduat faizinin çok altında değil mi?
Cevap 7: Sanayici bunları düşünmez. Sanayici kaynağı en ucuza temin etmeye bakar.
Soru 8: Bankaların sanayiciye daha düşük faizle kredi verirken KOBİ’lere yüksek faiz uyguladığı söyleniyor.
Cevap 8: Kahramanmaraş’taki KOBİ’ler bankalardan en fazla yüzde 8 ile kredi kullanır.
Soru 9: Devamlı paradan söz ettik. İstihdamda artış var mı?
Cevap 9: Kahramanmaraş göç almayan, buna karşın yatırım ve üretimde devamlı büyüme içinde olan bir şehir. İstihdam imkanı devamlı artıyor. Türkiye genelindeki durum ile çelişkili bir şekilde işveren, kalifiye işçi bulmakta güçlük çekiyor.
Soru 10: 2013 yılında ekonomide büyüme ne olur?
Cevap 10: Kahramanmaraş sanayicisi ülke büyümesinin ne olacağını bilemez. 2012 yılında Kahramanmaraş sanayinde üretimde yüzde 7’nin üzerinde artış gerçekleşti. 2013 yılında üretim artışı bir yıl öncenin altında kalmaz. Üzerine çıkar."