ABD – Çin ticaret savaşında son raunt
ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı Washington'un geçtiğimiz hafta attığı gümrük vergisi adımıyla yeniden tırmanmaya başladı. Çin Başbakan Yardımcısı Liu Hı'nın Washington'da katıldığı ticaret müzakerelerinden eli boş dönmesinin akabinde Başkan Trump yönetimi Çin'den ithal ettiği 200 milyar dolar değerindeki bir dizi ürünün gümrük vergilerini %10'dan %25'e çıkarırken, Çin de misilleme olarak 60 milyar dolar değerindeki ABD ürününe yönelik vergi tarifesinin yükseltileceğini açıkladı.
Bu kapsamda Capital Economics tarafından 21 Mayıs tarihinde yayınlanan rapor ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının son rauntunu ele alıyor. Rapora göre analistlerin bir çoğu Çin ile ABD arasındaki ticaret müzakerelerinin daha önce Kore, Kanada ve Meksika arasındaki görüşmelerdeki benzer süreci izleyeceğini Başkan Trump’ın sert söylemine karşın sonuçta bir takım küçük tavizleri kabul edeceğini ileri sürüyordu. Ancak Trump’ın yeni tarifeleri yürürlüğe hızla koyması ve Çin’in jet hızıyla cevap vermesi bu beklentinin yanlış olduğunu gösterdi. Karşılıklı restleşme sonrası Trump ile Çinli lider Xi Jinping arasında Haziran sonunda G20 zirvesinde gerçekleşecek görüşmede bir uzlaşmaya varılabileceği ya da en azından düşmanlığa bir ara verilebileceği dile getiriliyor. Ancak önümüzdeki bir kaç ay içerisinde gümrük vergilerinin karşılıklı tüm ABD-Çin ticaretini kapsaması gibi ciddi bir risk bulunduğu vurgulanıyor.
Ticaret hacmi nasıl etkilenecek?
ABD'nin en büyük ticari partneri olan Çin ile yaptığı mal ticareti 2018 sonunda 660 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde ABD, Çin'e 120 milyar dolarlık mal ihracatı yaparken Çin'in ABD'ye ihracatı ise 539 milyar oldu. ABD-Çin mal ticareti açığı, 2018 sonunda 419 milyar dolara ulaştı. Çin, ABD'nin toplam ticaretinde yaklaşık %12'lik paya sahip olurken, ABD ise dış ticaret açığının 3'te 2'sini bu ülkeye karşı veriyor.
Son gelişmeler doğrultusunda ABD’nin Çin’e olan ihracatının daha da azalması beklenmiyor. Ticaret savaşının ilk aşamasında Amerika’nın Çin’e olan ihracatı %20 azalarak yıllık 110 milyar dolar seviyesine kadar düştü. Bu duruma Çin kamu şirketlerinin Amerikan petrol ve soya fasulyesi ithalatını durdurmaları neden oldu. Halen bu sektörlerin ihracat değeri 7 milyar dolara kadar gerilemişken daha fazla düşme olması beklenmiyor.
Çin ise halen ABD ihraç mallarının üçte ikisine uyguladığı gümrük vergilerini yükseltmiş bulunuyor. Ancak geri kalan Amerikan ürünlerine olan vergileri yükseltmesi Çin ekononmisine katkıdan çok zarar getirebilir. Çünkü Çinli şirketlerin ABD’den alınan yüksek teknoloji ürünlerini, yarı iletken maddeleri ve diğer elektronik ürünleri başka ülkelerden temin etmesi oldukça güç görünüyor. Nitekim ticaret savaşı başladıktan sonra Çin havayollarının ABD şirketi Boeing’ten Avrupa markası Airbus’a yönelmesi de uçak üretiminin uzun sürmesi ve sonrasında da kapasite kısıtlamaları nedeniyle oldukça sınırlı kaldı. Bu nedenle ABD’nin Çin’e olan ihracatında sert bir düşme beklenmezken ihracat ek %30 azalsa bile bunun GSYİH’nın %0,2’sinden daha azına karşılık geleceği öngörülüyor.
Raporda benzer şekilde Amerika’nın Çin’den geri kalan ürünlere gümrük tarifelerini yükseltmesinin de önceki tarife artışlarına göre daha önemli etkide bulunacağı vurgulanıyor. Başlangıç olarak iç piyasada tüketici fiyatlarında artışın daha fazla olacağı öngörülüyor. Önceki vergi artışları daha çok ara mallar ve sermaye mallarını kapsarken son düzenleme ile cep telefonu ve bilgisayar gibi tüketicileri doğrudan ilgilendiren ve Çin’in piyasada hakim olduğu ürünler hedef alınıyor. Bu da tüketicilerin Çin mallarını ikame için yönelebileceği ürün sayısının kısıtlı olması anlamına geliyor.
Ayrıca Çin para birimi yuanda geçen sene yaşanan %8 oranında düşüş ile Çin malları ucuzlarken ticaret savaşlarının ilk iki rauntunda ABD adına elde edilen vergi geliri kazanımları da dengelendi. Yuan geçtiğimiz haftalarda gerilemeye devam ederken Çinli yetkililer ticaret müzakerelerinin devam ettiği bir ortamda daha fazla değerinin düşmesine izin vermek istemiyor. Analistlere göre eğer görüşmeler başarısız olursa yuanın değeri 7 dolara kadar gerileyebilir ve tarifeler tüm Çin ithal mallarını kapsayabilir.
ABD’de enflasyon ve milli gelire etkiler
Raporda Çin’den yapılan tüm ithalata getirilecek %25 oranında verginin (yuandaki düşme ile dengelenmediği takdirde) ABD’de tüketici fiyatları enflasyonunu %0,7 oranında yükselteceği öngörülüyor. Bu etkinin güçlenen doların ithal edilen malların fiyatlarını ucuzlattığı ve çekirdek enflasyonun düşme eğiliminde olduğu bir dönemde yaşanacağına dikkat çekiliyor. Ayrıca ABD Merkez Bankası FED’in enflasyonda tarifeler nedeniyle yaşanacak yükselişe karşılık olarak faiz arttırma olasılığı düşük görülüyor.
Yeni gümrük vergilerinin ABD GSMH’sına etkisinin ise tarifelerin olumsuz etkisini dengeleyecek kamu harcamalarının arttırılma ihtimalinin düşük olması nedeniyle daha fazla olması bekleniyor. Çin’den 50 milyar dolarlık ithalata uygulanacak %25 gümrük tarifesinden elde edilecek gelirin 12 milyar dolar değerinde çiftçi yardım paketinde kullanılabileceği ancak bu olasılığın düşük olduğu belirtiliyor. Tarifelerdeki son artışın iç piyasada daha çok Amerikan şirketleri ve tüketicileri tarafından fiyatlarda yükseliş olarak hissedileceği ve bunun 100 milyar dolar değerinde mali sıkılaşmaya ya da %0,5 oranında GSMH daralmasına karşılık geleceği tahmin ediliyor. ABD Kongresi’nin son tarifeleri onaylayabileceği ancak ufukta yaklaşan 2020 Federal Bütçe görüşmeleri tartışmalarının süreci olumsuz etkileyebileceği ve yılın sonuna doğru borçlanma tavanını arttırma olasılığının ortaya çıkabileceği öngörülüyor.
Bu kapsamda, ABD’nin ticaret savaşında attığı son mermilerin Amerikan milli gelirinin %0,5’ine karşılık gelen mali daralmaya yol açması bekleniyor. Çin’in uyguladığı misilleme vergilerle birlikte hasarın %0,7 oranında GSMH küçülmesine kadar gidebileceği vurgulanıyor. Bu durumun yılın ilk çeyreğinde %3,2 oranında güçlü bir büyüme sergileyen ABD ekonomisini resesyona sokması beklenmiyor. Ayrıca olumsuz etkilerin bu yıl iki faiz indirimine gitmesi piyasalar tarafından fiyatlanan FED’in uygulayacağı gevşek parasal politikalar ile giderilebileceğine dikkat çekiliyor. Ancak artan aşağı yönlü risklerin FED’i faiz indirimine zorlayabileceği de değerlendiriliyor.
Sonuç olarak; Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşında tırmanan gerilimle birlikte yükselen tarifelerin Amerikan ekonomisine etkisinin önceki tarife artışlarına göre daha fazla olması bekleniyor. Yükselen gerilimin FED’i bu yıl faiz indirimine zorlaması da iki ülke arasındaki ticari rekabetin ABD para politikasını yön değişikliğine götürecek kadar güçlü olduğunu gösteriyor.
*Bu yazı yazarın kişisel görüşlerini yansıtmakta olup çalıştığı kurum yazıda yer alan görüş ve düşüncelerden sorumlu değildir
-
Erdem Bağ23 Mayıs 2019 18:22
Kesinlikle Başarılı tespitler . Tebrik ediyorum
-
22 Ağustos 2023, Salı
Roma umudun tecrübeye zaferidir
Devamını Oku -
11 Temmuz 2023, Salı
Bosna-Hersek Türk yatırımcıları bekliyor
Devamını Oku -
20 Haziran 2022, Pazartesi
ABD’de 2022 sonuna kadar ekonomik beklentiler
Devamını Oku -
18 Mayıs 2022, Çarşamba
Ukrayna savaşı AB ekonomisini nasıl etkiliyor? Petrol ambargosu uygulanacak mı?
Devamını Oku -
26 Ocak 2022, Çarşamba
Ukrayna’da savaş çıkar mı? Ekonomik ve siyasi sonuçları ne olur?
Devamını Oku -
05 Ocak 2022, Çarşamba
Omikron varyantı Avrupa için bir tehdit mi?
Devamını Oku - 16 Aralık 2021, Perşembe Devamını Oku
-
09 Şubat 2021, Salı
ECB üye ülkelerin borcunu silebilir mi?
Devamını Oku - 04 Şubat 2021, Perşembe Devamını Oku
-
01 Şubat 2021, Pazartesi
Avrupa’da tünelin ucunda ışık göründü mü?
Devamını Oku
- BANKA HİSSELERİ
-
Hisse Fiyat Değişim(%) Piyasa Değeri
- BASIN TOPLANTISI - ETKİNLİK - KONFERANS
-
Basın Daveti
Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği
06 Şubat 2020, 09:30
Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD), 2019 yılında Emeklilik ve Yatırım Fonları performanslarını ve fonlara artan ilgiyi açıklıyor. 06 Şubat 2020...
- Tüm Etkinlikleri Göster