Sarper Volkan Özten [email protected]

Halka arzın faydaları

Halka arz, bir şirketin hisse senetlerinin çok sayıda ve önceden bilinmeyen yatırımcılara çağrı ve ilan yoluyla satışı olarak tanımlanabilir. Türkiye’de halka arzedilen hisse senetlerinin Borsa’da işlem görebileceği iki piyasa bulunmaktadır. Bu piyasalar hisse senetleri piyasası ile gelişen işletmeler piyasasıdır. Şirketler hisse senetleri piyasasında mevcut sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin bir kısmını ortak satışı şeklinde halka arz edebildiği gibi, sermaye artırımı yoluna giderek mevcut ortakların rüçhan haklarını kısıtlamak yoluyla da halka arzı da gerçekleştirilebilir veya her iki yöntem de birlikte uygulanabilir. Gelişen işletmeler piyasasında ise mevcut ortakların yeni pay alma hakları kısmen veya tamamen kısıtlanarak sermeye artırımı veya tahsisli sermaye artırımı gerçekleştirilir. Sonuçta ihraç edilecek payların halka arzı yapılabilmektedir. Gelişen işletmeler piyasasında ortak satışı yoluyla halka arza izin verilmemektedir. Burada amaç hisse senetlerinden elde edilecek gelirin şirket bünyesinde kalmasının sağlanmasıdır.

Hisse senetleri piyasasında halka arz yöntemleri irdelendiğinde, şirketin mevcut ortaklarının yeni pay alma haklarının kısıtlanması sonucu yapılan halka arzların yatırımcılar tarafından tercih edildiği görülüyor. Bu yöntem şirkete doğrudan fon sağlamayan ortak satışına göre daha cazip olup, şirkete nakit girişi sağlanmakta ve şirketin büyümesi desteklenmektedir.

Halka arz ve yöntemleri ile ilgili yapılan bu değerlendirmeden sonra aşağıda halka arzın şirket ve ortaklarına sağlayacağı faydaları irdelemeye çalışalım.

Halka arzın şirket ve mevcut ortaklarına faydaları;

• Öncelikle halka arz bir finansman yöntemidir.

• Şirket aktiflerinin finansmanında borç finansmanının tersine uzun vadeli ve bir faiz yükü getirmeyen bir kaynaktır.

• Halka arz geliri ile şirket ucuz bir kaynak ile büyüme ve gelişimine hız verebilir.

• Faaliyet gösterdiği sektörde pazar payını artırma imkanına ulaşır.

• Halka açılan bir şirket iyi bir performans yakaladığında şirket ortakları ile birlikte prestij kazanır.

• Şirket borçlanması daha uygun koşullarda gerçekleşir.

• Piyasa fiyatı belli olması nedeniyle şirket hisse senetleri teminat olarak gösterilebilir.

• Dış kaynak ihtiyacı çok daha kolay ve ucuz sağlanabilir.

• Halka arz ile birlikte hisse senetleri piyasasında oluşan fiyat ile birlikte şirketin değeri şeffaf bir şekilde ölçülmüş olmaktadır.

• Ayrıca halka arz ile birlikte şirkete özkaynak girişi olduğundan mali yapı güçlenmekte aktifin finansmanında borçların payı azalmaktadır.

• Bunların yanı sıra halka açık bir şirket tanınmayı artırır ve ticari ilişkide bulunduğu şahıs ve şirketlere güven verir diye düşünmekteyim.

Halka arzın faydalarını çok daha uzatabiliriz ancak sonuç olarak değerlendirirsek en büyük kazanımların kurumsallaşma, kolay finansman ve itibar olduğu söylenebilir.