Taze noktayı koydu: Hisse satışında güç Şekerbank’ta

KAYHAN ÖZTÜRK – FINANSGUNDEM.COM / KAPADOKYA

Şekerbank Genel Müdürü Servet Taze, Şekerbank’ta KOBİ ve tarım kredilerine toplam krediler içerisinde ayrılan payın sektör ortalamasının 2 katı üzerinde olduğunu belirterek, "KOBİ ve tarım bankacılığı bundan sonra da ana odağımız olacak. Çiftçiye, esnafa, küçük ve orta boy işletme sahiplerine kullandırdığımız kredilerin payını daha da artıracağız” dedi. Taze, hedeflerinin 2018 sonuna kadar 650 bin yeni çiftçi ve KOBİ müşterisine ulaşmak olduğunu söyledi.

3 ay önce Şekerbank Genel Müdürlük koltuğuna oturan Servet Taze, ekonomi gazetecileriyle Kapadokya’da bir araya geldi. Taze,  Anadolu Bankacılığı vizyonuna vurgu yaptığı konuşmasında Şekerbank’ın rekabette öne çıkan alanlarını ve yeni dönem hedeflerini anlattı.

Servet Taze, Şekerbank'ın Kazak ana hissedarlarının hisse satış sürecine ilişkin olarak ise, "Her iki tarafın da ön alım opsiyon hakkı var. Biz satacak olursak onlara, onlar satacak olursa önce bize gelmek zorundalar. Bu hissedarlar arası bir konu" diye konuştu.

“TOPLAM KREDİ PORTFÖYÜMÜZÜN YÜZDE 88'İ TİCARİ KREDİLERDEN OLUŞUYOR"

Bankacılık sektöründe toplam kredilerin milli gelire oranının 2015 sonunda yüzde 80’e yaklaştığını belirten Şekerbank Genel Müdürü Taze, Türkiye’nin üretim ve yatırıma dayalı büyüme hızını yakalaması için sektörde KOBİ ve ticari kredilere yönelişin ivme kazanmasını çok olumlu bulduklarını anlattı.

Sektörde ticari kredilerin toplam kredilere oranının Aralık 2013’te yüzde 67 iken, 2015 sonunda yüzde 73’e yükseldiğini kaydeden Taze, tasarruf oranı düşük ve sermaye birikimi yetersiz olan ülkede 2023 hedeflerine ulaşmak ve potansiyel büyüme hızını sağlamak için finans sektörünün üretim ve yatırıma dayalı büyümeyi finanse etmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı.

Şekerbank’ın 63 yıl önce Anadolu’da sayıları yüz binleri bulan pancar çiftçisinin küçük birikimleriyle üretimi ve kırsal gelişime dayalı iktisadi kalkınmayı desteklemek için kurulduğunu anımsatarak, toplam kredi portföylerinin yüzde 88’ini ticari kredilere, yani tarım, esnaf, işletme, KOBİ, ticari ve kurumsal kredilere ayırdıklarını, bu alanda sektörde en önde gelen bankalardan biri olduklarını söyleyen Taze, “Üretimi desteklemek, Şekerbank’ın DNA’sında var. Bugün de kuruluşumuzdaki misyonu yerine getirmenin gururunu yaşıyoruz” dedi. Taze, şubelerinin birçoğunun bulundukları yerde yarım asırdır faaliyet gösterdiğine dikkati çekti.

Taze, "Şekerbank olarak, önümüzdeki dönem için reel ekonominin ve müşterilerimizin mevcut ihtiyaçlarını karşılarken onların sosyal, kültürel, ekolojik ve ekonomik sürdürülebilirliklerini de göz önünde bulunduran bir bankacılık anlayışı benimsedik" diye konuştu.

Kurumsal ve ticari bankacılıkta, net dış talep kaynaklı büyümenin finansmanına katkı sağlayacak bir strateji izlediklerini vurgulayan Taze, Mart 2016 sonu itibarıyla Şekerbank’ta toplam kurumsal ticari kredilerin yüzde 20’sini ihracat kredilerinin oluşturduğunu belirtti. Taze, "Kendi portföyümüzde kurumsal ticari kredilerde ihracatın finansmanına ayırdığımız payı 2018 sonuna kadar yüzde 19’dan yüzde 25’e çıkarmayı hedefliyoruz" dedi.

Sektörün son yıllarda odaklandığı KOBİ ve tarım kredilerinde köklü uzmanlığı bulunan Şekerbank’ta KOBİ ve tarım kredilerine toplam krediler içerisinde ayrılan payın sektör ortalamasının 2 katı üzerinde, yüzde 55 olduğunu aktaran Taze, "KOBİ ve tarım bankacılığı bundan sonra da ana odağımız olacak. Çiftçiye, esnafa, küçük ve orta boy işletme sahiplerine kullandırdığımız kredilerin payını daha da artıracağız" şeklinde konuştu.  Tabana yaygın bankacılıkta önemli bir uzmanlıkları bulunduğunu dile getiren Taze, sektörde ortalama 146 bin TL olan KOBİ’lerde ortalama müşteri başına düşen kredi tutarının, Şekerbank’ta 63 bin TL olduğunu bildirdi.

1,6 MİLYAR TL FİNANSMAN

Servet Taze, Şekerbank hedeflerine de değindiği konuşmasında, "Bizim için önemli olan, hacimsel artış ya da pazar payından daha çok fayda sağladığımız kişi sayısıdır. Bunu da kaynaklarımızı tabana yayarak, daha çok kişiye ulaşarak gerçekleştireceğiz. Bu doğrultuda hedefimiz, 2018 sonuna kadar 650 bin yeni çiftçi ve KOBİ müşterisine ulaşmaktır" ifadelerini kullandı.

Üretimin sürdürülebilirliği için çiftçiler toprağını, köyünü bırakıp gitmesin diye Türkiye’de ve dünyada bir ilk olarak Kasım 2014’te "Aile Çiftçiliği Bankacılığı"nı başlattıklarını anımsatan Taze, proje kapsamında son 1,5 yılda 60 bin çiftçi ailesine 1,6 milyar TL finansman sağladıklarını kaydetti.

Çiftçilerin topraklarında kalıp, üretime devam etmesi çağrısında bulunan bu mesajları, tabelalara bastırıp köylerin en merkezi yerlerine, evlerin ya da çeşmelerin duvarlarına asarak gerçek sahiplerine de ulaştırdıklarını belirten Taze, ayrıca proje kapsamında gerçekleştirilen çalışmaların bugüne kadar 24 ödül aldığını açıkladı.

Taze, 2015’te özel bankalar tarım kredilerinde yüzde 18 büyürken, Şekerbank’ın yüzde 32 ile sektörün üzerinde büyüme kaydettiğine işaret ederek, bankanın tarım kredileri pazar payının Mart 2016 sonu itibarıyla yaklaşık yüzde 11’e ulaştığını söyledi. Taze, Şekerbank’ın önümüzdeki dönemde de kuruluşundaki tarımın finansmanı misyonunu yerine getirmeye devam edeceğini vurguladı.

MİKRO FİNANSMAN PROJESİ

Şekerbank Genel Müdürü Taze, stratejilerinin önemli bir unsurunun da finansal kapsayıcılık olduğuna işaret ederek, Türkiye’de bankacılık sistemine dahil olmamış 600-700 bini esnaf ve mikro işletme olmak üzere 15 milyona yakın kişi bulunduğunu söyledi.

Şekerbank'ın, Türkiye'de ilk ve tek olan mikro finansman yöntemiyle daha evvel hiç banka ile çalışmamış ve finansal kaynaklara erişimi kısıtlı olan kesime ulaştığını kaydeden Taze, "Yüz yüze yapılan görüşmelerle esnaf ve çiftçilerin işini nasıl kuracağını ya da geliştireceğini, ödeme gücünü birlikte değerlendiriyor; finansal tablolarını birlikte oluşturuyoruz. Yani balık vermiyor, tutmayı öğretiyoruz" şeklinde konuştu.

Servet Taze, Mikro Finansman Projesi kapsamında gelecek 3 yılda kırsal bölgelerdeki bin 500 esnaf ve çiftçiyi ilk kez bankacılık hizmetleriyle tanıştırmayı hedeflediklerini ve finansal kapsayıcılıkta sektöre örnek bir model sunacaklarını da kaydetti.

Kadın bankacılığı kapsamında yaptıkları çalışmalar ile son bir yılda yaklaşık 8 bin kadın girişimciye 310 milyon TL finansman sağladıklarını belirten Taze, 2018 sonuna kadar da özellikle kırsal bölgelerde olmak üzere 28 bin kadın girişimciyi destekleyerek ekonomiye kazandıracaklarını bildirdi.

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) ile yaptıkları iş birliği kapsamında kadın esnafa uygulamalı girişimcilik eğitimi ve finansman sağladıklarını kaydeden Taze, tarımda kadın girişimciliğinin güçlendirilmesi amacıyla yürütülen projelere de destek olduklarını belirtti.

Taze, enerji tasarrufunu yaygınlaştırmak ve doğal kaynakların sürdürülebilirliğine destek olmak için 2009 yılında Türkiye’de bir ilk olarak geliştirdikleri EKOkredi ile enerji verimliliği alanındaki yatırımları uygun koşullarda desteklediklerini söyledi.

EKOkredi ile bugüne kadar 682 milyon TL’nin üzerinde finansman desteği sağladıklarının altını çizen Taze, bu sayede 80 bini aşkın kişinin enerji tasarrufu ile tanıştığını dile getirdi.

EKOkredi ile yapılan enerji verimliliği yatırımlarıyla 23,2 milyar kilowatt-saat enerji tasarrufu elde edilirken, 5 milyon ton karbondioksit salımının engellendiğini belirten Taze, 111 bini aşkın konutun yalıtıldığı EKOkredi kapsamında 207 milyon metreküp doğal gaz tasarrufu gerçekleştiğini söyledi.

Taze, enerji verimliliği yatırımlarının finansmanında bireysel bankacılık kapsamında sundukları EKOkredi Yalıtım ürününün Türkiye’nin apartman ve site yönetimlerine özel tek kredisi olduğunu da vurguladı.

Servet Taze, Şekerbank’ın sürdürülebilir kalkınmanın ve enerji verimliliğinin finansmanındaki öncü rolünü sürdüreceğinin altını çizerek, "2018 sonuna kadar 45 bin kişiyi daha enerji verimliliği ile tanıştıracağız. EKOkredi kapsamında 3 yılda kurumsal ve ticari bankacılıkta 150 milyon TL, bireysel bankacılıkta 200 milyon TL, işletme-tarım-KOBİ bankacılığında ise 60 milyon TL olmak üzere toplamda 410 milyon TL finansman sağlayacağız” diyerek sözlerini tamamladı.

“BANKAMIZA İNANDIĞIMIZ VE GELECEĞİNE CİDDİ ANLAMDA YATIRIM YAPTIĞIMIZ İÇİN HİSSELERİ ALDIK”

Servet Taze, Kapadokya’daki basın toplantısında gazetecilerin sorularını da yanıtladı.  BTA Bank'ın Şekerbank’taki yüzde 9,4’lük hissesinin, açık artırma yoluyla satışında 175 milyon TL bedelle Şekerbank tarafından satın alınmasına ilişkin soru üzerine, Taze, şunları kaydetti:

"Bankamızın eski ana ortağı BTA Bank’ın ortaklarının bir şirketinin bir banka ile olan ihtilaflı kredi ilişkisinden kaynaklanan ve bizim bire bir taraf olmadığımız bir süreçti. Sürecin akışı bizim devreye girmemizi gerektirdi. Orada hisseyi biz aldık. Onu da şu amaçla aldık; kendi yönetim kurulumuzda bir takım değerlendirmeler yaptık. Bilindiği üzere, bizim yüzde 35'imiz halka açık. Gerek küçük yatırımcının haklarının korunması gerek çalışanlar gerekse piyasaya vermek istediğimiz mesaj anlamında bankamıza inanıyor, güveniyor ve geleceğine ciddi anlamda yatırım yapıyoruz. İcradan böyle bir satışa her ne kadar konunun bizimle hiçbir ilgisi olmasa da ana faaliyet alanımızı ya da hakim ortaklık yapısını değiştirecek bir yapı olmasa da bireysel yatırımcımızın, çalışanımızın, piyasaya vermek istediğimiz mesajın göstergesi olarak hisseleri alma kararı aldık. Hisselerin alım süreci işliyor. Kuvvetle muhtemel 1-2 ay içerisinde sonuçlanacak diye bekliyoruz."

KAZAK ANA ORTAKLAR, ŞEKERBANK HİSSELERİNİN SATIŞI

Şekerbank'ın Kazak ana hissedarlarının hisselerinin satış süreciyle ilgili soru üzerine ise Taze, şu bilgileri verdi:

"Şu ana kadar bize bir yaklaşım söz konusu değil. Maalesef bilmiyoruz. Zaten bizimle de paylaşmazlar. Fakat bir teklif geldiğinde satış aşamasında öncelikli satın alma hakkı diğer ortağın, yani bizim. O gün gelene kadar o süreç nasıl seyrediyor, hiç gündemimizde değil. Bankada daha bir veri odası yok. Her iki tarafın da ön alım opsiyon hakkı var. Biz satacak olursak onlara, onlar satacak olursa önce bize gelmek zorundalar. Bu hissedarlar arası bir konu. O yüzden ne desem boş. Yüzde 9,4 hisseyi de ana hissedarımız almadı, Banka olarak biz aldık. Bunun finansmanı da kendi iç kaynaklarımızdan karşılandı.”

Taze, Kazakların elindeki Şekerbank hisselerinin satışının ne zaman gerçekleşebileceğine dair soruyu yanıtlarken de, “Biz bunu ne zaman öğreneceğiz? Ortaya bir talep çıkıp diğer ortağımızın da ‘böyle bir fiyatımız var, alıcı da bu, siz ne diyorsunuz’ dendiğinde, biz o gün öğreneceğiz. Kazak ortağımızın kendi hisselerini satış süreci, onların tarafında yürütülen bir süreçtir. Paylaşmak durumunda değiller. Paylaşmamaları da son derece doğaldır. Ortada net bir teklif olduğunda ön alım opsiyon hakkı diğer ana hissedar olan Şekerbank TAŞ Personeli Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı’nda (SEMVAK) olduğu için onlara gelmek durumundalar.” şeklinde konuştu.

Hisseleri alma konusunda SEMVAK’ın talebi olup olmayacağına yönelik olarak da, Taze, bu konuda bugünden net bir şey söylemenin mümkün olmadığını belirterek, “Konjonktür neyi gerektirecek? Yani orada belki de kalmayı isteyecekler. Bilmiyoruz tabi... Ortada güçlü bir varlık, öz kaynak, likidite ve network var. Biz bunu en iyi şekilde gerçekleştirmenin peşindeyiz." dedi.

"ÇETİNKAYA KURUM KÜLTÜRÜNÜ İYİ BİLİYOR"

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yeni adımları ile ilgili bir soru üzerine, Taze, şunları kaydetti:

"TCMB Başkanı Murat Çetinkaya, kurumun içinden yetişmiş birisi, kurum kültürünü biliyor, Merkez Bankası'nın işleyişini çok iyi bilenlerden bir tanesi. Şu ana kadar attığı 2 adımda da genel itibarıyla piyasanın son derece olumlu algıladığı bir süreç geride bırakıldı. Bana göre piyasada bir güven oluştu. Son kabinenin açıklanmasını müteakip gelen faiz indirimi sonrasında hem bono faizleri hem de döviz aşağı geldi. Piyasa bunu satın almamış alsaydı bunun tam tersi bir yukarı yönlü hareket beklemek mümkün olurdu. Açıkçası Merkez Bankası’nda pek çok data, veri ve dünyadaki, keza içerideki gelişmeleri çok yakın takip eden bir ekip olduğunu görüyorum. Bu ahvalde, yalnız iç değil, dış gelişmelerin de değerlendirildiği doğru zamanda, doğru hareketlerin atılacağı güveni şahsımda oluştu.”

TCMB faiz artışının kredi faizlerine yansıması ile ilgili olarak da Taze, “Ticari kredilere daha hızlı yansıyacaktır. Bireysel ve konut kredilerine orta-uzun vadeli olması münasebetiyle daha rötarlı yansıyacaktır. Eğer Fed Faiz artırımını uzatırsa ticari/kurumsal kredilerde faizler çok daha hızlı geri gelecek. Çünkü swap’lar aşağı gelecek. Fakat orta-uzun vadeli konut kredisi, bireysel kredi anlamında Fed başta olmak üzere bir sürü konjonktürün biraz daha netleşmesi beklenecek diye düşünüyoruz." şeklinde konuştu.

Servet Taze, haziran ayının faiz artışı için biraz erken olduğunu düşündüğünü bu nedenle Fed’den bu yönde bir adım beklemediğini ifade ederek, olası bir faiz artırımında Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin olumsuz etkilenebileceğini kaydetti. Son 10 yılda bankacılık sektörünün aktif büyümesinin üçte birinin yurt dışından gelen fonlarla sağlandığını anlatan Taze, Fed’in faiz artışına gitmesi durumunda yukarıya çıkan fonlama fiyatlarının, bankaların karlılıklarını ve risk iştahlarını etkileyebileceğini söyledi.

"TAKİPTEKİ ALACAKLAR SEKTÖR İÇİN YÖNETİLEBİLİR SEVİYELERDEDİR"

Şekerbank Genel Müdürü Taze, takipteki kredi oranlarına ilişkin bir soru üzerine, bankanın pasifte muazzam tabana yaygın bir mevduat yapısı olduğunu, pasifteki başarıyı aktife de taşımak istediklerini ifade ederek, üretim, yatırım ve ihracat odaklı projeleri ve bankanın geçmişten gelen uzmanlığı bulunan KOBİ ve tarım bankacılığını önceliklerine aldıklarını söyledi.

Taze, “Toplam kredilerde sektör ortalamasına göre takipteki alacaklarda bir miktar daha yüksek olsak da odağımız olan tarım kredilerinde bu oran, sektör ortalamalarına göre daha iyi durumda.” dedi.

Birtakım kredilerde ihtiyari olarak ayırdıkları ekstra karşılıklar da bulunduğunu aktaran Taze, “Biz ihtiyari olarak daha yüksek karşılık ayırmayı tercih eden gruplardanız. Geçen yıl 2 kez NPL satışı yaptık. Bu yıl bir kez daha yapabiliriz. Şu andaki seviyeler bizim için de, sektör için de yönetilebilir seviyelerdir.” diye konuştu.

"MEVDUAT YAPIMIZ KUVVETLİ, YABANCI FONLAMA KONUSUNDA PEK ÇOK TALEP VAR"

Taze, Aile Çiftçiliği Bankacılığı, EKOkredi, Mikro Finansman Projesi ve kadın bankacılığı gibi stratejik çalışmalarının yurt dışından ciddi anlamda destek gördüğünü vurgulayarak, "Çok ünlü uluslararası finansal kuruluşlar pek çok finansman alternatifi ile geliyor. 3 ayda bunların 4'te 3'üne ‘hayır’ dedik. Çünkü stratejimiz çerçevesinde uyguladığımız projeler başarılı modeller ve onlar da bu başarılı modeller içerisinde yer almak istiyorlar.” şeklinde konuştu.

Bankanın pasif tarafta mevduat yapısı ve öz kaynağının son derece güçlü ve müşteri portföyünün çok kuvvetli olduğunu vurgulayan Taze, 2,6 milyar TL öz kaynakları bulunduğunu söyledi.

Taze, “Tabana yaygın bir müşteri portföyü söz konusu ve alternatif fonlama konusunda da ciddi potansiyel var” şeklinde konuştu.

Yurt dışında yürüttükleri Varlık Teminatlı Menkul Kıymet (VTMK) ürününde Şekerbank adının ön planda olduğunu belirten Taze, VTMK’yi Türkiye’de Şekerbank’tan önce yapanın bulunmadığını, bu program kapsamında şu ana kadar 542 milyon avro civarında kaynak sağladıklarını ve bunun 5 yıl vadeli olduğunu bildirdi.

Taze, "2 haftadır da 4’lü bir banka grubu, '300 milyon dolar, 7 yıl vade yapar mıyız' diye bu programa destek vermek istiyor. 'Bize 300 milyon dolar fazla. 100 milyon dolarını kullanabilir miyiz', bunu değerlendiriyoruz, fiyata bakıyoruz. Bankamız, likiditesi en yüksek bankalardan biridir." diye konuştu.

"ANADOLU’DA ÇOK KUVVETLİYİZ"

Servet Taze, stratejilerinin odağında tarım ve KOBİ’nin olacağına işaret ederek, Anadolu’da çok kuvvetli olduklarını ve daha da kuvvetlenmek için şubeleşmede birtakım optimizasyonlara gidebileceklerini, belli büyük şehirlerde aynı hat üzerinde bulunan bazı şubeleri birleştirip potansiyeli başka alanlara yönlendirmeyi tercih edebileceklerini söyledi.

Taze, "Yeni şubeleşmemiz, çok büyük oranda 3 yıllık strateji planı ile ilgili hedeflediğimiz alandaki potansiyelin yüksek olduğu bölgeler ve şehirlerde olacak” bilgisini verdi.

31 Aralık 2015’te, Kazkommertsbank’ın Şekerbank’ın sermayesinde sahip olduğu yüzde 10.91 payı ile Samruk Kazyna'dan satın alacağı yüzde 19.37'lik paydan oluşacak toplam yüzde 30.28 payın yeni bir stratejik yatırımcıya satılması konusunda, Şekerbank’ın yüzde 35.44'üne sahip olan Şekerbank T.A.Ş. Personeli Munzam Sosyal Güvenlik Ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı (SEMVAK) ile anlaştığı duyurulmuştu.