Petrol üreticilerinin fiyat yükseltme çabası başarılı mı

Petrol üreticisi ülkeler petrol fiyatını yükseltmek için üretimi biraz kısarak, yani arzı biraz azaltarak, 2016'da biraz artan taleple fiyatı yükseltmeye çalışmışlardı. Ama pek başarılı olamamışlardı.

Şimdi ise farkına varmış oluyorlar ki meğer, hem OPEC üyeleri hem de OPEC dışı ülkelerin çoğunda önceden düşündüklerinden çok daha fazla petrol stoku mevcut. Bu nedenle petrol üreticileri 9 ay daha petrol üretimini kısmaya çalışıyorlar ki, fiyat yükselsin.

Tabii Türkiye petrol fiyatının yükselmesini istemez. Çünkü biz üretici değil tüketiciyiz. Ama geçtiğimiz pazar Viyana’da toplanan Suudi Arabistan önderliğindeki üretici ülkeler bugün tekrar toplanarak organize olmaya çalışacaklar. Bugüne kadar ABD’nin kaya petrolü üreticilerinin stokları gündeme pek alınmamıştı. Ama şimdi hem ABD hem de diğer ülkelerin stokları hakkında istatistiki bilgiler ortaya çıktı.

Şimdi, ilk girişimden yani 6 ay sonra 13 OPEC üyesi ve de 11 OPEC dışı ülke toplanarak daha önce petrol stoklarını toplamın yüzde 2 kadarı civarında tutma faaliyetinin fiyat konusunda sonuç üretmediğini, petrol fiyatını 60 dolara çıkaramadıklarını, bu nedenle de 9 ay daha üretim kısmanın gerektiğini kabul edecek gibiler. Brent petrol geçen pazartesi varil başına 53.97 dolara çıkarken, OPEC üyeleri, şimdi mesela ABD gibi ülkelerde petrol stokunun son 5 yılın ortalamasından 276 milyon varil fazla olduğunu vurguluyor. 2014'ten bu yana petrol stokunda 550 milyon varil fazla oluşmuş. OPEC üyeleri ise 300 milyon varil kadar stok fazlasını ortadan kaldırmak gerektiğini hesaplıyorlar. Stok toplamı geçen yıl 3 milyar varili aşmış. Şimdi petrol rafineri kapasitesinin yarıdan fazlası Çin ve Hindistan gibi OECD dışı ülkelerde ve stok sayıları da pek elde edilemiyor.

Örneğin Çin önce önemli boyutta stok azaltması yapmıştı ama 17 Mayıs'tan sonra stok miktarı yeniden 783 milyon varile çıkmış.Suudi Arabistan’ın stokları ise 2017 yılı şubat ve mart aylarında 6 milyon varil artmıştı.

Diğer taraftan tankerlerde tutulan petrol stoku da azalmaya başlıyor gibi. Nisan sonunda gemilerde duran stok, aralıktan bu yana 91.1 milyon varile düşerek yüzde 23 azalmış gibi hesaplanıyor. Stoklar biraz daha azalırsa, piyasada petrol fiyatı konusunda düzelme, yani yükselme başlayabilir.

Bugün yeniden Viyana’da toplanacak olan petrol üreticileri daha önce hesaba almadıkları stok miktarını da bu sefer gündeme getirecekler. Global büyüme de artmaya başlarken ve petrol fiyatı az da olsa artarken, hesapların yeniden yapılması ve stoklar da hesaba alınarak 9 ay daha üretim frenlenmesi sanki kabul edilecek gibi!