Merkez'in kararı reel sektörü gerdi

Merkez Bankası’nın (TCMB) dün açıkladığı lira cinsi mevduatlardaki zorunlu karşılık artırımları hem bankacılık çevrelerinde hem de reel sektörde büyük yankı buldu. Merkez Bankası, beklentinin oldukça üzerinde yaptığı artırımlarla piyasadan 9.8 milyar lira likidite çekeceğini açıkladı.
Merkez Bankası, yeni stratejisi çerçevesinde mevduatların vadesine göre zorunlu karşılık oranlarını 17 Aralık’ta artırmaya başladı. O dönemde yapılan artırımlarla piyasadaki likiditenin 7.6 milyar lira ve 200 milyon dolar azalacağı açıklanmıştı. Dünkü artırımlar da eklendiğinde piyasadan toplam çekilecek likidite 17.7 milyar lirayı bulmuş olacak.
TCMB, dün en sert artırımı vadesiz mevduatlara ayrılması zorunlu karşılık oranında yaptı. Yeni zorunlu karşılıklar vadesiz mevdutta 400 baz puan, 1 ve 3 ay vadeli mevduatta 200 baz puan, mevduat/katılım fonu dışındaki diğer yükümlülükler için ise 100 baz puan artırıldı. Söz konusu karar 4 Şubat itibariyle geçerli olacak ve etkisi 18 Şubat itibariyle görülmeye başlanacak. Döviz cinsi mevduatlara uygulanan karşılıklarda ise henüz bir artırım yapılmadı.
İnşaat ve otomotiv etkilenir
ING Bank Başekonomisti Sengül Dağdeviren, TCMB’nin mevduat vadelerinin uzatılması ve kredi büyümesinin kontrol altına alınması hedeflerinin ikisinin de arkasında agresif olarak durduğunu gösteren bir karar aldığını söyledi. Dağdeviren, “TCMB kısa vadeyi ciddi anlamda caydırıcı kılmaya çalışıyor. Bu herhalde kalıcı bir farklılaşma diye tahmin ediyorum. Önümüzdeki dönemde munzamlarda iyileştirme olsa da herhalde bir ve üç ay altı mevduatların ciddi pahalı tutulması gibi bir plan var. Aksi halde bu kadar agresif bir hareket olmazdı” dedi.
Zorunlu karşılıklardaki agresif artışın önce bankacılık sektörünü, ardından da inşaat ve otomotiv gibi iş hacminin büyük ölçüde kredilerle yürütüldüğü sektörleri etkilemesi bekleniyor. Destek Menkul Değerler Araştırmadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Banu Kıvcı Tokalı, “Politika faizlerindeki düşüş alanının sınırlı kalması, buna karşılık munzam karşılık oranlarında daha agresif bir strateji izlenmesi, bankalar üzerinde baskı yaratmaya devam edebilir. Her ne kadar uzun vadelide oranlar korunsa ve şimdilik döviz mevduatlarında bir düzenleme yapılmamış olsa da, yeni tedbirlerin gündemde olması piyasalar üzerinde baskı kurmaya devam edebilir” dedi.
Tera Menkul Değerler Araştırmadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ayşe Çolak da zorunlu karşılıklardaki artışın beklentinin üzerinde olduğunu belirterek, “Etki banka bazında değişecektir ancak 2011’de bankacılık sektöründe yüzde 5 civarı bir kâr daralması beklenebilir. Son kararın bu kadar sert olmasını beklemiyorduk” dedi. Çolak, bundan sonraki dönemde döviz yükümlülüklerinde karşılıklarda bir artisin beklenebilecegini de söyledi.
Zorunlu karşılık kararının ardından İMKB bankacılık endeksi dün yüzde 1.98 düştü. İMKB-100 endeksi de dün bankacılık hisselerinin öncülüğünde yüzde 1.1 düşüşle 65.201.71 puandan kapandı.
Reel sektördekiler büyüme hız keser diye kaygılanıyor
Ali Ağaoğlu Ağaoğlu Şirketler Grubu
‘Getirdiği yük binde 2, bu da talebi fazla etkilemez’
“Yeni düzenlemenin konut üretim maliyetlerine yansımasını hesapladığımızda binde 2 gibi bir ek yük geldiğini gördük. Faizlerin bu kadar düşük olduğu bir ortamda çok kısıtlama getirmez. Bu önemsenmeyecek kadar küçük bir rakam. Kararın konut kredilerini değil, özellikle bireysel ve tüketici krediler için olduğu kanaatindeyim.”
Süleyman Varlıbaş Varyap Varlıbaş Holding
‘İnşaat sektöründe alıcı ve satıcı olumsuz etkilenir’
“TCMB’nin uygulaması kredi alımında bir zorluk oluşturduğu takdirde ekonominin lokomotifi olan inşaat sektörünü satıcı ve alıcı açısından olumsuz etkiler. Çünkü konut sektörü kredi ile çalışıyor. Kredi maliyetleri ne kadar uygun olursa piyasa da o kadar iyi işler. Fakat biz hasılat paylaşımı usulü çalıştığımız için bundan muafız.”
Hikmet Tanrıverdi İHKİB Başkanı
‘Büyümekte olan firmalar için iyi bir haber değil’
“Kredilerin daralması sanayicileri çok ciddi sıkıntıya sokacaktır. Bu büyümekte olan firmalar için iyi bir haber değil. Herkesin büyümeyi düşündüğü bir dönemde kredi maliyetinin yükselmesi iyi olmaz. Yatırım yapmayı düşünen firmalar açısından da sıkıntı yaratacaktır. Yatırımlar ertelenecektir. Bu, yatırım maliyetini de artırır.”
Cem Negrin TGSD Başkanı
‘Reel sektör için büyük problem olacağını sanmam’
“Şirketler kredi alma konusunda zorlanacaklardır. Ama hazır giyim iyi yolda gidiyor. Sektörün büyük bir kredi ihtiyacı yok. Genelde reel sektör için büyük bir problem olacağını düşünmüyorum. Evet bankalar eksik kredi vermek zorunda kalacaklar. Ama firmalar borçlanma kabiliyetlerini artırarak altından kalkarlar.”
Erdal Bahçıvan İSO Meclis Başkanı
‘Karardan vazgeçilmezse vade dengesizliği azalır’
“Bardağın dolu tarafından bakıyorum. Uzun vadeli mevduatı cezbetme noktasında bir fırsat var. Mevduat sahipleri, mevduatlarını uzun vadede toplarlarsa bu reel sektörün kaybı değil kazancı olur. TCMB, hem mevduat sahiplerini hem de bankaları uzun vadeli yatırıma zorluyor. Belli bir süre kredi maliyetleri artacaktır.”
Mustafa Bayraktar ODD Yön. Kur. Başk.
Hesapları gözden geçirebiliriz
“Gerek kredi faizlerinin ne ölçüde yükseleceğini gerekse de kurun nerede sabitleneceğini görmemiz lazım. Piyasanın da bir miktar soğutulması amaçlanıyor bu kararlarla. Yılbaşından bu yana kurlar açısından bakıldığında ithal araçların maliyetlerinde yüzde 10’luk artış gerçekleşti. Bu artış, yerlilerde de benzer düzeyde. Kredi faizleri de artınca kısa ve orta vadede satışların etkilenmemesi söz konusu değil. Dolayısıyla bu yıl için yaptığımız öngörüleri yeniden gözden geçirebiliriz. Bu şartlar altında 2011’deki satışlar geçen yılın altında gerçekleşebilir.”
Ali Bilaloğlu Doğuş Otomotiv CEO
Faizler ve kur satışları etkiler
“Bu kararla bankalardaki likidite daralacak, kredi verme kapasitesi azalacak. Bankalar kredi vermede daha seçici ve isteksiz olabilir. Her bankanın mali yapısına göre farklılık olabilir. Ama toplam kredilerde azalma olacaktır. Bankaların önceliği de önemli. Taşıt kredileri, en kolay izlenebilen, geri dönüşü alınabilen krediler. Taşıt kredilerinde daralma, konut ve diğer kredilere göre daha az olabilir. Kredi faizlerinin artması, kredilerin azalması gibi etkenler, orta vadede satışları etkileyebilir. Otomotivde satışlarının yüzde 60’ı krediyle yapılıyor. Öngörümüz, 2011’de 720 bin adet seviyesindeydi, şimdilik bir değişiklik yapmayı düşünmüyoruz.”
‘Kâr 1 milyar TL eriyecek’
Milliyet’e kararın sektörü nasıl etkileyeceğini değerlendiren bir bankanın üst düzey yöneticisi, “Bankalar günlük işlemlerine çok etkilenmez ama son kararlar bankacılık sektörünün 2011 kârında 900 milyonla 1 milyar lira arasında düşüşe neden olacak” dedi. İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili, Türkiye’de mevduatın vadesinin uzamasının zaman alacak bir mesele olduğun belirtirken, “Çünkü mevduat sahipleri geleceğinden emin olmak ister. 6 ay sonra faiz yüzde 10’a yükselirse ‘Ben ayazda kalır mıyım’ diye düşünür. Bu zihniyet değişikliğini bankacılık sektörü de ne oranda gerçekleşeceğine bakıp kredi ve mevduat oranları hakkında tavır alacak. Kararlar mevduat faizlerine de yansıyacak” diye konuştu.
Gözler Enflasyon Raporu’nda
Ekonomistler, TCMB’nin bir yandan sıcak para girişini dizginlemek için politika faizini indirirken içeride likiditeyi azaltan önlemler almasının zorlu bir deney olduğuna dikkat çekiyor ve TCMB’nin beklenti yönetiminin her zamandan daha kritik önem taşıdığını vurguluyor. Fortis Ekonomisti Erkin Işık, bu açıdan TCMB’nin bugün açıklayacağı Enflasyon Raporu’nun önemli olduğuna dikkat çekti. Işık, “Enflasyon Raporu’nda bu uygulamaya ne şekilde devam edileceği konusunda sinyaller önemli. Banka daha düşük zorunlu karşılık artışları ile faizleri sabit tutmayı veya sınırlı faiz indirimleri ile yine yüksek boyutlu zorunlu karşılık artışları yapmayı düşünebilir. Bu konudaki iletişimin daha net olması, etkisini de artıracaktır” dedi.
Royal Bank of Scotland Gelişen Avrupa Başekonomisti Timothy Ash de “Yeni politikayı piyasalara anlatmak zor. Enflasyon Raporu TCMB’nin stratejisini piyasalara anlatması için önemli bir fırsat” dedi.

MİLLİYET