"Karşılıksız çekte çözüm karekod çeklerdir"

Kredi Kayıt Bürosu (KKB), bankaların ortak kurduğu bir müşteri bilgi bankası. Şirketin genel müdürü Kasım Akdeniz, 24 personelle aldığı kurumu 400'ü aşan çalışan sayısına sahip bir yapıya dönüştürdü. Kurum, işlem hacmi itibariyle Avrupa'da en büyük kuruluş unvanına sahip. Geçen hafta bir araya geldiğimiz Kasım Akdeniz ile karşılıksız çek için yaşanan sıkıntıları ve çözüm önerilerini konuştuk. Akdeniz, kurum tarafından geliştirilen karekodlu çek uygulamasını Anadolu'nun farklı illerindeki ticaret ve sanayi odaları üyelerine anlatıyor.

Geçen yıl Türkiye'de toplam 22 milyon çek bankalara ibraz edildi. Bu çeklerin toplam büyüklüğü 706 milyar lira. Kasım Akdeniz'in verdiği bilgiye göre, karşılıksız çeklerde ortalama tutar 32 bin lira. KOBİ'lerde bu rakam 15 bin liraya düşüyor. Akdeniz, "Karekodlu çekler karşılıksız çek oranını düşürüyor" diyor. KKB'den alınan bu hizmet için çek başına 60 kuruş ödeme yapıldığını anlatan Akdeniz, "On binlerce liranın söz konusu olduğu bir yerde, bu hizmetin karşılığı çok komik kalıyor" diye konuşuyor.

Kasım Akdeniz, sanayici, ticaret erbabı, KOBİ'lerin sahip ve ortaklarını da KKB'nin sunduğu hizmetlerden yararlanmaya çağırıyor. Akdeniz, "Karşılıksız çeklerin yüzde 80'inin sahipleri geçmişte vukuatlı. Yani geçmişte de en az bir defa ödememiş. Hatta bunların yüzde 72'sinin halen ödenmemiş çekleri var. Aslında, bizden bilgi alınsa, sorulsa, bu çeklerin karşılıksız çıkma olasılığının yüksek olduğu hemen anlaşılacaktı" diyor.

Karşılıksız çek oranı düşürülürse ne olur? Kasım Akdeniz, bunun iki sonucuna dikkat çekiyor. Birincisi, "Ticarette güven artacak ve karşılıksız çek kaygısı nedeniyle ticaret yapamayan şirketler, birbirleriyle daha çok mal, hizmet ticareti yapabilecek. Bu da ekonomiye yeni bir dinamizm kazandıracak" diyor. Ya ikinci sonuç? 0 da karşılıksız çek çıkma olasılığı nedeniyle şirketlerin sattıkları mallara yükledikleri risk primi. Akdeniz, "Risk azalırsa fiyatlar da azalır, enflasyonun düşürülmesine de katkı sağlanır" diyor.

(Ekonomist Dergisi)