İlber Ortaylı'dan İstiklâl Marşı yorumu

Tarihçi yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, Mersin'deki konferansta İstiklal Marşı ile ilgili açıklama yaptı. Ortaylı, "İstiklal Marşı çok büyük edebi bir metindir. Çok derin bir felsefesi vardır. Derinliği olan bir metindir. Hiçbir milletin yüzde 90 insanı böyle bir metni okuyup keyfine varamaz. Bu ancak yüksek edebiyat zevki olan, biraz tarih ve felsefe tadı olan yüzde 10, hadi bilemedin yüzde 15 milletin hoşlanacağı şeydir" dedi.

Ortaylı, Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafındın Kongre ve Sergi Sarayı'nda düzenlenen "İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy Konferansı"nda yaptığı konuşmada, Mehmet Akif Ersoy'un doğduğu zaman Osmanlı'nın Balkanlar'da hüküm sürdüğünü anımsattı.

Milli şair Ersoy'un İstiklal Marşı'nın "Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" kıtalarını "milli marş diye" yazmadığını aktaran Prof. Dr. Ortaylı, şöyle konuştu:

"Ortada bir yarışma açıldı. Yarışmaya gelen şiirlerin hiçbirisi beğenilmedi. Oradan Hamdullah Suphi Bey dedi ki; 'Efendim bu şiirleri bırakın. Buna layık olan Mehmet Akif Bey' dedi. Sonra adama sormadan çıktı bir de kürsüde okudu. Bunu okuyunca alkış, gürültü kabul edildi. 500 kağıt da maaş koymuşlar. 2 maaş miktarı. Çok yüksek. Onu almadı, 'Ben bunu yazmadım. Ne kabul ediyorsunuz' dedi. Reddetmeye kalktı. İstiklal Marşı çok büyük edebi bir metindir. Çok derin bir felsefesi vardır. Derinliği olan bir metindir. Hiçbir milletin yüzde 90 insanı böyle bir metni okuyup keyfine varamaz. Bu ancak yüksek edebiyat zevki olan, biraz tarih ve felsefe tadı olan yüzde 10, hadi bilemedin yüzde 15 milletin hoşlanacağı şeydir."

"İstiklal Marşımızın yerine koyabileceğimiz bir metin yok"

Ortaylı, bazı ülkelerin marşlarının çok kolay söz, güfte ve besteye sahip olduğunu, ancak İstiklal Marşı'nın böyle olmadığını vurguladı.

İstiklal Marşı'nın birkaç sene bestesiz kaldığını aktaran İlber Ortaylı, "Gayet enteresan yarışmalar yapılmış. Beste teklifleri sunulmuş. Sazlı sözlü orkestralı. Sonunda Osman Zeki Üngör önerilmiş. O da çok özgün bir metin değildi. Bunu size söyleyeyim. Bir yerlerden esinlenilmiştir. Söylenirken çok zorluk çekiliyor. Bunun çaresi bunun talimidir. Çabucak terk etmenin bir anlamı yok. Çünkü bugün için İstiklal Marşımızın yerine koyabileceğimiz bir metin yok. Zaten çok iyi bir besteci, müzisyen de henüz duymadım. Ama olacak. Üzerinde sabır göstermek gerekiyor." diye konuştu.

"İnsanlar ordularıyla var"

İnsanların "ordularıyla var" olduğunu vurgulayan Ortaylı, dünyada harbeden sayısız devlet olduğunu söyledi.

"Vatan, millet Sakarya. Sakarya'nın ne olduğunu anlayan adamlardan bir tanesi Yunan General Metaksas'dı. Dedi; 'Siz öyle çıkmayın İzmir'e falan. Yunanistan bize yeter'. Çıktılar, 'Bir adım daha gitmeyin' dedi. Gittiler başlarına geldi. Adama 'korkak' dediler." diyen Prof. Dr. Ortaylı, şöyle devam etti:

"Korkak değil, 2'nci harpten evvel Yunanistan en önemli zaferi gösterdi. O söyledi 'Çıkmayın oraya, bunların orduları var, bir sabah karşınıza dikilirler' dedi. Siz onu istediğiniz kadar dağıtmış zannedin. Bu fevkalade önemli bir şey. Burada bir düzen vardır. O düzenle iş devam ediyor. Çok önemli bu."

Ortaylı, konferansın ardından hediye edilen çiçeği de izleyenlere dağıttı.