Faiz artırımı için aralık ayı işaret ediliyor

ABD Merkez bankası Fed’in yetkilileri, ağustos ayındaki gecikmiş fiyat artışının hız kazanmasından sonra bile, kısa vadeli faiz oranlarında bir başka artışa gitmeden önce enflasyonda iyileşme olup olmadığının daha net bir kanıtını beklemek zorunda.

Kritik toplantılar öncesinde Fed’in kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmeden yüzde 1-1.25 aralığında tutması beklenirken, 4,5 trilyonu aşan bilançosunu daraltmak için çok kapsamlı bir sürecin başlangıcına işaret etmesi öngörülüyor. Tüm koşullar masaya yatırıldığında Faiz oranlarını yükseltme umutları çok daha karmaşık görülüyor. Ekonomist ve analistlerin çoğunluğu faiz artışı için aralık ayını işaret ediyor.

Dünyanın bir numaralı ekonomisi ABD’de geçen hafta açıklanan resmi verilere göre, ağustos ayında yüzde 1,7 olan tüketici fiyat enflasyonu yüzde 1,9’a sıçradı. Enflasyondaki bu yükseliş Federal Açık Piyasa Komitesi’nde (FOMC) yer alan faiz artışı taraftarı şahinlerin elini biraz daha güçlenmesine neden oldu. Konuya ilişkin Financial Times’a konuşan Oregon Üniversitesi Ekonomi Profesörü Tim Duy “Fed’in eldeki tek rakamı baz alarak korkunun geçtiğini söyleyeceğinden pek emin değilim. Görünen o ki, verilerin temelinde deflasyonist bir eğilim söz konusu” dedi.

Enflasyon harici veriler güçlü

Bu yıl Fed açısından şaşırtıcı ve değişken bir yıl olarak geçiyor. İş gücü piyasası güçleniyor. İşsizlik oranını sadece yüzde 4,4 seviyelerinde seyrediyor. Ekonomik büyüme trendin hemen üstündeyken enflasyon beklentilerin altında kalmakta ısrar ediyor. Dallas Fed Başkanı Robert Kaplan ve aralarında New York Fed Başkanı Bill Dudley, uzun vadeli yapısal güçlerin enflasyonu geride tutabileceğini öne sürüyor.

JP Morgan’ın Analisti Michael Feroli’ye göre, Fed’in politika yapıcıları orta vade için kişisel tüketim harcamaları ile ölçülen çekirdek enflasyon beklentisini yüzde 1,7’den yüzde 1,5’e çekmesi kuvvetle muhtemel. Bu arada bazı Fed güvercinleri (faiz artışı karşıtı) ise çok endişeli. Merkez bankasının Washington merkezli guvernörlerinden Lael Brainard, bu ay enflasyon eğiliminin hedefle kıyaslandığında uzun süren bir düşüşün ardından bozulduğunu ileri sürdü.

ABD’de işsizlik oranı, son üç yılda ortalama yüzde 5’lerde seyrediyor. Ancak ülkede fiyat artışı belirgin bir şekilde daha düşük kaldı. Son üç yıllık süreçte yüzde 1,5, 2004 ile 2007 yılları arasında ise yüzde 2,2 olarak gerçekleşti. Ağustos ayında enflasyonun hızlanmasının öneminin altını çizen Oxford Economics’den Gregory Daco, “Bu biraz karmakarışık bir durum. Şu anda, enflasyonun sınırlandırılmasındaki temel faktör, ücret artışındaki dinamik. Enflasyon ve ücret arasında geleneksel itiş ve çekişin olmadığını görüyorsunuz” dedi.

İnatçı enflasyonla sıkıntılarla karşı karşıya kalan Fed, bilançosunun küçültme planında bir ilerleme kaydetmeye kararlı görünüyor. Merkez bankası büyük olasılıkla birçok ekonomistin ekimden itibaren gerçekleşmesini beklediği sürecin başlangıcını bugün duyuracak. Fed, 2020’lerin başlarına kadar sürecek sürecin başlaması için hummalı biçimde hazırlanıyor. New York Fed Başkanı Dudley, bu ay New York Fed’in projeksiyonuna dayanarak bilançonun bu süreçte 1 milyar ila 2 milyar dolar arasında küçüleceğini öngördüğünü açıkladı. Dudley ayrıca kriz döneminde 3,7 milyar dolarlık bir büyümeyle kıyaslandığında finansal piyasalar üzerindeki daralmanın etkisinin “oldukça hafif” olması gerektiğini savundu. Küresel piyasalar gelinen süreçte bilanço azaltımına uyarlanmış olmalı. Ancak bazı ekonomistler, özellikle Yellen’ın görev süresinin önümüzdeki yılın başlarında sona ermesi nedeniyle Fed’in liderliği üzerindeki belirsizliği göz önüne alındığında, sıkılaştırmanın ekstra sıkıntısından korkuyor.

Bank of West Analisti Scott Anderson, “Fed kısa vadeli faizlerin yüzde 1’in üzerine çıkması sürecini yönetmekte iyi bir iş çıkardı. Ancak önümüzdeki gidilecek yolun daha zorlu olacağı kesin” diye uyarıyor.

Trump, yatırımcıyı karanlıkta bıraktı

Uluslararası piyasalarda yatırımcılar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Fed’i nasıl yeniden şekillendireceği konusundaki belirsizlik nedeniyle adeta karanlıkta kaldı. Amerika Birleşik Devletleri’nin para politikalarından sorumlu kurumu Fed’in şahin kanadından ve iki numaralı ismi 73 yaşındaki Stanley Fischer geçtiğimiz günlerde beklenmedik biçimde görevinden istifa etmişti.

Bu istifa Donald Trump’ın Fed’i yeniden dizayn etmesi için elini güçlendirdi. Fed’deki boş koltuk sayısı halihazırda dört. Fed Başkanı Janet Yellen’ın görev süresi de şubat ayında sona erecek. Ve Yellen’ın akıbeti de belirsizliğini koruyor. Yatırım şirketi Eaton Vance’in fon yöneticisi Henry Peabody ,Fed’deki olası değişiklikleri kastederek “Bu mutlaka göz ardı edilmemesi gereken bir risk” diye durumu özetliyor. (Dünya / Aydın Şahinalp)