Dolar/TL’de ibre yukarı mı aşağı mı?

FINANSGUNDEM.COM

ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’nin Türkiye’den vize başvurularının durdurulduğunu açıklaması ve Ankara'nın anında verdiği sert karşılıkla hafta sonu yükseliş yaşayan dolarda tansiyon sakinleşmeye başladı. Kur gün içinde hafif gerileyerek sakin seyre yöneldi. Peki, bundan sonra beklentiler ne? Yatırımcıları nasıl bir manzara karşılayacak? Gözler nerede olacak?
Özyeğin Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. S. Nuray Akın, dövizdeki gelişmeleri değerlendirdi.

Kur, gerilime tepki verdi

Amerikan doları 9 Eylül 2017’de 3.41 Türk Lirası iken, dolar/TL 6 Ekim’de 3.61, 9 Ekim mesai bitiminde ise 3.73 lira düzeyine ulaştı. (Şekil 1) Başka bir deyişle bir ay içerisinde Türk Lirası dolar karşısında yüzde 9.5 oranında değer kaybetti. 5 Ekim’de 3.58 lira seviyesinde olan dolar/TL, 6 Ekim’de ABD işsizlik oranının eylül ayında yüzde 4.2’ye düşmesine dair pozitif veri ile birlikte 3.61 seviyelerine ulaşırken (Şekil 2), hafta sonu yaşanan siyasi ve politik gelişmeler, TL’nin değerinde artan düşüşler yaşanmasına neden oldu. İlk olarak, TSK’nin İdlib’de sınır ötesi keşif faaliyetlerine başlaması piyasalardaki belirsizliği artırırken, ardından yaşanan siyasi anlaşmazlıklar neticesinde ABD’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından gelen göçmen-olmayan vize başvurularını askıya alması ile birlikte tırmanan gerilime tepki veren kur, 8 Ekim’de 3.78 seviyelerine tırmandı. 9 Ekim pazartesi günü ise Türkiye’nin karşılık vererek ABD vatandaşlarının vize işlemlerini durdurması sonrası dolar/TL günü 3.73 seviyesinde kapattı.

Havayolu şirketleri sert düştü!

Dolayısıyla, 5 Ekim ve 9 Ekim arasında TL’de yaşanan yüzde 4.2’lik değer kaybı, hem ABD’den gelen pozitif ekonomik verilere hem de karşılıklı siyasi hamleler sonrası piyasalarda Türk Lirası’na olan güvenin azalmasına bağlı olarak değerlendirilebilir. Bu gelişmelere tepki olarak, Borsa İstanbul 100 endeksi günü yüzde 2.73 düşüşle tamamlarken, gerilimin turizm sektöründeki olası negatif etkileri nedeniyle Türk Hava Yolları hisseleri yüzde 9.26, Pegasus hisseleri ise yüzde 6.23 düştü. Gram altın, 5 Ekim’deki seviyesine göre yüzde 4.2 artışla 152 lira seviyesinde işlem gördü, Euro ise bu süre zarfında TL karşısında yüzde 3.57 değer kazandı.

Şekil 1. Bir ABD doları karşılığı Türk lirası, 9 Eylül-9 Ekim.

Şekil 2. Bir ABD doları karşılığı Türk lirası, 5 Ekim-9 Ekim.

Ne sinyaller gelecek?

9 Ekim’de ABD’de resmi tatil olmasına rağmen borsada işlemler devam ederken, 10 Ekim Salı günü açılacak piyasaların iki ülkeden de vize gerginliğini sonlandırmaya yönelik atılacak adımlara ve gelecek haberlere göre izleyeceği seyri takip edeceğiz. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’ndan (TCMB) gelen ve piyasaları rahatlatma ve TL’ye olan güveni tazeleme amaçlı açıklamalarda, kurdaki bu dalgalanmaların geçici olabileceği ve Merkez Bankası döviz rezervlerinin gerektiği takdirde müdahaleye yeterli olduğu sinyalleri geldi.

Gözler atılacak adımlarda, büyüme ve FED’de…

ABD’nin vize politikasına yönelik diplomatik girişimlerin ivedilikle olumlu sonuç vermesi halinde kurdaki bu hızlı tırmanışın yerini kısa vadede durağanlığa bırakması beklenebilir. Orta ve uzun vadede ise makroekonomik istikrarın devamlılığı ve güçlü dış ticaret ilişkilerimizin bulunduğu ülkelerle yaşanan politik belirsizliklerin asgariye indirilmesi etkili olacaktır. Özellikle, Türkiye ekonomisinden yılın ikinci çeyreğinde olduğu gibi, üçüncü ve dördüncü çeyreklerde de gelebilecek yüzde 5’in üzerindeki sağlam büyüme rakamları ve enflasyonun kontrol altında tutulması, kurda aşağı yönlü bir hareketi yaratmada etkili olacaktır. Fakat, ABD Merkez Bankası FED’in faiz artırımı beklentisinin dolara olan talebi dünya çapında güçlendirmekte olduğu hesaba katıldığında, uluslararası fon akışının yüksek risk ihtiva eden ülkelerden ABD’ye yönelmesi, TL’deki değer kaybının devam etmesi olasılığını da beraberinde getirmektedir.