Dolar yükseliyor yabancı borsadan çekiliyor

Dolar kuru rekor üzerine rekor kırmaya devam ediyor. 2017 yılına zirve seviyelerden giren dolar/TL ile birlikte gram altın da yükselişte. Gram altın 131 TL seviyesinden girdiği ocak ayının ilk haftasında 137 TL seviyesine kadar yükseldi. Hem yurtdışında yaşanan gelişmeler, hem de yurt içerisinde artan terör olayları ve açıklanan ekonomik veriler dolar kurunu 3.64 TL’ye kadar yükseltti. Şimdi 3.60 TL’nin üzerinde kalıcı bir hareketin yaşanıp yaşanmayacağı takip edilecek. Zira dolar/TL 3.60’ın üzerinde kalıcı bir seyir izlerse ilk hedefi 3.80’li seviyeler olacaktır. Dolar kurunu yukarı doğru tırmandıran nedenlerden biri de şirketlerin döviz ihtiyacı. Özellikle döviz açık pozisyonu bulunan şirketler kurdaki hareketlen-melerden olumsuz etkilenmemek için olası geri çekilmeleri alım fırsatı olarak değerlendiriyor. Bu da elbette dolar/TL’nin üst üste rekorlar kırmasında etkili olmakta.

Borsa ayağında ise yabancı payları yıllar itibariyle düşüş gösteriyor. Son 10 yıllın verilerine göre, 2007 yılında borsada yüzde 73 olan yabancı payı 2017’ye gelindiğinde yüzde 63’lere geriledi. Yabancı payında yaşanan bu 10 puanlık geri çekilme bist 100 Endeksi’ne de olumsuz yönde yansıdı. BIST 100 Endeksi’ne teknik yönden bakıldığında son üç yıldır bir üçgen içerisinde sıkışma eğilimi yaşıyor. Hisse senetlerinde de üç yıldır ayı eğilim gözleniyor. Bu noktada yatırımcılar için çok seçici hisse senetlerinin öne çıktığını görüyoruz.

Borsada yabancıların payında düşüş gözlenirken toplam işlem hacmindeki paylarının arttığı gözleniyor. 2009 yılında Borsa İstanbul’un toplam işlem hacminde yüzde 30 olan yabancı payı 2016 sonuna gelindiğinde yüzde 50’lere çıktı. Bu durum yabancıların daha fazla işlem yapmaya yöneldiklerini ve al-sat işlemlerini artırdıklarını gösteriyor. Aynı süreç içerisinde yerli yatırımcıların ise daha temkinli duruş sergilediklerini görmekteyiz.

Varlık Fonu’na piyango vurdu
OHAL kapsamında yayımlanan 680 sayılı KHK ile ve şans oyunlarına ilişkin lisans hakları dünden itibaren, at yarışlarına ilişkin lisans hakları ise 1 Ocak 2018’den itibaren geçerli olmak üzere 49 yıllığına Türkiye Varlık Fonu’na devredildi.

Karşılığı nakit olmak üzere oynatılan piyango, hemen-kazan, Sayısal Loto, şans topu, on numara ve Süper Loto oyunları ile ilgili mevzuat çerçevesinde izin verilebilecek olan benzer şans oyunlarına ilişkin lisans dünden itibaren 49 yıllığına Türkiye Varlık Fonu’na devredildi. Lisansın Türkiye Varlık Fonu tarafından üçüncü kişilere devredilmesinden sonra, Milli Piyango İdaresi lisansa konu şans oyunlarını düzenleyemeyecek ve bu oyunlar için ayrı bir lisans veremeyecek. Lisans konusu faaliyetlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak yürütülmesini izlemeye ve denetlemeye Milli Piyango İdaresi yetkili olacak.

Borsa dolar bazında hâlâ ucuz seviyede
Borsa İstanbul’da yabancı payı yüzde 63 seviyesinde. Yabancı işlemleri etkili olduğu için dalgalanmaların yüksek olduğu dönemlerde dolar bazında endeksi takip etmek önemli. BIST 100 Endeksi’nin dolar bazında fiyatı 6 Aralık 2017 itibari ile 21.300 dolar seviyesinde. Dolar bazında 20.000, endeks için güçlü destek seviyesi. Bu seviyelere doğru her geri çekilmede alımların geldiğini görebiliriz. Yabancıların ülkeye getirdikleri sermayelerinin güvencede olduğuna dair inançlarının kırılmaması, hukuki yapıların tam işlemesi, yatırımcı güveninin sağlanması, yeniden yönelmelerine imkan sağlayacaktır. Gelişmekte olan ülkeler içerisinde piyasalardaki hareketlenmelerde yüksek getirileri ile Borsa İstanbul hep yabancıların tercihi arasında oldu. Her şeye rağmen yabancı payı 10 yılda % 61’in altına düşmedi.

Döviz hesaplarında artış eğilimi sürüyor
Dolar kurunda yükseliş eğiliminin süreceğini düşünenlerin sayısındaki artış bankalardaki mevduatlara da yansıyor. Bankalardaki 1.4 trilyon liranın 23 Aralık itibari ile 806 milyar TL’si TL mevduat hesaplarında, 611 milyar TL’si de döviz tevdiat hesaplarında bulunuyor. Mevduatın yüzde 56.8’i TL, yüzde 43.1’i de döviz tevdiat hesaplarında bulunuyor. Kasım başında yüzde 40 döviz tevdiat hesapları yüzde 43.13’e çıktı.

Halkın dolara yeniden yönelmesinin nedeni ise enflasyon karşısında birikiminin erimesini istememesi ile açıklanabilir. Güvenli liman olarak yatırımcılar dolar ve altına yöneliyor. Döviz tevdiat hesapları halkın dövizi tercih ettiğini gösteriyor. Enflasyonda kalıcı düşüş bu ivmeyi değiştirebilir. Ancak, enflasyonun yüksek seyrini sürdüreceği, faizlerin de getirileri koruyacağı seviyede olmadığı için kur etkisi sürüyor. Veri akışı ve sıcak gündemin soğuması kurda geri çekilmeleri beraberinde getirebilir. Ancak kısa vadede bunun sinyallerini alamamaktayız.

Zeynep Aktaş - Milliyet