Devlerin THY kapışması

Kısa ve orta menzilde uçak siparişini A321neo ve 737MAX serisi ile tamamlayan Türk Hava Yolları (THY), uzun menzilde ilk büyük ön anlaşmayı Amerikan Boeing şirketi ile yaptı.

New York’taki imza töreninde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı.Kıtalararası seferlerde daha az yakıt harcayan, çift motorlu uçaklar üzerinde duran THY, alım ihalesini resmen başlattı.

Ön anlaşmayı Boeing’le yaparken Airbus ve motor imalatçıları General Electric ile Rolls Royce’tan da teklif istedi. Kesin siparişin yıl sonundan önce verilmesi planlanıyor.

ÖNCE KİRALAMA

Siparişten önce THY, imalatçılardan kısa dönemli ‘wet lease’ yani ekipleri ile birlikte uçak kiralamak için teklif istedi. Boeing aralarında Katar, Etihad ve Royal Jordan’ın da olduğu Orta Doğulu taşıyıcılardan THY için 787 kiralayabileceğini bildirdi. Airbus ise A350 bulmak konusunda sıkıntı yaşıyor.

THY, 80 uçaklık sipariş için hazırlanıyor. Liste satış fiyatı üzerinden toplam 22 milyar dolarlık alım için iki şirket de çok sıkı çalışıyor. THY’nin mevcut filo yapısına bakıldığında ve ABD-Avrupa dengeleri dikkate alınıp siparişin 40-40 paylaştırılması da gündemde.

Boeing’in elinde 2019’dan itibaren vermeye başlayacağı 787-9 uçağı bulunması buna karşı Airbus’ın şok bir siparişe hazırlıklı olmaması sürpriz sonuçlara doğru gitmeye başladı. THY’nin aynı uzun menzilde aynı uçak tipine ağırlık vereceği dedikodusu da Airbus’ı tedirgin etti. Türkiye ile Avrupa Birliği ile yaşanan sorunların faturasının da Airbus’a yansıtıldığı iddiaları da yaygınlaştı.

MENZİL SAVAŞI

Ancak THY’nin Avustralya’da Sidney gibi çok uzun menzilde duraksız Boeing 787-9 ile uçması mümkün değil. Hürriyet'ten Uğur Cebeci'nin haberine göre, bu durumun zorunlu olarak yine Airbus’la belli bir platformda bir sipariş için zorunluluk yarattığı da gelen bilgiler arasında.

A350-800’ün menzili, 787-9’dan 1000 km daha uzun. Ayrıca ekstra yakıt tankları ile A350-800’un ULR adı verilen modeli duraksız 18 bin kilometre uçabilecek.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı New York’taki ön satış anlaşması, THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı ve Boeing Başkan Yardımcısı Ray Conner arasında imzalandı.

THY: 169’u tek koridorlu, 80’i de uzun menzilli, çift koridorlu 249 adet uçak teslim alacak. Bunlardan 92’si Airbus A321neo. Kalanı yani 77 adeti de Boeing’ten gelecek. Boeing siparişlerinin 65’i 737-8 MAX, 10’u 737-9 MAX, 2’si de 777-200F kargo uçağı.THY’nin yaş ortalaması 6.5.

Pegasus: Airbus’a opsiyonlarla 100 adet A320/A321neo serisi sipariş vererek dikkatleri üzerine çeken havayolu, 46’sı A320neo, 18’i A321neo ve 3’ü de 737-800 toplam 67 uçak teslim alacak. Pegasus filosunun yaş ortalaması ise 5.

SunExpress: Alman Lufthansa ile THY’nin ortaklığındaki şirketin biri Türkiye’de, diğeri de Almanya’da iki şirketi var. Antalya merkezli şirket 32 uçak teslim alacak. Bunların 22’si 737-8 MAX, kalan 10’u da MAX ailesinden olacak. Ancak henüz hangi seri olacağına karar verilmedi. SunExpress’in filo ortalama yaşı ise 7.2.

ACT/MyCargo: Şirket, Boeing ile 2 adet 747-8F tipi uçak almak üzere görüşme yapıyor.

787 GÜNDEME ARIZALARIYLA GELDİ

Boeing’in kompozit gövdeye sahip tek yolcu uçağı 787, 2007 yılında fabrikadan çıkartılırken Seattle’daki törendeydim. Plastik uçak olarak da tanınan 787, iki yıl sonra ilk uçuşunu yapabildi. Japon ‘katana’ kılıcına benzer kanatlara sahip uçağın motorlarındaki özel tasarım, gürültüyü azaltıyor. Boeing 787 hizmete girdikten sonra arızaları ile gündeme geldi. Uçağın batarya sorunu nedeniyle 787 filosu 2013’te 3 ay uçamadı.

DEV UÇAKLAR BEKLEMEDE

THY’ye bir dönem hem Airbus iki katlı yolcu uçağı A380, hem de Boeing Jumbo Jet’in yeni modeli 747-8 için teklif getirmişti. Bu uçakların beklenen siparişi alamaması, havayollarının küçük uçaklarla daha fazla sefer yapmak istemesi nedeniyle THY, yolcu kapasiteleri 450’den başlayıp 550’ye kadar çıkan dev uçaklarla ilgilenmiyor.