Özelleştirmenin 2012 takvimi

Bu yılın en önemli özelleştirmelerinin, köprü ve otoyollar ile Başkent Doğalgaz'ın özelleştirmesi olması bekleniyor. Devri gerçekleşmeyen elektrik dağıtım bölgelerinde de bu yıl yeniden ihaleye çıkılması planlanıyor.
2012 yılı içinde özelleştirilmesi planlanan köprü ve otoyollar tek paket halinde, işletme hakkı devri yöntemi ile özelleştirilecek. Söz konusu özelleştirme, 25 yıl için gerçekleştirilecek.
Özelleştirme işlemi, Edirne-İstanbul-Ankara, Pozantı-Tarsus-Mersin, Tarsus-Adana-Gaziantep, Toprakkale-İskenderun, Gaziantep-Şanlıurfa, İzmir-Çeşme, İzmir-Aydın Otoyolları, İzmir ve Ankara Çevre Otoyolları, Boğaziçi Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu ile bunların bağlantı yolları ve bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıkları özelleştirme kapsam ve programına alınmış, bağlantı yolları ile birlikte toplam 1975 km uzunluğundaki otoyol ve köprüleri kapsıyor.
Son teklif verme tarihinin 17 Mayıs 2012 tarihine kadar uzatıldığı ihalede, geçici teminat tutarı 200 milyon dolar olacak. Halen var olan personel ile iş ve taşıt araçları özelleştirmeye konu olmayacak, özelleştirme sonrasında Karayolları Genel Müdürlüğü denetim ve kontrol yetkisine sahip olacak.
Özelleştirme sonrasında işletici ile imzalanacak olan sözleşme, imtiyaz sözleşmesi niteliğinde bulunuyor. İmtiyaz sözleşmelerinde en önemli husus ise bu sözleşmelere Danıştay'ın görüşünün alınması gerekliliği oluşturuyor. Yani sözleşmeler en yüksek yargı denetiminden geçiyor. Bu nedenle otoyol kullanıcılarının ve kamu yararının aleyhinde bir düzenleme yapılması söz konusu olmayacağı gibi, ileride de işleticinin lehine herhangi bir düzenlemenin ilave edilmesi de söz konusu değil.
Yapılacak olan özelleştirmede işleticinin uyacağı minimum bakım, onarım ve işletim esasları belirlenecek, Karayolları Genel Müdürlüğü denetleyici kuruluş olarak işletim süresi boyunca devrede kalacak. Sözleşme hükümlerine ve bakım, onarım, işletim kriterlerine uyulmadığı taktirde, sözleşmenin feshine kadar gidebilen yaptırımlar uygulanacak.
Geçiş ücretleri, sözleşmelerde belirlenen oranlarda uygulanacak
Ayrıca fiyat artışlarında 6001 sayılı Kanunun çıktığı tarihte yürürlükte olan ve halen geçerliliğini koruyan otoyol ve köprü geçiş ücretleri esas alınarak, sadece sözleşmelerde belirlenecek olan ücret artış oranları uygulanabilecek. İşleticinin hiç bir şekilde keyfi fiyat belirlemesi söz konusu olmayacak. Ayrıca işleticinin mevcut alt yapının geliştirilmesi amacıyla ilave şerit genişletilmesi, bağlantı yolları yapılması gibi yatırım yükümlülükleri de olacak.
Özelleştirilecek olan varlıkların özelleştirme sonucunda kalite, dayanıklılık, altyapı,üst yapı ihtiyaçları gibi pek çok konuda hızlı bir iyileşme sürecine girmesi bekleniyor.
Bu bağlamda özelleştirme ile maliyet tasarrufu ve verimliliğin artırılması, stratejik yatırımları finanse etmek için ilave fon kaynaklarının yaratılması, daha yüksek hizmet ve servis düzeyi, teknik, finansman, işletim gibi belirli alanlarda uzmanlık kazanılması, verimliliği artırmak için kamusal hizmet sektörlerinin özel girişimcilere açılarak finansal ve endüstriyel pazarların gelişimi sağlanacak.
Başkent Doğalgaz özelleştirmesi
Bu yılın önemli özelleştirmelerinden biri olması beklenen Başkent Doğalgaz'ın yüzde 80 hissesinin satış yöntemiyle özelleştirmesinde de son teklif verme tarihi 27 Ocak 2012 tarihine ertelendi.
İhale şartlarında yatırımcıya kolaylıklar getirilirken, yapılan revizyonla, yatırımcılara, ihale bedelinin yüzde 50'si peşin, yüzde 50'si 2 yıl sonra olmak üzere, vadeli ödeme opsiyonu getirildi. Ödemedeki bu opsiyonla, hem içinde bulunulan konjonktür, hem de Polonya ve Rusya'daki yoğun özelleştirme işlemleri nedeniyle özellikle yabancı yatırımcıların ilgisini çekerek, özelleştirmeyi cazip kılmak amaçlandı.
Yeni ihale sürecinde, Ankara Büyükşehir Belediyesi ile bir borç protokolü yapılırken, Baymina Doğalgaz Yakıtlı Kombine Çevrim Santrali'nin devir sorunu da çözümlendi. Baymina ve 25 serbest tüketicinin (hastane, üniversite, sanayi tesisi gibi) abone portföyüne eklenmesi ile Başkent Doğalgaz'ın dağıtım hacmi 1,3 milyar metreküp artırıldı.
Elektrik dağıtım ihaleleri
Bu arada, devri gerçekleşmeyen elektrik dağıtım bölgelerinde de bu yıl yeniden ihaleye çıkılması planlanıyor. TEDAŞ'a ait elektrik dağıtım bölgelerinde nihai pazarlık görüşmelerinde yüksek teklifler veren firmalar, yükümlülüklerini yerine getirmemiş ve teminatlarını yakmıştı. Bazı bölgelerde süreç tamamlanırken, bazı bölgelerde devir süreci devam ediyor ve sürecin sonuna gelindiğinde yeni bir takvim açıklanacağı belirtiliyor.
Portföy B ve Portföy C'de bulunan şeker fabrikalarının özelleştirme ihalesi geçen yıl gerçekleştirilirken, diğer portföylerde de özelleştirme sürecinin bu yıl başlaması öngörülüyor.
2011'de 1.3 milyar dolarlık özelleştirme geliri
Öte yandan, yaşanan küresel krizin de etkisiyle geçen yıl elde edilen özelleştirme geliri 1 milyar 358,3 milyon dolarda kaldı.
Bu yıl tesis, varlık satışından 1 milyar 351,9 milyon dolar, bedelli devirlerden de 6,4 milyon dolar olmak üzere, toplam 1 milyar 358,3 milyon dolarlık gelir elde edildi.
AA