ABD’de balon ekonomisi bitiyor

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cemil Ertem bugünkü köşesinde ABD’nin yeni başkanı Donald Trump'ın yarın göreve başlayacağını hatırlattı ve bu yeni dönemin ekonomiye etkilerini kaleme aldı. İşte Ertem'in o yazısı;

Trump seçildiğinden bu yana oldukça ilginç açıklamalar yaptı. Tabii ki bu açıklamalar resmi nitelikte değildi ancak ABD’nin yeni dönemi hakkında bize önemli ipuçlarını da verdi. Trump’ın korumacılık içeren demeçleri, istihdam yanlısı ve ekonomiyi kamu harcamalarıyla canlandırmaya dönük açıklamaları, küreselleşmenin şu aşamasında pek rasyonel olmayan, biraz abartılmış ısınma açıklamaları olarak nitelendirildi. Ancak şuna dikkat etmek gerekiyor; Trump’ın bütün bu açıklamaları, ABD’nin 2008 kriziyle açığa çıkan temel ekonomik sorunlarını karşılamaya dönük, üzerinde titizlikle çalışılmış, birbirini takip eden yapı taşları olarak öne çıkıyor. 

Doların seviyesi

Peki, Türkiye’de ve diğer gelişmekte olan ülkelerdeki bu değişim ABD merkezli küresel ekonomik hiyerarşiyi değiştirecek mi? Trump’un adeta telaş ve aceleyle yaptığı açıklamalara bakarsak evet; bu değişim başladı bile...

Euro doğduğunda dünya resmi döviz rezervlerinin yüzde 71’i dolardı. Şimdi bu oran yüzde 60 civarındadır ve sürekli düşmektedir. Bu, doların rezerv para olma gücünü yavaşta olsa kaybettiğini gösteriyor. Uluslararası ticarette ve ülkeler arası resmi alışverişlerde de doların erimesi sürüyor...
Çin ve Rusya gibi büyük ekonomiler, yerel paralarla ticareti öne çıkartan ve ekonomilerindeki karşılıksız dolar baskısını azaltacak kurumları hızla hayata geçiriyorlar. Türkiye de bu yönde çalışmalar yapıyor. Bu konuda resmi ve akademik çalışmalar artıyor. Birleşmiş Milletler tarafından 2010’da düzenlenen bir raporda, doların tek rezerv para birimi olmasının terk edilmesi çağrısında bulunulmuştu. Yakın zamanda Körfez İşbirliği Konseyi de bağımsız bir rezerv para birimi için arzularını dile getirmişti.

Şimdi bütün bu gelişmeleri ABD de görüyor. Bunun için Trump, resmen başkanlık koltuğuna oturmadan önce, şimdiye kadar yaptığı en önemli açıklamayı yaptı. ABD dolarının gereksiz değerli olduğunu ve bu seviyenin ABD’nin ihracatını öldüreceğini söyledi. Demek ki Trump geleneksel Cumhuriyetçi bir başkan olmayacak. Gereksiz değerli ve yalnız ABD’nin militarist gücüne dayanan bir parayla artık devam edilemeyeceğini görüyor.

Şunu söyleyebiliriz; ABD’de balon ekonomisi bizde de kapkaç düzeni bitiyor.