250 milyarlık kredi zorda

Ekonomideki durgunluğu firmaları daha fazla borçlandırarak aşmayı planlayan hükümetin Kredi Garanti Fonu (KGF) formülü giderek çıkmaza giriyor. Sözcü'nün haberine göre, firmaların teminat yetersizliği yüzünden banka kredilerine ulaşamadığını düşünen ekonomi yönetimi, bu sorunu çözmek için Hazine'nin KGF'ye sağladığı teminat desteğini 2 milyar liradan 25 milyar liraya çıkarma kararı aldı. Böylece, potansiyeli yüksek ancak teminatı yetersiz firmalara KGF ile Hazine kefil olacak, bankalar bu firmalara 250 milyar liraya kadar kredi açıp çarkların dönmesini sağlayacaktı.

ÇARK DIŞ KREDİYLE DÖNDÜ

KGF'nin bankalarla protokolü tamamlayıp sistemi hâlâ başlatamaması eleştiri konusu olurken, Fitch'in kritik not indirimi, bankaların zaten çok zor olan 250 milyar liralık taze kredi bulma ihtimalini olağanüstü zorlaştırdı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, bankalar Kasım 2016 tarihi itibarıyla piyasaya 1 trilyon 703 milyar lira kredi kullandırdı. Bu kredinin 1 trilyon 430 milyar lirasını tasarruf sahiplerinden topladığı mevduatla karşılarken 273 milyar lirasını kredi notunun yüksek olduğu dönemde yurt dışından getirdiği ucuz fonlarla finanse etti.

Bankaların topladığı mevduatın tamamına yakını vadesiz ve 1 ila 3 ay vadeli tasarruflardan oluşuyor. Bu nedenle yurtdışından getirilen uzun vadeli fonlar, bankaların iç piyasaya uzun vade ve düşük faizle kredi vermesini sağlıyor.

523 MİLYAR LİRA LAZIM

Bankaların KGF sayesinde teminat sorununu çözmüş firmalara 250 milyar liralık yeni kredi açabilmesi için hem 273 milyar liralık mevcut dış krediyi yine dışarıdan yenilemesi hem de buna ilave 250 milyar lira taze dış kredi bulması gerekiyor. Toplamda bankaların dışarıdan getirmesi gereken kredi miktarı 523 milyar lirayı buluyor.
Fitch'in kararı Türkiye'deki bankaları da yakından ilgilendiriyor. Düşük notla birlikte uluslararası emeklilik fonları Türkiye defterini kapatırken bankalar için ‘nazlı kredi' dönemi başladı. Bundan sonraki dönemde bankaların yurt dışından daha yüksek faizle kredi bulabileceği belirtilirken Hazine'nin de yurtdışı kredi pazarında bankalara daha fazla rakip olabileceği ifade ediliyor. Bu nedenle de KGF kredilerinde 250 milyar lira seviyesine çıkılamayacağı, üstelik kredi maliyetinin cazibesini kaybedeceği belirtiliyor.

FATURA VATANDAŞA ÇIKABİLİR

KGF sisteminde krediyi bankalar verecek, Hazine kefil olacak. Verilen kredilerin geri ödenememesi halinde, batık kredileri Hazine üstlenecek. Fitch'in not indirimiyle birlikte kredi maliyetlerinin yükseleceği, bunun da kredilerin geri ödenme riskini artıracağı ifade ediliyor. Dolayısıyla KGF'de batık kredi oranının artması halinde ortaya çıkan zararın vatandaşın vergileriyle karşılanmasından endişe ediliyor.