Seçim sonrası borsa, faiz, dövizde neler olur?

3 / 10

---

"BORSANIN 80 BİN VEYA DAHA ÜZERİNE ÇIKABİLMESİ ÜÇ ŞEYE BAĞLI"

-Seçim sonrası sonuçlar ne olursa olsun bunu bekliyor musunuz? 

Erdal Aral: Biz seçim etkisini yüzde 7 veya 10 olarak görüyoruz. Diğer ülkelere ve bizim geçmiş sonuçlarına bakıldığında bu durum ortaya çıkıyor. FED’den, global gelişmelerden kaynaklanan kısmı da var ve bizim onu yönetmemiz mümkün değil. Sadece bizim değil hiçbir ülkenin yönetmesi mümkün değil. O da bizim endekste 70 bin gibi bir seviyeye taşıyor. Ama 70 bin sonrası seviyeler, 80 bin veya daha üzerine çıkabilmesi üç şeye bağlı...

-Nedir bunlar?

Erdal Aral: Birincisi yukarı olan enflasyon trendinin aşağı kırılması, ikincisi bankacılık sektöründeki negatif kazanç gelişiminin pozitife dönmesi, üçüncüsü talep vs. anlamındaki makro ekonomik kazanç faktörlerinin ilk çeyreğe göre daha olumlu hale gelmesi. Bunları da çok kısa vadede beklemek doğru değil.

-Bu bağlamda döviz ile ilgili ne söyleyebilirsiniz?

Erdal Aral: Çok sağlıklı verilerle takip edilebilir durumda değil. Döviz üzerindeki en önemli etki özel sektörün döviz açığı. Çünkü kur üzerindeki en önemli baskı buradan geliyor. Buna da  170 milyar dolar diyoruz. Şimdi bu 170 milyar doları, döviz tevdiat hesaplarını düşürüp döviz borçları ile ilişkisine bakıp buluyoruz. Fakat döviz olarak alınan kredilerin bir kısmının yurt dışında mevduat karşılığı var. İkincisi sağlanan proje finansmanlarının nakit akımı dolar… Bunlara bilanço anlamında iyi teşhis konulmadan biz, "Ülkenin 170 milyar dolar açığı var" dersek yanlış yaparız.

-Bu yükümlüğün ne kadarının karşılığı var?

Erdal Aral: Açıkçası şöyle bakmak lazım… Alışveriş merkezlerinin kiraları önemli ölçüde euro ve dolar ama döviz kredisi olarak görüldüğünden karşılığında, bilançosunda döviz rezervi yok ise bu açık pozisyon olarak görülüyor. Ama kira gelirini dolar veya euro olarak tahsil ettiğinde geliri de döviz olacağı için kapata kapata gidiliyor. Proje finansmanlarının enerji projeleri başta olmak üzere akışları dövize endeksli… Üçüncüsü öteden beri konuşulan, akademik çevrenin çok yakından ilgilendiği yurt dışında tutulan paralar ve karşılığında sağlanan krediler… Yurt dışından sağlanan kredilerin içinde bunlarda var.