Ana SayfaYazarlarFatih ÇilSürdürülebilir Kalkınma
Fatih Çil [email protected] Fatih  Çil

Tüm yönleriyle sürdürülebilirlik bilimi

24 Kasım 2014, 00:27 ---

Sürdürülebilirlik konseptinin ne olduğu anlamak isteyen bir kişinin öncelikle, Dünya’nın uzaydan çekilen ilk fotoğrafı olan şu kareyi görmesi gerekir.

Çünkü insan faaliyetlerinin niçin sürdürülebilir olması gerektiği esas olarak 7 Aralık 1972’de, Apollo 17 mürettebatının, Ay’a doğru giderken, Güneş’in arkalarından vuran ışıkları ile çektikleri bu fotoğrafta gizlidir. Zira asırlardan beri uçsuz bucaksız olduğu sanılan yerküre işte bu kareye sığınca onun da bir sınırı olduğu anlaşılmıştır.

Sınırları belli olan bir sistemde sonsuz ve sorumsuz davranılamayacağının ve yaşama ev sahipliği yapan bu ‘mavi bilye’nin vazgeçilemez değerinin tam olarak idrak etmenin adı olan sürdürülebilirlik, insanoğlunun, daha önce “çok büyük” sandığı “küçücük” dünyasında, bir şeylerin ciddi ciddi yanlış gitmeye başladığını fark edip, kendi sonunu da getirebilecek bu yanlışlara ‘kendisinin’ sebep olduğunu anlaması ile birlikte, kamuoyunun gündemine girmiştir.

Bu yolla o güne kadar kalkınma ile eş değer tutulan fakat aynı zamanda sorunların kaynağı olduğu da anlaşılan “histerik” ekonomik büyüme olgusu ile sınırları belirli olan bir gezegen ve onun kaynakları arasındaki ilişki ilk kez ön plana çıkmıştır.

Hülasa; bilinen evrende yaşama ev sahipliği yapan tek gezegen olan bu mavi bilyenin limitlerini zorlayıp aşındıracak mevcut ekonomi ve yaşam kurgumuzun, insanı medeni yapan kalkınma olgusunu devam ettiremeyeceği fikrinin geniş kitleler tarafından kabul edilmesi; bu yeni düşünceye ve ona dayalı yeni bir kalkınma paradigmasına can vermiştir.

“Sürdürülebilir Kalkınma” dediğimiz bu yeni paradigma, gezegenin, bugünün ve yarının kuşaklarına yuva olma kabiliyetini devam ettirebilmesi için ekonomik, sosyal ve çevresel gelişmenin birlikte sağlanması gereğinden hareketle, mevcut sorunları tespit ve çözümü için toplumun her kesimin katılımını öngörmüştür.

Hal böyleyken, bu ihtiyaçlara cevap verip sorunları çözecek olan bilime verilen isim de “Sürdürülebilirlik Bilimi” dir.

 

Sürdürülebilirlik Bilimi nedir?

21. Yüzyılda yeni bir akademik disiplin olarak ortaya çıkan Sürdürülebilirlik Bilimi resmen; Uluslararası Bilim Konseyi, Uluslararası Geosfer ve Biyosfer Programı ve Dünya İklim Araştırmaları Programı’nın 2001 yılında yaptığı Amsterdam’da düzenlediği ‘Challenges of a Changing Earth’ kongresinde ilan edilmiştir. Amacı, insanlığın karşı karşıya kaldığı, kadim ve daha önce emsali görülmemiş problem ve tehditleri anlama, önleme ve çözmede tek tek yetersiz kalan diğer bilim dallarını bu amaç doğrultusunda geniş ve entegre bir bakış açısıyla birbirine bağlayarak, global sürdürülebilir toplumu inşa etmek üzere sürdürülebilir kalkınmayı sağlamaktır.

 

Sürdürülebilirlik ve Bilim

Kalkınma olgusunun ulaştığı globalleşme aşaması; yeni fırsatlar ve tehditleri beraberinde getirdi. Dünyanın birçok bölgesinde teknolojik gelişmeler hızlandı, gelirler arttı, yaşam koşulları iyileşti. Ancak, eş zamanlı olarak yoksulluk ve açlık milyonlarca insanı etkilemeye devam ederken, çatışmalar hızlandı ve ekolojik kaynaklar giderek artan bir oranda baskı altına girdi. Bu yüzyılda, dünya nüfusunun ikiye katlanma ihtimali ve üretim miktarlarının ciddi bir şekilde artması, anılan problemlerin daha da derinleşeceği ve aciliyet kazanacağının sinyallerini verirken, tüm yaşananlar ışığında sürdürülebilirliğe geçiş uluslararası alanda kabul gördü.

Fakat yaşanan problemler ve nedenleri ile muhtemel çözümler üzerindeki anlayış yetersizliği toplumların böyle bir geçiş sürecine hazırlık çalışmalarını zayıflattı. Hal böyleyken “Sürdürülebilirlik Bilimi”, bütüncül bakış açısıyla anlayış yetersizliğini gidererek, zayıflayan çalışmaları güçlendirmek ve gezegenin yaşam destek sistemlerini korurken, artan problemlere çözümler sunma ihtiyacından ortaya çıktı. Zira sürdürülebilir kalkınmanın karmaşıklığı, toplumların karşılaştığı sürdürülebilirlik sorunlarını çözmek üzere, bilim ve bilim camiasının çok yönlü ve çeşitli araştırma yaklaşımları geliştirmesini gerektirmiştir.

Her ne kadar olgun bir bilim izlenimi vermemekle birlikte, birçok bilim dalı ve teknolojinin bir nevi harmanlanmasıyla ortaya çıkan “Sürdürülebilirlik Bilimi”, doğa ve toplum arasındaki temel etkileşimleri anlamaya ve sürdürülebilirliğe geçişin yollarını araştırmaya yöneliktir.

Araştırmalarımıza göre, bu alana ilişkin en başarılı örnek Arizona State Üniversitesi (ASU) olup an itibariyle unvanı sürdürülebilirlik bilgini olan 296 bilim insanı görev yapmaktadır. Tarih, felsefe, sosyoloji, ekonomi, tıp, sanat, mühendislik, ilahiyat vb. gibi alanlarda ders veren tüm hocalar, sürdürülebilirlik prensiplerinden beslenerek küresel sorunlara çözüm yolları aramaktadırlar.

Kısaca söylersek sürdürülebilirlik biliminin amacı; ‘fili’ tanımlamaktır. Filin ayağı, hortumu, kulağı ve dişlerini bütünüyle resmetmeden tek tek bilmenin pek bir anlamı yoktur. Zira fili tek tek uzuvlarıyla algılamak olası değildir. İşte sürdürülebilirlik bilimi, bütün disiplinlerin katkısı ve iş birliği ile filin tanımını iyi yaparak, körlerin gözlerini açmak için ortaya çıkmış ve giderek gelişen bir bilim olarak, sürdürülebilir dünyanın bilimsel temellerini şekillendirmekte etkin rol alacaktır.

 

Sonuç

İki yıl önce, 257 uluslararası nitelikteki eğitim kurumu, “Higher Education Sustainability Initative for Rio+20” deklarasyonuna imza atarak sürdürülebilir kalkınma noktasında sorumlulukları olduğunu kabul etmişlerdir. Geçen ay ise, 272 tane dünya üniversitesi Birleşmiş Milletler çatısı altında imzaladığı yönerge ile, ‘Daha sürdürülebilir toplumlar inşa etmek amacıyla paradigma değişikliği gerçekleştirecek bugünün ve yarının karar vericilerini eğitme’ misyonuyla ilerleme kaydetmişlerdir.

Yukarıdaki açıklamalarımızdan, yakın gelecekteki üniversite sisteminin “Sürdürülebilirlik İlkeleri” üzerine inşaa edilmesine karar verildiği gözükmektedir.

Dolayısıyla, en azından bir ders olarak, Sürdürülebilirlik Bilimi’nin vakit kaybedilmeden bütün üniversitelerimizde müfredata alınması bir zorunluluk olarak karşımızda durmaktadır.

@sustainableturk

ETİKETLER :
YORUMLAR (0)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)
YAZARIN DİĞER YAZILARITümünü Göster
BANKA HİSSELERİ
Hisse Fiyat Değişim(%) Piyasa Değeri
BASIN TOPLANTISI - ETKİNLİK - KONFERANS
Basın Daveti Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği 06 Şubat 2020, 09:30

Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD), 2019 yılında Emeklilik ve Yatırım Fonları performanslarını ve fonlara artan ilgiyi açıklıyor. 06 Şubat 2020...

Tüm Etkinlikleri Göster