Fatih Çil [email protected]

Sürdürülebilir kalkınmanın major başlıkları

Kaldığımız yerden devam edersek, öncelikle şu sorudan başlamamız gerekir. Sürdürülebilirlik bilimi neye hizmet edecektir? Adı üstünde bu bilimin amacı, global sürdürülebilir kalkınmayı sağlamaktır[1].

Öyleyse sürdürülebilir kalkınma ne demektir, sorusuna daha geniş açılardan bakmakta fayda görüyorum.

En bilinen manasıyla ‘Bugünün ihtiyaçlarını, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetinden ödün vermeden karşılayan kalkınma’  demek olan sürdürülebilir kalkınma;

i) Kaynak tüketen herhangi bir etkinliğin şu anki veya kuşaklararası sürdürülebilirliğini sağlamak için bir yol haritası ya da eylem planıdır,

ii) Gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılamak üzere sınırlı kaynakların etkin kullanımını gerçekleştirecek düzenleyici ilkedir,

Sürdürülebilirliğin düzenleyici ilkesi olan sürdürülebilir kalkınma insanlığa, yaşam koşullarını iyileştirirken ya da kaynakları kullanırken dünyanın biyotik sistemlerinin bütünlüğüne, istikrarına ve güzelliğine zarar vermeden bir gelecek tasarlamaya çalışan  prosestir[2].

Peki ama yarının kuşakları için bugün ürettiğimiz ve üstesinden gelemediğimiz hangi olumsuz durumlar tehlike oluşturmaktadır, bugün hangi konular dünyadaki yaşamı korurken daha iyi hayat şartlarına ulaşmamız noktasında kritiktir?

“Fakirlikle Mücadele, Açlık, İklim Değişikliği, Enerji, Su, Büyüme ve İstihdam” gibi ana konular yanında başka hangi başlıklar bulunmalıdır?

2012 yılında Rio+20 BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı ‘İstediğimiz Gelecek[3]’ başlıklı sonuç Bildirgesi, 1992 yılında Rio de Janeiro'da gerçekleştirilen BM Dünya Çevre ve Kalkınma Konferansı sonucu açıklanan ‘Gündem 21’ ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu tarafından öne çıkarılan tematik alanlar ve sektörler arası meseleler,

şu başlıklardan oluşmaktadır;

Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistemler
Kapasite İnşası
Kimyasallar ve Atık
İklim Değişikliği
Çölleşme, Arazi bozunumu ve Kuraklık
Afet Riskini Azaltma
Eğitim
İstihdam, Hepimiz İçin İnsana Yakışır İş ve Sosyal Koruma
Enerji
Finans
Gıda Güvenliği, Beslenme ve Sürdürülebilir Tarım
Ormanlar
Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Güçlendirilmesi
Sürdürülebilir Kalkınma ve Yoksullukla Mücadele Bağlamında Yeşil Ekonomi
Sağlık ve Nüfus
Sürdürülebilir Kalkınma İçin Kurumsal Çerçeve
Madencilik
Dağlar
Okyanuslar ve Denizler
Yoksulluğun Yok Edilmesi
Küçük Ada Devletleri
Sürdürülebilir Şehirler ve İnsan Yerleşimleri
Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
Sürdürülebilir Turizm
Sürdürülebilir Ulaşım
Teknoloji
Ticaret
Atmosfer
Biyoteknoloji
Demografi
Göstergeler
Sanayi
Karar Verme ve Katılım İçin Enformasyon
Kurumsal Düzenlemeler
Afrika
Entegre Karar Verme
Uluslararası İşbirliği Ortamı
Uluslararası Hukuk Enstrümanları ve Mekanizmaları
Ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Stratejileri
Kırsal Kalkınma
Bilim

Unutmamak gerekir ki bu konuların önemi, öncelik derecesi ve sorunlara karşı geliştirilen çözüm stratejileri bireyler, şirketler, organizasyonlar, şehirler ve ülkelere göre değişiklik göstermektedir.

Örneğin; Afrika ülkelerinde fakirlik, açlık, AIDS; Bangledeş’de sel başta olmak üzere doğal afetler; sulara gömülen Ada Devletlerinde küresel ısınma; İstanbul’da trafik, Pekin’de hava kirliliği ön plana çıkabilir. Dünya Bankası’nın[4] önem verdiği konular farklı, Akbank’ın farklı olabilir. Turkcell’in öncelikli konuları ile Tüpraş’ın  öncelikli konuları değişebilir. Zaten sürdürülebilir kalkınma noktasında ülkeler ve toplumlar için global olarak geçerli bir model de yoktur.

Yol uzun, konular çetin ve sorunlar karmaşıktır. Tehditler çok büyük ve çeşitlidir. Bu yüzden öncelikle bireysel olarak karşı karşıya olduğumuz sorunlar hakkında bilgi sahibi olmak, bu konuda yapılan çalışmalara destek vermek ve çözüm süreçlerine katılmak sürdürülebilir kalkınmayı başarma açısından elzemdir[5]. Zira sürdürülebilir kalkınma başarılamazsa, başta doğa ile olmak üzere savaşlarda çocuklarımızın ölümlerini görmek kaçınılmaz olacaktır. Bilinen tarihin büyük çoğunluğu kendi topraklarında geçmiş, onlarca ülkeyle akrabalık bağı olan kadim bir milletin çocuklarının bu kadar sorun karşısında susması ve entelektüel katkı vermemesi düşünülemez. Stratejik önceliği savaşlar değil barış ve ona dayalı ekonomik sistem olan Türk Milleti’nin organize gücü olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bu sorunların tespit, teşhis ve çözümünde en üst düzeyde yer alması ise hayati önem taşımaktadır.

Dünyayı daha iyi bir yer yapmak isteyen iyi “insanların” duruşu ve mottosu ‘Barış’ olan ‘büyük devlet’lerin politikaları, sürdürülebilir geleceği inşa edecektir.

@sustainableturk

[1] http://www.pnas.org/content/104/6/1737.full.pdf+html

[2] e-Study Guide for: Marine Conservation Biology: The Science of Maintaining the Sea's Biodiversity

[3] http://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/docs/projectdocuments/EnvSust/project_00080474/3.The%20FutureWeWant.pdf

[4] http://www.worldbank.org/en/topic/sustainabledevelopment/overview#2

[5] http://www.eblida.org/news/eblida-press-release-the-future-we-want-includes-culture.html